De Franse componist Alexandre Desplat werkte mee aan de laatste vijf films van regisseur Wes Anderson en werd zo een belangrijk onderdeel van diens unieke filmuniversum. ‘We zitten graag in dezelfde ruimte, waar we als kinderen kunnen spelen.’

Kijk naar de laatste vijf films van de Amerikaanse regisseur Wes Anderson (Houston, 1969) en je ziet het werk van iemand die zijn stijl echt gevonden heeft. Een stijl waarin animatie en liveaction steeds meer in elkaar zijn gaan overlopen.

Het begon in 2009 met Andersons eerste animatiefilm Fantastic Mr. Fox, die duidelijk zijn weerslag had op de slapstick in Moonrise Kingdom (2012) en de in pasteltinten geschoten wreedheid in het fantastische The Grand Budapest Hotel (2014). Daarop volgde weer een animatiefilm, Isle of Dogs (2018), en nu is daar The French Dispatch, waarin liveaction en animatie gewoon naast elkaar gebruikt worden.

Afgezien van Wes Anderson hebben deze vijf films trouwens nog iemand anders gemeen, de Franse componist Alexandre Desplat (Parijs, 1961). Hij begon zijn samenwerking met Anderson bij Fantastic Mr. Fox en schreef ook de muziek voor alle films die daarna kwamen. Desplat is zo een belangrijk onderdeel geworden van het unieke universum van Wes Anderson.

De Franse componist is ook in Cannes wanneer The French Dispatch daar in juli zijn wereldpremière beleeft. The French Dispatch is weer een typische Anderson-film geworden, vol eenzame helden, eigenzinnige kunstenaars en existentiële angst. Nieuw voor Anderson is dat het geen doorlopend verhaal is, maar een zogeheten mozaïekfilm, opgebouwd uit verschillende episodes die alleen met elkaar gemeen hebben dat ze zich afspelen in de fictieve Franse stad Ennui-sur-Blasé (Anderson voelt zich nooit te goed voor flauwe of hilarische woordgrapjes) en als artikel zijn verschenen in The French Dispatch, een duidelijk op The New Yorker gebaseerd magazine.

Wat de verschillende verhalen bij elkaar brengt, zijn de gestileerde dialogen en altijd herkenbare beeldtaal van Anderson, en de licht ironische muziek van Desplat. Al zou Desplat het zelf niet ironisch willen noemen: ‘Voor mij is de muziek eerder speels, grappig, ondeugend bijna.’

Alexandre Desplat en Wes Anderson tijdens het filmfestival van Cannes in 2021

Veel componisten hebben een hechte relatie met regisseurs, hoe begon die van u met Anderson?
Desplat: ‘Met een gemeenschappelijke vriend, regisseur Stephen Gaghan. Ik had net de muziek voor zijn Syriana geschreven en hij stelde me voor aan Wes, die de helft van de tijd in Parijs woont en net bezig was met de montage van Fantastic Mr. Fox. Hij vroeg of ik eens wilde komen kijken, ik vond de film fantastisch en we hebben er toen uren over gediscussieerd. Zo ontdekten we dat we er samen wel iets van konden maken. En zo is het begonnen.’

‘Werken met Wes is vergelijkbaar met het gezelschap van een vrouw die laat merken dat ze je aardig vindt. Dan loop je toch een stukje sneller’

ALEXANDRE DESPLAT

Maar hoe word je als het ware verliefd op elkaar? Hoe weet je: dit is iemand met wie ik nog vaker zou willen werken?
‘Het helpt dat hij altijd enthousiast reageert op ideeën die ik aandraag. Dat betekent niet dat elk idee ook uitgevoerd wordt, maar vaak is dat een prima beginpunt voor een volgend, beter idee. Hij heeft een goed geheugen voor muziek en we werken snel. We zitten ook graag in dezelfde ruimte, waar we dan uren als kinderen kunnen spelen met ons speelgoed. Werken met Wes is vergelijkbaar met het gezelschap van een vrouw die laat merken dat ze je aardig vindt. Daar ga je toch net een stukje sneller van lopen.’

Hoe ging dat bij deze film, die bestaat uit zo veel losse verhalen?
'Daar hebben we het vooraf uitvoerig over gehad. In het eerste verhaal, over de schilder in de gevangenis, is niet veel muziek. Hij schildert zijn model, ze kijken naar elkaar. We wisten dat daar maar weinig muziek bij hoefde. Dat je ook weinig instrumenten moest horen. Daarom kozen we voor alleen een piano. Want kies je voor een enkel instrument dan hoor je de eenzaamheid, puurheid, of kwetsbaarheid van een personage. Voeg je vervolgens instrumenten toe, dan gaat hun wereld ineens open. Zoals in Jacques Audiards Un prophète, dat zich ook afspeelt in de gevangenis. Bij een scène waarin acteur Tahar Rahim alleen in zijn cel zit moest muziek komen, en ik zei tegen Jacques dat we daar moesten voelen dat Tahir denkt aan het leven buiten zijn vier muren. Als je dan de juiste muziek en instrumenten kiest kun je die muren wegdrukken en ruimte scheppen. Het is alsof zijn celdeuren daar langzaam opengaan. Dat is de kracht van muziek.’

Wat heeft werken aan The French Dispatch u geleerd?
‘Hoe je muziek simpel en helder houdt, terwijl de film zo complex en rijk is, en vol ideeën zit. Als de muziek net zo complex en rijk was geweest had het nooit gewerkt, dan was de kijker gek geworden. Ik heb de motiefjes bewust simpel gehouden en ze keren ook regelmatig terug. De orkestratie is transparant en overzichtelijk. Je hoort de tuba, het klavecimbel, de banjo. Het is net kant. Overal zit lucht tussen, zodat de film kan ademen.’

U noemde zojuist Audiard, u heeft eerder ook samengewerkt met regisseurs als Guillermo del Toro, Terrence Malick, Ang Lee, Kathryn Bigelow, George Clooney en Matteo Garrone. Staan er nog andere regisseurs op het verlanglijstje?
'Park Chan Wook, Paul Thomas Anderson, Sam Mendes... Maar die hebben allemaal al een componist, daar wil ik niet tussen komen.’

U wilt dat huwelijk niet kapotmaken?
(Lacht) ‘Nee, het is ook niet mijn beslissing. Als een regisseur dat huwelijk wil verbreken is dat zijn beslissing. Ze weten wie ik ben. En als ze van mijn muziek houden kunnen ze me bellen. Zo niet, dan vind ik dat ook prima. Ik heb genoeg regisseurs met wie ik een prima relatie heb.’

Maar als Wes Anderson morgen nou zegt: sorry schat...
‘Dat is me al gebeurd. Meer dan eens. Ik heb Oscarnominaties gehad voor films waarvan de regisseurs me daarna nooit meer hebben gebeld. Dat is oké. Het is hun keus. Het hoeft niet altijd een langetermijnrelatie te zijn.’

Vijf films van Wes Anderson en Alexandre Desplat

The French Dispatch is vanaf 21 oktober te zien in de bioscoop

Isle of Dogs is te zien via iTunes, Pathé Thuis, Amazon Prime, Google Play & Disney+

The Grand Budapest Hotel is te zien via Ziggo On Demand, iTunes, Pathé Thuis, Amazon Prime, Google Play, Disney+ & MeJane

Moonrise Kingdom is te zien via iTunes, Pathé Thuis, Google Play, Cinetree & Film1

Fantastic Mr. Fox is te zien via iTunes, Pathé Thuis, Amazon Prime, Google Play & MeJane

Meer over de films van Alexandre Desplat en Wes Anderson

Meer interviews met filmcomponisten