Miniserie The Undoing: acteurs in topvorm

Grace Fraser (Nicole Kidman) leidt een benijdenswaardig leven. In Manhattans Upper East Side bewoont ze een groot huis met diverse verdiepingen, dat ze zelf overigens ironisch genoeg ‘een appartement’ noemt. Grace is een succesvolle therapeut die andere bevoorrechte Manhattanites behandelt. Overdag houdt ze voldoende tijd over om naar de sportschool te gaan en ouderbijeenkomsten bij te wonen op de chique privéschool van haar twaalfjarige zoon, Henry – een slimme, leuke jongen, die alleen lijkt te zeuren om een hond. Grace is getrouwd met Jonathan, een charmante oncoloog met een Brits accent (Hugh Grant op z’n best: knorrig, grappig en een beetje fout), en ze heeft een vader die zwemt in het geld (Donald Sutherland). 

En dan stort haar wereld in enkele uren volledig in. 

In een verhaallijn die doet denken aan Big Little Lies, Kidmans eerdere succesvolle samenwerking met schrijver David E. Kelley, wordt de gemeenschap van de Upper East Side opgeschrikt door een brute moord. Het blijkt te gaan om de moeder van een leerling die bij Henry op school zit. Op het schoolplein wordt volop geroddeld en de media storten zich op het drama, dat extra veel aandacht krijgt omdat het Manhattans allerrijkste inwoners betreft. Het slachtoffer blijkt overigens een buitenbeentje te zijn in dit milieu: ze woont in Harlem en haar zoon heeft een beurs.

De verdenking valt al snel op Jonathan, die sinds de moord spoorloos verdwenen lijkt te zijn en Grace in totale verwarring achtergelaten heeft.

Het is deze emotie waarmee The Undoing in aflevering 1 de kijker grijpt en niet meer loslaat. De shock van Grace, die zich realiseert dat het leven dat ze leidde waarschijnlijk een totale farce was. Maar ook, in latere afleveringen, de momenten waarop Jonathan inziet hoeveel pijn hij zijn kind heeft gedaan met zijn egoïstische acties. Of de altijd onbewogen vader van Grace, die vindt dat hij zijn dochter heeft teleurgesteld. En Henry, die zichzelf tot waanzin laat drijven door een eindeloze stroom ongefilterde berichten en meningen over de man die een week eerder nog zijn grootste held was.

Het geeft het al zo vaak vertelde verhaal van moord, overspel en verraad iets meer diepte – ook omdat het door de acteurs zo overtuigend wordt neergezet.

Kidmans Grace – uitgestreken gezicht, soms vriendelijk, dan weer blasé – is moeilijk te peilen. Het ene moment lijkt ze iets achter te houden, het volgende is ze oprecht verward. Dit maakt van haar een onbetrouwbare hoofdpersoon. En ook Grants Jonathan schakelt moeiteloos tussen onweerstaanbaar charmant, getergd en griezelig berekenend. Hierdoor blijf je je als kijker tot de een-na-laatste aflevering (de seriefinale was nog niet beschikbaar voor recensenten) twijfelen over wat er nu werkelijk gebeurd is. Iets waar de makers op inspelen door elke aflevering te eindigen met een nieuwe onthulling, plotwending of cliffhanger. 

Ook de rest van de cast presteert op niveau. Van Sutherland, die als Grace’ steenrijke vader Franklin tijdens een van zijn memorabele speeches het woord ‘cocksucker’ door zijn mond laat rollen alsof het een exquise wijn is, en Edgar Ramiréz, een onbewogen politierechercheur, tot Lily Rabe, die verrast in haar bijrol als welgestelde moeder, succesvol advocaat en beste vriendin van Grace.

De jonge Noah Jupe is zeer overtuigend als Henry Fraser en Noma Dumezweni, die als koelbloedige topadvocaat de Frasers verdedigt in de laatste afleveringen, zet hen meteen op hun plek met de opmerking dat ze zelf niet eens doorhebben hoe rijk en zelfingenomen ze zijn.

De scènes met Dumezweni raken het meest aan de actualiteit, bijvoorbeeld wanneer de socialemedia-accounts van enkele juryleden worden gebombardeerd met berichten die gunstig zijn voor de verdachte. Op de vraag of dit legaal is, antwoordt ze: ‘Het is grijs genoeg om ermee weg te komen.’ Daarnaast is er in de eerste aflevering een moment dat doet denken aan Nice White Parents – een podcast over zelfverklaarde progressieve witte ouders –, wanneer de champagne drinkende ouders in een protserig penthouse geld inzamelen om hun school ‘diverser’ te maken. Het feit dat het slachtoffer een Latijns-Amerikaanse achtergrond heeft en dat zij en haar man de minst uitgewerkte personages zijn van de serie is dan weer niet bepaald woke.

Neemt niet weg dat de miniserie – gebaseerd op Jean Hanff Korelitz’ bestseller You Should Have Known uit 2014 – een bijna klassieke psychologische thriller is die er ook nog eens prachtig uitziet. Susanne Bier (The Night Manager) en Anthony Dod Mantle (Slumdog Millionaire), die respectievelijk de regie en het camerawerk op zich namen, maken volop gebruik van de New Yorkse winter om het geheel nog net iets killer te maken. Een sfeer die extra wordt aangezet door de beelden van de stad te voorzien van een wazig buitenrandje, alsof je niet helemaal kunt vertrouwen wat je te zien krijgt.

Ook de stad New York is hier een personage, met zijn alomaanwezige glinsterende skyline, kunstig gevangen in kleine vierkante raampjes of in de weerspiegeling van hoogglanzende tafels. De wandelingen van Grace, waarmee ze naar eigen zeggen haar hoofd leegmaakt, nemen de kijker mee door de stad – al blijven haar uitjes beperkt tot de meer noordelijk gelegen delen van Manhattan en komt ze als echte Upper East Sider waarschijnlijk nooit zuidelijker dan West 14th Street. Zo afgeschermd is haar leven wel.

The Undoing is ondanks het immense talent voor én achter de camera niet perfect. Desondanks blijft de serie boeien, als een spannend boek dat je maar niet kunt neerleggen.