Vier nieuwe boekentips: Moedermelk, Leeuwenhoning & Einde verhaal

Nora Ikstena
Moedermelk

Ik was bang voor mijn moeder, aldus de naamloze verteller van Moedermelk (Koppernik). ‘Soms leek er een bijna satanische kracht in haar te huizen die gericht was tegen alles en iedereen, vooral tegen degenen die haar het naast stonden.’ Die moeder helpt andere vrouwen zwanger te worden, maar is zelf niet in staat moeder te zijn. Nora Ikstena baseerde haar twintigste roman op haar eigen jeugd in het door de Sovjet-Unie bezette Letland. Ze geeft niet alleen de dochter een stem, maar ook de moeder, die vermalen werd door het systeem. Gelukkig is er grootmoeder die haar kleindochter knuffelt en koestert. Een verdrietige maar wonderschone roman over drie generaties vrouwen in een land waar vrijheid niet bestaat.

(Katja de Bruin)

Martijn Couwenhoven
Het gebed van Jonathan Simmers

Eerder publiceerde uitgever/kunstschilder Martijn Couwenhoven onder pseudoniem al een welwillend ontvangen novelle bij zijn eigen uitgeverij Oevers. Nu verschijnt Het gebed van Jonathan Simmers (Thomas Rap), opnieuw een kleine, fijngevoelige roman over complexe familiebanden. In de week nadat de vader van de titelverteller na tien jaar plotseling weer voor diens neus staat, met de urn van zijn moeder, en die banden wil aanhalen, denkt Simmers terug aan zijn Noord-Hollandse dorpsjeugd en de relatie met zijn gescheiden ouders. Hij blijft zich ontfermen over halfzusje Lieke, gekweld en mogelijk suïcidaal, en valt aarzelend voor de dochter van een overleden docent van de kunstacademie, terwijl in Kollaardachtig mijmerproza ondermeer Giorgio Morandi en singer-songwriter Adrianne Lenker worden besproken. Ingetogen, ontroerende feelgoodmelancholie.

(Dirk-Jan Arensman)

David Grossman
Leeuwenhoning

In zijn veelzijdig oeuvre weet David Grossman, die een zoon verloor in de Libanon-oorlog, steeds de vinger te leggen op onrecht en andere zere plekken, wat hem ook tot vredesactivist maakte en prominent criticus van Israëls bejegening van de Palestijnen. Zijn essay Leeuwenhoning (Cossee) over de Simson-mythe, geschreven tijdens de tweede intifada, is twintig jaar later onverminderd actueel. De Simson in het raadselachtige verhaal vol extreem geweld en vervreemding uit het Bijbelboek Rechters (of Richteren), die bij zijn zelfmoordaanslag duizenden Filistijnen ombrengt en die mede daarom in Israël voor Joods bevrijder en mythische nationale held doorgaat, wordt door Grossman vernuftig en dieptepsychologisch teruggebracht tot een verscheurd mens zonder zelfkennis die het hem opgelegde noodlot niet kon ontlopen.

(Maarten van Bracht)

Lo van Driel
Einde verhaal

Mordfälle, Todesfälle, Lo van Driel verzamelt ze al jaren, schrijft hij in Einde verhaal (Wereldbibliotheek), de derde bundel waarin hij de lezer als een ideale reisgids langs interessante plekken en figuren uit de Duitse geschiedenis voert. Thema is dit keer ’41 moorden’, en in behapbare etappes vertelt hij uiteraard over Goethes suïcide-evergreen Die Leiden des jungen Werthers en Gavrilo Princips aanslag op Frans Ferdinand van Oostenrijk, lont in het kruitvat van de Eerste Wereldoorlog werd. Maar Van Driel waagt zich ook off the beaten track met verhalen over schrijversbroer én Stasi-spion Karlheinz Schädlich, of die amusante impulsaanslag op Wilhelm II door Selma Schnapka, die altijd een handbijltje bij zich had voor het geval ‘ze met iemand wilde afrekenen’.

(Dirk-Jan Arensman)