VPRO Gids 47

23 november t/m 29 november
Pagina 4 - ‘Royal canines’
papier
4

Cadeautje!

Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →

Royal canines

Katja de Bruin

Hoewel Queen Elizabeth II bekendstaat als hondenliefhebber, moesten corgi's tot nu toe genoegen nemen met bijrolletjes in Netflix-serie The Crown. Misschien dat het derde seizoen hier verandering in brengt. 

Elizabeth met corgi Susan, 1952

De scheiding van prinses Margaret, de mijnwerkersrellen, de introductie van Camilla; er is veel om naar uit te kijken in het derde seizoen van The Crown. Over de compleet nieuwe cast (let op: Elizabeth en Margaret hebben dankzij hun nieuwe vertolkers vanaf nu bruine in plaats van blauwe ogen!) is al uitvoerig bericht, net zoals er eindeloos is gespeculeerd over de vraag of de Royal Family wel of niet kijkt. Een loslippige neef van Camilla heeft onthuld dat zij de eerste twee seizoenen heeft gezien, maar zich niet verheugt op ‘the bits to come’.
Wij des te meer, want in de trailer zien we een piepjonge Camilla alvast in bad liggen. Nog veel verheugender is dat in diezelfde trailer ook twee corgi’s door de paleiselijke gang draven. Is dit een voorbode van meer corgiscènes? Dat zou wel about bloody time worden, want tot dusver bleef hun positie in The Crown chronisch onderbelicht.
Misschien lag het aan Claire Foy, die de Queen speelde in de eerste twee seizoenen, en in interviews opbiechtte dat ze eigenlijk niet zo goed was met honden. Ze moest ze lokken met stukjes cheddar, anders kwamen ze niet. Zelfverklaarde corgideskundigen reageerden verontwaardigd. Claire had edammer moeten gebruiken, die is minder vet.
Wie Elizabeth II een beetje volgt, weet dat ze met haar honden meer tijd doorbrengt dan met haar kinderen
Met Olivia Colman als nieuwe Queen zijn de corgi’s beter af, want zij heeft zelf een hond: Alfred, Lord Waggyson, een lollige verwijzing naar de beroemde dichter Tennyson. Laten we hopen dat de komst van Colman leidt tot meer corgiscènes, anders dreigt The Crown aan geloofwaardigheid in te boeten. In het eerste seizoen komen ze pas na drie afleveringen uit de struiken, als Elizabeth en Margaret rondfietsen in de tuin. Ook daarna duiken ze slechts sporadisch op: achter in een Land Rover, dravend door de paleisgangen, of decoratief in een hoekje liggend terwijl Churchill zijn wekelijkse bezoek brengt. De Grote Corgiscène laat op zich wachten tot aflevering 8 van het tweede seizoen, als Jacky Kennedy en de Queen een onderonsje hebben in The Corgi Room. Daar houden zich niet alleen diverse volwassen corgi’s op, er staan ook twee manden vol puppy’s.

Dorgi's

Dat gesprek heeft vermoedelijk nooit plaatsgevonden, maar dankzij canine royaltywatcher Penny Junor weten we dat die corgikamer echt bestaat. In haar boek All the Queen’s Corgis vertelt ze dat deze kamer grenst aan de slaapvertrekken van Hare Majesteit, en is ingericht met verhoogde rieten mandjes om de honden te beschermen tegen tocht. De kans is echter groot dat ze bij hun baasje in bed slapen, want wie Elizabeth II een beetje volgt, weet dat ze met haar honden meer tijd doorbrengt dan met haar kinderen. 
De afgelopen tachtig jaar werden corgi’s talloze vliegtuigen en koetsen ingedragen, poseerden ze voor fotografen en schilders en stalen ze de show in het filmpje waarin Daniel Craig als James Bond de Queen escorteerde naar de opening van de Olympische Spelen.
Het is niet overdreven om te stellen dat corgi’s haar leven dragelijk hebben gemaakt. Het protocol vereist dat iedereen voor haar buigt, inclusief haar eigen kinderen. Feitelijk zijn honden de enige levende wezens die haar als normaal mens behandelen.
Misschien is dat de reden dat royals ze zo graag om zich heen hebben. Elizabeths grootvader, King George V, was een hondenman, evenals haar vader, King George VI, die zijn cairnterriërs gemakshalve allemaal Bob noemde. Haar roemruchte oom Edward, die afstand deed van de troon, had mopshonden. De Queen Mother omringde zich tot haar dood met een complete roedel corgi’s. Prinses Margaret was dol op teckels – door Britten dachshunds genoemd; een ongeplande ontmoeting achter de schuur tussen een teckel en een corgi leidde tot een nestje dorgi’s, waarvan er nog vele zouden volgen – en prinses Anne hield bulterriërs. Prins Charles heeft jack russells en William en Kate hebben een cockerspaniël. Meghan nam haar asielbeagle mee toen ze naar Londen verhuisde, waar hij werd gespot terwijl hij naast de Queen in de auto zit.  

Bijtgraag

De Windsors staan daarmee in een lange traditie. Queen Victoria had er meer dan honderd gedurende haar leven, van maar liefst 28 verschillende rassen. Van pekinezen tot chowchows en van husky’s tot teckels.
De eerste corgi in het leven van Lillibet, zoals de Queen in huiselijke kring wordt genoemd, was Dookie – een slechtgemanierd hondje dat het huishouden terroriseerde en bezoekers en personeel gretig in hun enkels beet. Geen unieke eigenschap voor een corgi, er zijn de afgelopen tachtig jaar heel wat lords en lakeien gebeten door koninklijke corgi’s. Een van de grenadiers die traditiegetrouw de wacht houden bij Buckingham Palace werd ooit door Susan te grazen genomen, evenals de koninklijke klokkenwinder. Susans dochter Honey ontwikkelde een bijzondere voorkeur voor uniformen. Ettelijke politiemannen en soldaten konden een tetanusinjectie halen nadat Honey hun pad had gekruist.  
Geen wonder, de Pembroke Welsh corgi werd in Wales eeuwenlang gebruikt om koeien, paarden en pluimvee bijeen te drijven door wild te blaffen en bijtende bewegingen te maken. Ze werden ook ingezet om konijnen uit hun hol te jagen en ratten te vangen op het erf. Het zijn werkhonden, die ondanks hun korte pootjes verbazend atletisch zijn. Bovendien zijn ze uitermate waaks, een door hondenliefhebbers veelvuldig gebruikt eufemisme om gekmakend geblaf goed te praten.
Temperamentvolle, bijtgrage keffers dus, die ook nog eens enorm verharen, maar die eigenschappen weerhielden Elizabeth er niet van steeds meer corgi’s in huis te halen, tot ongenoegen van prins Philip, die weinig met ze op heeft. Dat zijn invloed in dit opzicht beperkt was, blijkt wel uit het feit dat de koninklijke bruid op hun huwelijksdag vanuit een open koets naar de juichende menigte wuifde terwijl corgi Susan onzichtbaar onder een kleedje naast haar lag.

Commercial

Deze Susan, die Lillibet op haar achttiende verjaardag van haar vader kreeg, is de oermoeder van de veertien generaties die zouden volgen, want er werd ten paleize flink wat afgefokt. In dat opzicht is The Crown dus historisch correct: manden vol puppy’s werden onder het dak van Buckingham Palace geboren. Toch zal de Queen hebben gefronst toen ze zag welke corgi's zijn ingehuurd om deze eervolle rol te vervullen; ze heeft immers een uitgesproken voorkeur voor een rode vacht, terwijl de acterende corgi’s nogal wit zijn.
En dan die namen. De drie corgi’s die af en toe voorbijrennen, heten in de serie Gina, Carina en Ella. Maar bestuderen we de koninklijke corgistamboom, dan treffen we deze namen nergens aan. De Queen prefereert namen als Sugar, Honey, Whisky en Sherry.
Waarom heten de Crown-corgi’s dan niet zo? Omdat Gina, Carina en Ella de honden zijn van corgitrainer Maria Carter. Dat hun namen enigszins Italiaans klinken klopt, want Maria kwam ooit als Italiaanse au pair bij een Engels gezin werken. Daar sliep corgi Socks onder haar bed, maar het zou nog 35 jaar duren voor ze er zelf een aanschafte. Toen die prompt werd overreden omdat hij de weg op rende, besloot ze een volgende corgi zodanig te trainen dat dit niet nog eens zou gebeuren.
Een lastige opgave, want corgi’s zijn geen gezeglijke honden. Vandaar dat in elke koninklijke verfilming dezelfde corgi’s opduiken: die van Maria Carter. Haar honden maakten hun acteerdebuut in A Question of Attribution, een televisiefilm uit 1991 waarin Prunella Scales (bekend als Sybil uit Fawlty Towers) de rol van de Queen had. In 2010 waren Maria’s corgi’s te zien in The King’s Speech, met Colin Firth als George VI. De moeilijkste klus was geen film maar een commercial die werd opgenomen voorafgaand aan het huwelijk tussen Kate en William in 2012. Laila, Ella en Carina poseerden naast een koninklijke bruidstaart die uit lever en worstjes bestond. Ze mochten pas aanvallen toen het filmpje geschoten was.

Voederritueel

Ook Emma Thompson werkte met de corgi’s van Maria Carter. Zij speelt de Queen in Walking the Dogs, een tv-drama over die vroege ochtend in juli 1982 waarop een insluiper de slaapkamer van Hare Majesteit wist te bereiken, omdat een lakei net even de honden uitliet.
Alleen de corgi’s die in het James Bond-filmpje voor Daniel Craig de trap afbuitelen, waren authentieke royal corgi’s.
Hondenkenners die de Queen aan het werk hebben gezien, zijn vol lof over haar opvoedkundige capaciteiten. Ze is de onbetwiste top dog van haar roedel. 
Daarvan zijn er in de loop der jaren heel wat geweest. Op het hoogtepunt van haar corgigekte had de Queen er dertien, die allemaal mee moesten wanneer Buckingham Palace weer eens voor Balmoral werd verruild, of Windsor voor Sandringham. Logisch dat de regisseur van The Crown ervoor terugschrok deze logistieke nachtmerrie in beeld te brengen. Ook het dagelijkse voederritueel ontbreekt vooralsnog in de serie, terwijl dat een filmisch hoogtepunt zou kunnen zijn: om vier uur brengt een lakei een zilveren dienblad binnen met voederbakjes vol gemalen konijnenvlees van eigen jacht, vermengd met homeopathische kruiden. Vervolgens wordt een plastic zeil uitgespreid op het tapijt. Daarna verzamelt de Queen haar van honger kwijlende honden in een halve cirkel om zich heen. De oudste mag eerst eten, de jongste moet wachten tot de rest klaar is.
Als ze geen andere verplichtingen heeft, laat ze haar honden zelf uit, volgens sommige royaltywatchers de verklaring voor haar opmerkelijk goede gezondheid. Hondenkenners die de Queen van nabij aan het werk hebben gezien, zijn vol lof over haar opvoedkundige capaciteiten. Ze is de onbetwiste top dog van haar roedel. Toch had dierenarts Roger Mugford de ondankbare taak haar aan het verstand te brengen dat ze domweg te veel honden had. Hij werd ingeschakeld na enkele uit de hand gelopen vechtpartijen, waarbij de dappere Queen Mother tot bloedens toe werd gebeten toen ze probeerde tussenbeide te komen. Ze kon niet voorkomen dat de dominante Ranger de oude Chipper aan flarden scheurde.

Excuuscorgi's

Minder ernstig zijn de vele valpartijen die het gevolg waren van onhandig gepositioneerde corgi’s. In The Other Side of the Coin: The Queen, the Dresser and the Wardrobe vertelt koninklijke kleermaker Angela Kelly hoe een juwelier een broche kwam langsbrengen. Omdat niemand de vorstin de rug mag toekeren, probeerde hij achterwaarts de kamer te verlaten, waarbij hij struikelde over corgi Linnet. Hij belandde naast de hond op het tapijt, waar hij zich uitputte in verontschuldigingen. De Queen was zo vriendelijk hem te verzekeren dat de schuld geheel bij de hond lag.
Dat zien we dus allemaal niet in The Crown. Wat we wel zien zijn een paar veel te witte excuuscorgi’s die hooguit als blaffend behang fungeren, maar die op geen enkele manier de status hebben die ze in werkelijkheid genieten. En dat terwijl de makers zich wel degelijk bewust zijn van hun potentie. Niet voor niets maakten ze een promotiefilmpje waarin twee in koningsmantels gehulde corgi’s de cruciale knielscène uit het eerste seizoen naspelen.
Dat koninklijke corgi's niet per definitie garant staan voor filmsucces bleek uit de ontvangst van de animatiefilm The Queen’s Corgi, waarin Donald Trump tijdens een staatsbezoek in zijn ballen wordt gebeten door een corgi. Die kreeg bij de première in februari vernietigende recensies.
Hoewel The Crown op corgigebied dus nogal teleurstelt, heeft hun aanwezigheid in de serie toch geleid tot een keerpunt in de corgigeschiedenis. Door toedoen van de Queen hadden ze in toenemende mate het imago van oudemensenhond, met als gevolg dat het ras met uitsterven werd bedreigd. Na de sleutelscène in de Corgi Room constateerden fokkers verheugd dat bezoek aan hun website met 22 procent was gestegen.
De Queen heeft aangekondigd geen nieuwe hond meer te willen, omdat zij die naar alle waarschijnlijkheid niet zal overleven. Maar ze kan gerust zijn: dankzij The Crown is de corgi onlangs geschrapt van de lijst met bedreigde hondenrassen.
Het derde seizoen van The Crown is te zien op Netflix.