woensdagetalage

In de zomer van 2024 verwierf het Stedelijk museum Schiedam een topstuk: Zonder titel (Tokio) uit 1964 van Daan van Golden (1936-2017). Op het eerste gezicht ziet het werk eruit als een stuk bloemetjesbehang in een gouden lijst, maar het patroon is door de kunstenaar minutieus met de hand aangebracht met Japanse lakverf. Het bijzondere aan dit schilderij is dat het een omslagpunt markeert in het kunstenaarsleven van Van Golden. Voordat de kunstenaar in 1963 naar Japan ging, werkte hij in een wilde expressionistische stijl, waarbij hij zwarte, witte en grijze verf op het doek smeet. Hij werd daarom ook wel Daan ‘black hands’ van Golden genoemd.

‘Toen ik een atelier had gevonden en op dezelfde wijze wilde doorgaan (…), was het een teleurstelling,’ zei hij in de videoserie Hollandse meesters in de 21e eeuw over zijn vertrek naar Japan. ‘Ik vond het niet interessant meer. Toen dacht ik: dan is het afgelopen met de kunst. Ik vond een stukje papier met een motief erop op de vloer van mijn atelier en toen ben ik dat, als rustgevend iets, na gaan schilderen. En dat bleek het te zijn. Daarna heb ik nooit meer iets anders gedaan.’

Hij ging patronen van verpakkingspapier en theedoeken naschilderen, wat goed bleek aan te sluiten bij de ontwikkelingen in de kunst van de jaren zestig, zoals popart, minimal art en conceptuele kunst. Van Golden kreeg internationale waardering, maar bleef in Nederland altijd een wat mysterieuze figuur. Hij maakte maar een paar schilderijen per jaar en exposeerde zelden. In zijn latere leven deed hij trouwens veel meer dan patronen naschilderen. Zo kopieerde hij krantenfoto’s, affiches en reclames en maakte zeefdrukken. Voor de manifestatie Century ’87 in Amsterdam verving hij het grind op de paden van de Hortus Botanicus door blauwe steentjes. Nog later ging hij zich interesseren in silhouetten. Hij fotografeerde zijn dochter Diana vanaf haar geboorte in 1978 tot haar achttiende, wat in 1997 resulteerde in de expositie Youth is an Art.

Van Golden woonde vanaf 1961 in Schiedam. In het Stedelijk Museum in die stad is sinds 22 maart een overzichtstentoonstelling van zijn werk te zien. De aanleiding vormen de verwerving van Zonder titel (Tokio) en de feestelijke viering van 750 jaar stadsrechten voor de stad. Er zijn tachtig stukken uit verschillende museale en particuliere verzamelingen te zien. Niet eerder waren er zoveel werken van Van Golden bij elkaar gebracht. In Nu te zien! bezoekt directeur van het LAM Sietske van Zanten de tentoonstelling.