Telefilm De Vaandeldrager vijf is een satirische tijdcapsule van de jaren twintig onder Rutte, verpakt als tragikomisch drama over een merkwaardige gijzeling.

Wat leuk is aan Telefilms is dat ze vaak aanhaken bij de actualiteit. De speciaal voor televisie gemaakte films hebben een productietijd van slechts één jaar. Een kwestie die aan het begin van die periode speelde kan daardoor prima als filmonderwerp dienen, omdat het nog vers voelt tegen de tijd dat de film wordt uitgezonden.

In het geval van De Vaandeldrager vijf, nummer twee in de nieuwe reeks Telefilms van dit jaar, is dat actuele onderwerp de Toeslagenaffaire. Dat schandaal is nog altijd een hot topic, en de hersteloperatie loopt inmiddels in de miljarden.

De film begint bij de onthulling van De Vaandeldrager, een schilderij van Rembrandt dat op dat moment net is aangekocht door het Rijksmuseum. De bekendmaking verloopt echter niet helemaal zoals gepland: halverwege de presentatie stormt een vijftal bewapende figuren binnen – met Rutte-maskers op – die de bezoekers naar buiten drijven, zichzelf opsluiten en het schilderij gijzelen. Hun eis is dat hun vriendin Debbie, een slachtoffer van het toeslagenschandaal, herenigd wordt met haar dochter, die uit huis werd geplaatst. Gebeurt dit niet, dan vernietigen ze het schilderij van 175 miljoen euro.

Wat de gijzelnemers niet doorhebben is dat de bij de presentatie aanwezige staatssecretaris van Cultuur, zijn assistente en de museumdirectrice zich opgesloten hebben in een toiletruimte. Wat begon als een ludiek bedoelde actie loopt dus nogal uit de hand, nu er ook mensen betrokken zijn bij de gijzeling. Al snel zit de politie erbovenop en wordt de gebeurtenis landelijk nieuws.

Vervolgens zien we hoe onderhandeld wordt tussen de politie en de actievoerders, ontstaan er demonstraties voor het Rijks die hen een hart onder de riem willen steken, en kibbelen de amateurcriminelen met elkaar over de uit de hand gelopen situatie. Woorden als wappies en woke worden veel gebruikt, waardoor de film heel eigentijds aanvoelt. Het rommelige De Vaandeldrager vijf is dan ook vooral geslaagd als tijdcapsule van het Nederland van de jaren twintig, die tegen het einde verandert in een – tikje te sentimentele – oproep tot medemenselijkheid.

De Vaandeldrager vijf

Donderdag 25 januari

NPO 3 20:22 - 21:52