VPRO Gids 12

25 maart t/m 31 maart
Pagina 22 - ‘Goed voorbeeld voor je volgers’
papier
22

Cadeautje!

Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →

Goed voorbeeld voor je volgers

Elja Looijestijn

Influencermarketing is hét reclamemiddel van 2023, maar kun je als influencer ook vasthouden aan je idealen? ‘Als ik iets promoot waar ik niet achter sta, schaad ik het vertrouwen van mijn volgers.’

Samenwerking tussen Sara Dubbeldam en het duurzame modelabel Armed Angels

Vergeet billboards, televisiecommercials en pop-ups. De meest effectieve en snelst groeiende manier van reclame maken is influencermarketing. Daarbij betalen bedrijven mensen met veel volgers op sociale media om een product aan te prijzen. Vaak doen ze dat op een zeer persoonlijke manier, met een foto in huiselijke sfeer en een anekdote uit hun eigen leven. Zo hebben de volgers het gevoel dat ze een tip krijgen van een vriend of vriendin in plaats van een keiharde commerciële boodschap van een bedrijf. De persoonlijke benadering zorgt ervoor dat de reclame als veel minder irritant ervaren wordt. Als de influencer en het merk het goed aanpakken, zijn het producten waar de volgers op zitten te wachten en is iedereen blij. De reclameboodschap wordt dan ook vaak eufemistisch als #samenwerking aangeduid.

Niet alle influencers hebben puur commerciële motieven. Sommige gebruiken hun bereik ook om een meer maatschappelijke boodschap uit te zenden. Sara Dubbeldam (1987) bijvoorbeeld. Op haar onlineplatform When Sara Smiles helpt ze modeliefhebbers bij het maken van duurzamere keuzes. ‘Ik hield altijd al van mode en kocht ook veel fast fashion,’ vertelt ze. ‘In 2015 kwam de omslag, ik wilde geen geld meer besteden aan iets wat zo slecht is voor het milieu en de mensheid. Ik begon een blog en heb uiteindelijk mijn baan in de branding-wereld opgezegd om me helemaal met duurzame mode bezig te houden.’ Op haar website deelt ze haar kennis en onderzoekt ze modemerken op duurzaamheid. Haar inkomsten haalt ze voornamelijk uit betaalde samenwerkingen op haar Instagramprofiel, waar ze 17.500 volgers heeft. ‘Op Instagram draait het vaak om mij als persoon, ik heb gemerkt dat ik daarmee de meeste mensen bereik.’

Geloofwaardig

Kunstenaar Mignon Nusteling (1991) vergaarde ruim 23.000 volgers door op Instagram van alles te delen over haar werk, haar opvattingen en haar dagelijks leven. Ze zet dat bereik ook af en toe in om reclame te maken. ‘Ik schreef eerst bijna dagelijks columns op Facebook en na verloop van tijd heb ik dat naar Instagram verplaatst. Ik zet bij mijn teksten wel een foto waarvan ik weet dat die de aandacht trekt, ik weet bijvoorbeeld dat het algoritme van Instagram foto’s waar ogen op staan voorrang geeft. Ik zie mezelf echt als een vriendin van mijn volgers, die haar leven deelt en leuke tips geeft. Ik voel ook een grote verantwoordelijkheid. Mijn volgers zijn allemaal leuke en slimme mensen. Als ik iets promoot waar ik niet achter sta, schaad ik hun vertrouwen. Dus ik werk alleen samen met instellingen waar ik me echt in kan vinden, zoals culturele initiatieven, de waterschapsverkiezingen of goede doelen. Ik spreek met zo’n opdrachtgever af wanneer en hoeveel ik plaats, zij moeten de foto’s goedkeuren. Ik heb ook weleens meegemaakt dat ze zo’n typisch commercieel beeld van me verwachtten, maar daar trappen mijn volgers niet in.’

‘Ik zou nooit iets promoten waar ik zelf geen geld voor heb’

Mignon Nusteling

Ook Dubbeldam vindt het essentieel om geloofwaardig te blijven. ‘Ik werk alleen samen met merken waar ik voor honderd procent achter sta. Ik doe veel onderzoek naar de werkwijze van zo’n bedrijf voor ik besluit mij aan zo’n campagne te verbinden. Grote merken hebben meestal grotere budgetten, maar vaak werken ze ook minder duurzaam. Tegelijkertijd is dit wel mijn inkomen, maar al kan ik drie keer zo veel verdienen dan zeg ik daar toch nee tegen. Ik wijs veel verzoeken af. De helft van de aanvragen zijn van merken die verwachten dat ik het gratis doe. Of ik krijg de vraag om iets te plaatsen in ruil voor gratis spullen, terwijl dat natuurlijk totaal niet duurzaam is.’

Zichtbaarheid

‘Ik heb het geluk dat ik kan leven van mijn kunst,’ zegt Nusteling. ‘Alles wat ik verdien aan influencing is extra. Ik wil mensen die afhankelijk zijn van reclame voor hun inkomsten niet afvallen. Alleen als het niet ethisch is heb ik er bezwaar tegen. Ik ken bijvoorbeeld iemand die heel veel te zeggen heeft over vrouwenrechten, maar wel fast fashion aanprijst. Dat verwacht je misschien bij bepaalde realitysterren, maar bij een bazige feminist vind ik het toch raar. Ik zou zelf ook nooit iets promoten waar ik zelf geen geld voor heb. Ik werd bijvoorbeeld benaderd door een beddenfabrikant. Dan kreeg ik een nieuw bed en moest ik een kortingscode erbij zetten, alsof het vanzelfsprekend is om op zo’n duur bed te slapen. Ik wil de suggestie niet wekken dat zulke dingen normaal zijn.’

Merken die influencers betalen voor een post, willen daar wel iets van terug zien. Daarom vragen ze om statistieken en daarvoor moet een influencer het algoritme goed weten te bespelen. ‘Dat is voor mij het grootste spanningsveld,’ zegt Dubbeldam. ‘Merken baseren hun hun budgetten vaak op je volgers, likes, shares en het bereik van je story’s. Dat zijn dus feitelijk mijn inkomsten. Daarom moet ik strategisch bepalen wanneer ik een samenwerking deel en hoe vaak. Maar als ik meer dan drie story’s op een dag plaats gaat mijn zichtbaarheid omlaag. En bij mij werkt content het best als ik rond het middaguur post. Ook kun je niet te lang niets van je laten horen. Een week kan wel, maar na een paar weken gaat het algoritme tegen je werken. Ik wil mijn leven niet laten regeren door Instagram en ga gewoon op vakantie, maar daarna moet ik vaak weer harder werken aan mijn bereik.’

Privéleven

‘Instagram is tegenwoordig dol op reels,’ zegt Nusteling. Dat zijn korte filmpjes, vaak op muziek. ‘Om in de picture te blijven moet je die dus plaatsen. Dan zie ik mensen die ik eerst leuk vond om te volgen krampachtig dingen aanwijzen op een muziekje. Ik weet dan hoeveel geld ze ervoor hebben gekregen en kan heus wel zien of ze er echt enthousiast over zijn. Ik ben blij dat ik daar niet aan meedoe.’

Persoonlijke posts leveren veel likes op. Instagram staat daarom vol met influencers die de meest intieme details uit hun privéleven delen. ‘Soms vind ik het leuk om iets persoonlijks te delen, maar ik denk er niet strategisch over na,’ zegt Dubbeldam. ‘Niet eens zozeer vanwege de privacy, maar het interesseert me gewoon niet zo. Ik word ook weleens herkend als ik in een koffietentje zit te werken. Dat is leuk, maar ook ongemakkelijk.’

Dubbeldam heeft inmiddels een dochter van één, maar die komt niet herkenbaar in beeld. ‘Ik deel ook geen specifieke informatie over haar. Zij kan er zelf nog niet over beslissen, dus wie ben ik dan om te bepalen wat de wereld over haar te weten komt?’ Baby’s generen wel kliks, weet ze inmiddels. ‘Kindercontent, daar zit zo veel als het gaat om engagement, likes, opdrachten en geld. Dat is een heel commerciële wereld. Ik weet eerlijk gezegd ook niet in hoeverre andere influencers zich bewust zijn van de bezwaren op het gebied van privacy. Veel mensen zijn er gewoon in gerold en vinden het leuk om veel te delen. Maar ik zie Instagram vooral als werk en zorg dat ik mijn eigen leven daarnaast houd.’

Hondendrollen

Nusteling deelt veel over haar persoonlijk leven, ook over gevoelige onderwerpen als seks en mentale gezondheid, en zo nu en dan plaatst ze een lingeriefoto. ‘Alles wat ik deel gaat over mij, omdat ik voor mezelf die beslissing kan maken. Ik plaats niets over mijn vrienden of mijn relatie. Ik deel veel en ben open en eerlijk, maar ik heb er een gezonde verhouding mee. Gisteren ging ik naar het strand, want ik wilde even ontspannen. Dan gaat mijn telefoon niet mee. Ik hou er ook rekening mee dat ik veel reacties krijg als ik iets plaats. Soms ben ik daar niet klaar voor en dan deel ik het ook niet.’

‘Ik weet dat mijn posts koophonger kunnen opwekken, soms ga ik zelf ook voor de bijl’

Sara Dubbeldam

Zo houd je je dus staande als idealistische influencer in de commerciële Instagramwereld. Ook als het soms wringt is eerlijk zijn het beste. Dubbeldam: ‘Duurzaamheid en commercie kunnen soms tegenstrijdig overkomen, maar ik help idealistische bedrijven ook graag aan een podium. Ik weet dat mijn posts koophonger kunnen opwekken, soms ga ik zelf ook voor de bijl en koop dan iets nieuws dat ik niet écht nodig heb. Maar ik ben daar ook transparant en eerlijk over. Niemand is perfect en als je dan toch iets wilt kopen, wil ik laten zien hoe je een verantwoorde keuze kunt maken.’

‘Ik heb weleens gehad dat vrienden dachten dat ik wel even de rekening kon betalen omdat ik een influencer ben,’ lacht Nusteling. ‘Dan moet ik ze toch teleurstellen, het is heus geen vetpot op deze manier. Maar ik ben blij als ik mensen kan bereiken met mijn boodschap. En voor de zaken die niet bij een influencer passen, zoals hondendrollen in grappige vormen, heb ik nog een ander account.’