In de Noorse serie Witch Hunt probeert een integere directeur een financieel schandaal binnen haar advocatenkantoor bloot te leggen. Al snel ondervindt ze tegenwerking van alle kanten.

‘Het is je werk om moeilijk te doen’ fluistert de baas haar in eerste instantie nog vriendelijk toe. Financieel directeur Ida (Ingrid Bolsø Berdal, eerder te zien in Westworld) heeft net ontdekt dat haar chique advocatenkantoor niet helemaal eerlijk is geweest met de bonnetjes. Er blijken allerlei kosten te zijn gerekend voor diensten die nooit zijn geleverd. Ida trekt direct aan de bel, maar de hoofdadvocaat doet het af als een niemendalletje. Hij adviseert Ida om de zaak ‘voor haar eigen bestwil’ los te laten.

Als Ida ontdekt dat er meer gaten zitten in de boekhouding, en er zelfs sprake lijkt van witwassen, zoekt ze het hogerop. Ze licht de hoogste baas in, die haar bedankt voor haar ‘grondige onderzoek’. Maar snel daarna nemen de zaken een vreemde wending: er worden ongegronde klachten ingediend over Ida’s managementstijl, de directie twijfelt aan haar mentale welzijn en Ida wordt zelfs beschuldigd van racisme. Vanaf dat moment is Ida de prooi: de iets te integere klokkenluider die voor het bedrijf een ‘probleem’ is geworden. Het advocatenkantoor blijkt een ongezonde relatie te zijn aangegaan met een patserige miljardair, en die relatie moet koste wat kost in stand worden gehouden.

Deze premisse zou op zichzelf genoeg moeten zijn voor een spannende thriller, maar Witch Hunt (originele titel: Heksejakt) schaakt op meerdere borden. Parallel aan Ida’s verhaallijn volgen we ook een jonge journaliste die achter een scoop aanzit, en een uitgebluste fraudebestrijder die al jaren jaagt op de miljardair met wie het bedrijf van Ida innig verstrengeld is. Het zijn mensen met een sterk rechtvaardigheidsgevoel, in een wereld die waarheidsvinders het liefst uitspuugt; een wereld waarin de waarheid vooral een hinderlijk obstakel is voor ‘efficiënte bedrijfsvoering’.

Ingrid Bolsø Berdal in Witch Hunt

Waar Scandinavische landen de laatste jaren vooral bekend staan om de grimmige nordic noirs, heeft Witch Hunt meer weg van titels als Borgen en Follow the Money. De serie is een complexe thriller over schimmige geldstromen in politiek en bedrijfsleven, die vooral draait om de vraag of een moreel kompas in die wereld wel een plaats heeft. Geen moordmysteries of getormenteerde agenten, maar een in de realiteit gegrond verhaal over macht, seksisme en de mentale prijs van het klokkenluiderschap. Het geheel wordt op zeer overtuigende wijze gedragen door Berdal, die als strijder tegen wil en dank voor de goede zaak alle nuances in haar rol aanboort.

Schrijvers Anna Bache-Wiig en Siv Rajendram Eliassen (die eerder Aquitted en Utøya: July 22 schreven) werken alle maatschappelijk relevante thema’s op geraffineerde wijze uit, zonder daarbij te vervallen in moralistisch vingerwijzen. Voor inspiratie hoefden de schrijvers niet ver te zoeken: Bache-Wiig en Eliassen baseerden de serie op meerdere verhalen van Noorse klokkenluiders, met wie het carrièretechnisch vaak niet goed afliep.

Maar Witch Hunt is ook onmiskenbaar een product van deze tijd: de schaduw van het #MeToo-tijdperk hangt nadrukkelijk over de serie, of het nu gaat om de ongegronde klachten over Ida’s werkwijze - mannelijke collega’s zouden haar stijl ‘intimiderend’ vinden - of om een jonge advocate die een promotie binnen het kantoor misloopt nadat ze de avances van een meerdere afwijst.

Als Witch Hunt ons iets duidelijk wil maken, is het wel dat het allesbehalve een feestje is om een klokkenluider te zijn. Ida wordt opgejaagd, besmeurd en vernederd, maar vindt uiteindelijk toch de kracht om door te vechten. Zelfs als dat ten koste gaat van haar carrière. ‘Ik vertel alleen maar de waarheid. Hoe gevaarlijk kan dat zijn?’ zegt Ida halverwege de serie tegen een journalist. Maar deze ijzersterke serie maakt haarfijn duidelijk dat het risico van de waarheid spreken nooit onderschat moet worden.

Het hele seizoen van Witch Hunt is te zien op NPO Plus, en vanaf zaterdag 24 juli ook wekelijks te zien op NPO3 (20:30 - 22:05).

Meer series bij de NPO

Meer over Witch Hunt