Gerhard Busch, filmjournalist van VPRO Cinema, kiest ook dit jaar weer de acteur en actrice van het jaar uit.

‘Mijn enige doel is om met echt grote regisseurs te werken. Als een echt grote regisseur bezig is met een studiofilm, prima. Als het een film is zonder budget, waarbij we in onze eigen kleren moeten acteren, ook goed.’ Aan het woord is acteur Adam Driver (34), in een interview naar aanleiding van de film Paterson.

Paterson is een van de vijf films waarin de boomlange acteur met het messcherpe gezicht en de opvallende flaporen dit jaar te zien was in de Nederlandse bioscopen. Als we naar dat vijftal kijken moet Driver een topjaar hebben gehad.

2017 begint meteen goed voor Driver, met Silence van Martin Scorsese. Veel grotere regisseurs zijn er niet. Helaas is Silence geen grote film. Te traag, te zwaar, te katholiek. Aan Driver lag het niet. Hij speelt zijn Portugese jezuïetenpriester met de juiste mengeling van bezieling en verdwazing. En leed voor de kunst, want hij viel bijna dertig kilo af voor zijn rol. Aan het eind van de opnamen was hij zo verzwakt dat hij begon te hallucineren, waardoor het acteren een bijna mystieke ervaring werd. Wat zo maar eens Scorseses bedoeling kan zijn geweest.

Op Silence volgde het eerdergenoemde Paterson, een heerlijk lome, laconieke film over een dichtende buschauffeur zonder enige ambitie. Gemaakt door cultregisseur Jim Jarmusch. Met bescheiden budget, maar dat is – zo weten we inmiddels – geen bezwaar voor Driver.

Daarna kwam Logan Lucky, van Steven Soderbergh. Die had na Behind the Candelabra (2013) gezegd te zullen stoppen met regisseren, maar kon deze misdaadkomedie blijkbaar niet weerstaan. Begrijpelijk, want Logan Lucky is een soort redneckvariant op Soderberghs eigen Ocean’s Eleven en zit al even vol vaart, humor en eigenzinnige personages. Onder wie de door Driver gespeelde Clyde. Een Irakveteraan met één arm die zijn broer helpt bij een ingenieuze beroving tijdens een Nascar-race.

Over Drivers bijdrage aan Noah Baumbachs The Meyerowitz Stories kunnen we kort zijn. Net zo kort als Drivers bijdrage; hij duikt maar heel eventjes op in een veredelde cameo.

Wat ons brengt bij Star Wars: The Last Jedi, geregisseerd door Rian Johnson. Johnson (van onder meer Brick en Looper) hoort niet thuis in het rijtje Scorsese, Jarmusch, Soderbergh en Baumbach, en de Star Wars-reeks is inmiddels een geoliede geld­machine. Maar daar staat wel tegenover dat Driver in de franchise een van de interessantste rollen mag spelen, die van de getormenteerde schurk Kylo Ren.

Acteur en actrice van het jaar 2016