In aanloop naar de première van de nieuwste film van Wes Anderson brengen we een ode aan de geliefde Amerikaanse filmmaker in tien favoriete filmpersonages.

Er ontstaat altijd veel reuring in de filmwereld wanneer de eigenzinnige en populaire regisseur Wes Anderson (1969) met nieuw werk op de proppen komt. Dat was niet anders toen op 29 maart jongstleden de eerste trailer van zijn aankomende film Asteroid City werd gepubliceerd. En die belooft weer veel goeds, met in pastelkleurige kostuums gehulde topacteurs en tot in de puntjes verzorgde, zonovergoten sets, die het fictieve Amerikaanse woestijnstadje moeten voorstellen waarin de film zich afspeelt.

Andersons films zijn zonder uitzondering een lust voor het oog: de in Houston geboren regisseur staat bekend om zijn enorme aandacht voor stilering en vormgeving. In de ansichtkaart-achtige beeltenissen van zijn unieke filmwerelden valt altijd wel een bijzonder achtergronddetail te ontdekken, wat een extra laag geeft aan de vaak maffe verhalen die zich op de voorgrond voltrekken. Stijl is minstens zo belangrijk als inhoud in het filmuniversum van de in Parijs woonachtige cineast. 

Ook een constante in zijn inmiddels tien films tellende oeuvre zijn de geweldige ensemblecasts. De crème de la crème van het Amerikaanse acteursgilde staat voor de regisseur in de rij, velen keren ook steeds weer terug voor nieuwe samenwerkingen. ‘Het is als een soort reizend circus waar Wes de directeur van is’, zo beschrijft acteur Jeffrey Wright de aantrekkingskracht om met Anderson te werken in gesprek met The New York Times. ‘Het is verfrissend om los te komen van het hyperrealisme waar cinema vaak in wordt meegezogen.’ 

Als ode aan de eigenzinnige filmmaker en zijn bijzondere oeuvre kiezen we bij elke film ons favoriete personage. 

1. Dignan in Bottle Rocket (1996)

Commercieel gezien was Andersons debuutfilm Bottle Rocket, over drie verveelde vrienden die dromen van een dievenbestaan, een enorme flop. Naar verluidt zou acteur Owen Wilson, die zijn eerste rol speelde en meeschreef aan het script, serieus hebben overwogen om bij de marine te gaan en zijn acteercarrière voor gezien te houden. Maar dat liep net even wat anders: inmiddels is de acteur een veelgevraagde naam in Hollywood. Droogkomische timing is zijn handelsmerk geworden, iets wat goed terug te zien is in Bottle Rocket, waarin Wilson de rol van Dignan speelt. De goedlachse naïeveling is de leider van het zooitje ongeregeld dat in de film een simpele inbraak beraamt. Wilson verleent Dignan de perfecte mix van zelfvertrouwen en klungeligheid, resulterend in een heerlijk komisch personage.

"How does an asshole like Bob get such a great kitchen?"

Dignan

2. Herman Blume in Rushmore (1998) 

De veelvuldig bekroonde rol van Bill Murray in de komedie Rushmore - de film waarmee Anderson doorbrak bij het grote publiek - is de acteur op zijn best. Hij speelt de schatrijke maar doodongelukkige zakenman Herman Blume. Het is een personage van het soort dat vaker terugkeert in Andersons oeuvre: grappig om naar te kijken, maar tegelijkertijd enorm triest. In een van de beste scènes uit de film zien we Blume doelloos rokend en drinkend rondzwerven op het feestje van zijn zoons. Geweldig is het, hoe Murray zijn somberte zo voelbaar maakt, zonder ook maar een woord te zeggen. De acteur was zo enthousiast over de rol na het lezen van het script, dat hij genoegen nam met een minimumsalaris van ‘slechts’ negenduizend dollar. Na Rushmore speelde Murray in elke film die Anderson maakte, al ontbreekt hij in Asteroid City vanwege een coronabesmetting. 

''Never in my wildest imagination did I ever dream I would have sons like these''

Herman J. Blume

3. Margot Tenenbaum in The Royal Tenenbaums (2001)

Nog zo’n typisch tragikomisch personage in Andersons filmografie is Margot Tenenbaum, gespeeld door Gwyneth Paltrow. De disfunctionele familie uit de titel waartoe zij behoort is een heerlijk bont gezelschap: de kinderen van de liegende en zelfingenomen pater familias Royal Tenenbaum (een geweldige Gene Hackman) groeiden allen op als veelbelovende hoogvliegers. De een werd vroeg tenniskampioen, de ander blonk uit in financiën, en (de geadopteerde) Margot won als tiener een prijs voor haar eerste toneelstuk. Maar achter de façade van succes schuilt pijn en verdriet. Geen van zijn kinderen voelt zich echt gezien door vader Royal, en als blijkt dat hij ongeneeslijk ziek is, doet hij een poging tot verzoening. Het levert veel wrang-komische scènes op, waarin vooral Paltrow de verborgen en opgekropte pijn invoelbaar maakt. Achter haar trieste blik schuilt een hele wereld aan gemengde gevoelens. 

''I think we're just gonna to have to be secretly in love with each other and leave it at that, Richie.''

Margot Tenenbaum

4. Klaus Daimler in The Life Aquatic with Steve Zissou (2004) 

Toegegeven, deze vierde film van Anderson wordt vooral gedragen door opnieuw een geweldige rol van Bill Murray, die het hoofdpersonage Steve Zissou speelt, een oceanograaf die samen met zijn team vol excentriekelingen jaagt op de haai die een geliefde collega doodde. Toch kiezen we hier voor Klaus Daimler, een onweerstaanbaar grappige bijrol van Willem Dafoe. Zijn vertolking van het Duitse hulpje van Zissou is aandoenlijk en laat perfect zien waarom Dafoe zo goed past in het werk van Anderson. En het moet gezegd: de iconische kostuums van rode, wollen mutsjes en hemelsblauwe shirts die de diepzeeduikers dragen, staan Dafoe toch wel het best. 

"I've always thought of you two as my dads. Please don't let any one make fun of me for saying so"

Klaus Daimler

5. Peter in The Darjeeling Limited (2007)

Opnieuw een film over familieperikelen: dit keer zijn het drie broers (gespeeld door Owen Wilson, Jason Schwartzman en Adrien Brody) die na de dood van hun vader op een spirituele reis gaan door India, als poging om nader tot elkaar te komen. Het is vooral de speelse dynamiek tussen de drie die goed werkt in de film: hun ergernissen jegens elkaar zorgen voor veel grappige momenten. Met name de onverschillige en lichtelijk arrogante broer Peter (Brody’s personage) zorgt voor veel spanning. Zijn jongensachtige karakter is tekenend voor de relatie tussen de broers, die van binnen eigenlijk nog de kinderen zijn die ze vroeger waren. 

''I love the way this country smells. I'll never forget it. It's kind of spicy.''

Peter

6. Mrs. Fox in Fantastic Mr. Fox (2009) 

De eerste animatiefilm van Anderson is ook een van zijn beste en meest geprezen films. Gebaseerd op het gelijknamige kinderboek van Roald Dahl vertelt de film over de fratsen van een vossenfamilie en hun verschillende dierenvrienden. Het titelpersonage werd geweldig ingesproken door George Clooney, die over de perfecte stem beschikt om de goedbedoelende maar ook leugenachtige deugniet tot leven te wekken. Maar het is vooral Meryl Streep als Mrs. Fox die echt indruk maakt. Haar zijdezachte stem, die voor velen misschien niet direct te herkennen is, maakt dat haar personage een baken van rust wordt te midden van de wilde capriolen die Mr. Fox uithaalt. Wat maar weer eens laat zien hoe veelzijdig Streep is als (stem)actrice. 

"I'm going to lose my temper now"

Mrs. Fox

7. Captain Sharp in Moonrise Kingdom (2012) 

Het heeft iets vreemds om Bruce Willis te zien in een film van Wes Anderson. De steracteur, die we vooral kennen van zijn stoere personages uit films als Die Hard en Pulp Fiction, speelt hier een opvallend zachte, eenzame politieagent. Nogal against type-gecast dus, maar het werkt fantastisch. In Moonrise Kingdom, waarin het nog dromerige perspectief van kinderen centraal staat en volwassenen slechts doemdenkende lastposten zijn, lijkt hij de enige meerderjarige te zijn die dat begrepen heeft. Tegen de jonge Sam: ‘Niets van wat je zegt kan ik tegenspreken. Maar nogmaals, dat hoeft ook niet, want je bent twaalf jaar oud.’ 

''It's been proven by history: all mankind makes mistakes''

Captain Sharp

8. Lobby boy Zero in The Grand Budapest Hotel (2014) 

Het paarskleurige werkpak, de grote donkerbruine ogen en een perfect verzorgd potloodsnorretje; de trouwe ‘lobby boy’ Zero uit de Oscarwinnende film The Grand Budapest Hotel is zonder meer een van de meest aandoenlijke personages uit Andersons oeuvre. Als de loyale rechterhand van hoteltoezichthouder Gustave H. (een fantastische Ralph Fiennes) maakt Zero de meest uitbundige, slapstickachtige avonturen mee. De debuterende acteur Tony Revolori, die de ijverige piccolo speelt, kreeg heel wat te verduren tijdens de opnames van de film. Zo is er een scène waarin hij een klap krijgt van de gevangene Ludwig, gespeeld door Harvey Keitel. Het is slechts een vluchtig moment in de film, maar op de set was Anderson pas tevreden met de scène na 42 takes. En dus moest Revolori tot 42 keer toe een klap van Keitel incasseren. De toewijding van de acteur was gelukkig niet voor niets: zijn rol in de film markeerde het begin van een mooie carrière in Hollywood, en leverde hem ook rollen op in Andersons The French Dispatch en Asteroid City

"You haven't been trained properly, Otto. A lobby boy never provides information of that kind. You're a stone wall. Understood?"

Zero

9. Oracle in Isle of Dogs (2018) 

Het is lastig kiezen tussen de vele eigenzinnige viervoeters die Andersons tweede stop-motion animatiefilm rijk is. Zijn prachtig vormgegeven en extreem gedetailleerde filmische ode aan de hond speelt zich af in een futuristisch Japan, waarin de diersoort als uitschot wordt beschouwd en alle honden verbannen worden naar een afgelegen en als afvalstort dienend eiland. Het vijftal centrale honden dat samen met held-van-het-verhaal Atari in opstand komt wordt, zoals we inmiddels van Andersons films gewend zijn, vertolkt door topacteurs die de dieren elk een eigen karakter verlenen. Misschien nog wel het grappigst is de bijrol van het vermeende waarzeggershondje Oracle, ingesproken door Tilda Swinton, in haar derde samenwerking met de regisseur. Ze heeft maar weinig woorden nodig om een heerlijk droogkomisch en ultra-schattig bijpersonage te doen ontstaan. Het is tekenend voor Andersons werk: zelfs de allerkleinste rollen verdienen de grootste aandacht en worden vertolkt door een van ’s werelds grootste acteurs. 

''It may snow tonight''

Oracle

10. Zeffirelli in The French Dispatch (2021)

De critici waren het erover eens: hoewel het een van zijn betere films is, zit zelfs voor Andersons doen The French Dispatch zo vol met bijzondere personages, unieke sets en andere achtergronddetails, dat het de kijker soms wat veel kan worden. Andersons tiende film is een hommage aan de journalistiek en de Franse film. Gepresenteerd in losstaande hoofdstukjes wordt steeds een ander verhaal verteld, opgepend door een van de redacteuren van het fictieve tijdschrift uit de titel. In ieder van die zorgvuldig gecreëerde miniwereldjes zijn wederom veel van Andersons vaste acteurs te zien (o.a. Swinton, Brody en Murray), maar ook een stel nieuwkomers. Zo speelt Benicio del Toro een geweldige rol als gevangene annex kunstschilder, en is tieneridool Timothée Chalamet te zien als de activistische student Zeffirelli, ons favoriete personage. En hoe kan het ook anders, Chalamets charme is onweerstaanbaar: met zijn weelderige haardos, ieniemini snorretje en melancholische blik voegt Hollywoods wonderboy zich moeiteloos in Andersons universum. De regisseur hoefde dan ook niet lang na te denken over wie de student zou gaan spelen: de filmmaker schreef de rol speciaal voor hem.

[speaking of Juliette]  ''Her large, stupid eyes watched me pee. A thousand kisses later, will she still remember the taste of my tool on the tip of her tongue? Apologies, Mrs. Krementz. I know you despise crude language''

Zeffirelli

Interviews met en over Wes Anderson