De detectiveserie Unbelievable, over hoe het gaat wanneer jonge vrouwen aangifte doen van een verkrachting, is realistisch en op momenten zeer ongemakkelijk. Maar ook erg spannend.

De eerste aflevering van Netflix’ Unbelievable begint zoals veel andere detectiveseries: een jong, getraumatiseerd meisje moet enkele uren nadat ze is verkracht haar verhaal vertellen aan een politieagent. ‘Ik ben er om je te helpen’, zegt de man tegen de achttienjarige Marie, waarna hij routineus een aantal vragen op het in een laken gewikkelde slachtoffer afvuurt.

Dan arriveren twee nieuwe rechercheurs, degenen die de zaak gaan onderzoeken. Ook zij moeten haar wat vragen stellen. ‘Ik heb alles al verteld’, zegt Marie. ‘Ja, maar ik leid het onderzoek, dus ik moet het rechtstreeks van jou horen’, antwoordt de leidinggevende.

Wanneer ze aan het einde van de dag, als haar voor de zoveelste keer wordt gevraagd haar verhaal te doen, aangeeft dat haar hoofd bonst, voel je als kijker met haar mee. Toch snap je pas in aflevering twee hoe het ook anders had gekund, en gemoeten.

Want in die tweede aflevering springt Unbelievable een paar jaar vooruit in de tijd en verplaatst het verhaal zich van de staat Washington naar Colorado. Daar ontvouwt zich een tweede plotlijn, nadat er wederom een jonge vrouw is verkracht. Net als Marie in haar eigen appartement en bed. Maar dit keer neemt de rechercheur, een vrouw, slachtoffer Amber mee naar een rustige plaats om te praten. Een gesprek waarin rechercheur Duvall (prachtig empathisch gespeeld door Merritt Wever) de hele tijd duidelijk maakt dat het slachtoffer, niet de agent, de controle heeft.

Kaitlyn Dever in Unbelievable

Realistisch

Unbelievable is gebaseerd op de verslaggeving van ProPublica en This American Life over een echte serieverkrachter die een paar jaar terug slachtoffers maakte in Washington en Colorado. Dat het verhaal gebaseerd is op ware gebeurtenissen maakt het verschil tussen de twee verhaallijnen extra pijnlijk. Omdat daarin getoond wordt hoe je een slachtoffer van seksueel misbruik niet moet benaderen, en hoe het wél kan. 

Want Marie verandert in haar tijdlijn langzaam van een slachtoffer in een verdachte: de rechercheurs beginnen te geloven dat ze haar aanval heeft verzonnen, omdat er geen bewijsmateriaal is en omdat Marie zich niet gedraagt als een ‘typisch slachtoffer’. Maar rechercheur Duvall in Colorado twijfelt geen seconde aan haar slachtoffer. Ze bijt zich zelfs zo in de zaak vast, dat ze ontdekt dat Amber niet het enige slachtoffer is van de verkrachter en dat er een vergelijkbare zaak speelt in een nabijgelegen district, waar rechercheur Rasmussen (Toni Collette in topvorm) al net zo verbeten onderzoek naar doet.

Maries schrijnende ervaring, die zich ook in het echt zo ontvouwde, maakt pijnlijk duidelijk waarom zo veel slachtoffers geen aangifte doen bij een zedenzaak. De kans dat je niet geloofd wordt, omdat je gedrag bijvoorbeeld niet past in het idee dat mensen van een slachtoffer hebben, is te groot.

Dat de serie draait om twee vrouwelijke rechercheurs die hun slachtoffers wel geloven, en tegelijkertijd weten dat dit uitzonderlijk is in hun wereld, zorgt voor een opvallend andere detectiveserie dan we gewend zijn. De zoektocht naar de dader is nog steeds spannend, maar voelt ook realistisch. De detectives zijn niet het cliché ‘badass’ vrouwelijke rechercheurs, maar vooral gedreven, hardwerkende vrouwen met inlevingsvermogen.

Ook het politiewerk - databases en bewakingsbeelden doorspitten - wordt niet mooier gemaakt dan het is. En door de flashbacks naar de verkrachtingen kort en onduidelijk te houden, blijft de focus altijd liggen op de slachtoffers en de manier waarop Duvall en Rasmussen hen proberen te helpen.

Merritt Wever en Toni Collette in Unbelievable

Ongemakkelijk en noodzakelijk

Unbelievable is gebaseerd op ware gebeurtenissen, en past in het rijtje recente series over misstanden in de maatschappij als Chernobyl en When They See Us, door Vanity Fair gedoopt tot ‘Must-Endure TV’. En net als die titels, komt ook Unbelievable soms zo dichtbij de werkelijkheid dat het op momenten ongemakkelijk – maar noodzakelijk - kijken is. Een scène met een student die dankzij zijn status en rijke vader lijkt weg te komen met veelvuldig seksueel misbruik op zijn college campus, doet direct denken aan recente nieuwsverhalen uit Amerika.

Toch is Unbelievable geen moeilijke zit, maar juist het soort serie dat lastig uit te zetten is om half twaalf ‘s avonds. Niet alleen vanwege de goed opgebouwde zoektocht naar de dader, maar ook door de strijdbaarheid van de twee rechercheurs. Waarbij je hoopt dat zij, zonder dat ze het zelf nog weten, ook iets kunnen doen voor Marie.

Meer tips voor Netflix

Meer over Unbelievable