Gerhard Busch, filmjournalist van VPRO Cinema, kiest ook dit jaar weer de acteur en actrice van het jaar uit.

‘Ik ben altijd al verlegen, gesloten en een beetje raar geweest.’ Aldus actrice Rooney Mara (32) in 2012 in een interview met VPRO’s CinemaTV. We hadden het over haar rol van de antisociale, biseksuele en briljante Lisbeth Salander in de Amerikaanse versie van The Girl with the Dragon Tattoo. Een rol waarvoor ze uiteindelijk genomineerd zou worden voor een Oscar.

Mara had na die Oscarnominatie kunnen kiezen voor (bij)rollen in Hollywood-blockbusters en comic-verfilmingen, maar ze koos eigenzinnige en onafhankelijke producties. Films waarin ze nooit de vriendin of de vrouw van hoefde te spelen.

De nu 32-jarige Mara – die pas begon met acteren na haar twintigste – heeft eigenlijk alleen intelligente en zelfbewuste vrouwen gespeeld die opvallend vaak ‘verlegen, gesloten en een beetje raar’ zijn.

Dat laatste maakt Mara’s personages per definitie mysterieus, want als kijker heb je geen idee wat er in het hoofd van haar personages omgaat. Filmmakers zijn gek op acteurs en actrices die iets mysterieus hebben, want dat roept vragen op en zet de kijker aan het werk.

Wat Mara betreft had de Nederlandse bioscoopbezoeker veel werk te doen dit jaar, want ze was in maar liefst vijf films te zien: Lion, The Discovery, Song to Song, Una en A Ghost Story. Vijf uiteenlopende films en vijf uiteenlopende rollen, met de mysterieuze Mara in het middelpunt. De twee laatste zijn wat mij betreft de beste.

In Una speelt Mara de emotioneel beschadigde Una, die als dertienjarige verliefd werd op haar veertigjarige buurman, die haar de wereld beloofde maar niet verder kwam dan een morsig motel. Vijftien jaar later gaat ze verhaal halen. In een intrigerende mengeling van boosheid, nieuwsgierigheid en verwarring confronteert ze de buurman met hun verleden. Una is vaak ongemakkelijk en pijnlijk, maar altijd fascinerend.

In A Ghost Story speelt ze M, weduwe van C (gespeeld door Casey Affleck), die omkomt bij een auto-ongeluk en haar als spook (compleet met wit laken) in hun huis blijft gadeslaan. Eerder meditatief dan macaber, met als verrassend hoogtepunt de scène waarin M, in diepe rouw na de dood van C, minutenlang en in één ononderbroken shot een hele chocoladetaart naar binnen werkt. Respect!

Meer over Rooney Mara

Acteur en actrice van het jaar 2016