Politieserie We Own This City speelt zich af in Baltimore en vergelijkingen met het iconische The Wire zijn dan snel gemaakt. Dat beseft ook Justin Fenton, de schrijver van het gelijknamige boek waarop We Own This City gebaseerd is.

In de nieuwe HBO-serie We Own This City volgen we inspecteur Wayne Jenkins van de BPD, de Baltimore Police Department. Jenkins is leider van elite-eenheid de Gun Trace Task Force (GTTF) en de rotste appel in een mand vol rotte appels. Hij doet talloze onterechte aanhoudingen, sjoemelt met overuren en steelt geld en drugs van de drugdealers. En dat al jarenlang.

Deze Jenkins bestaat echt en de serie is gebaseerd op het gelijknamige boek dat Baltimore Sun-journalist Justin Fenton in 2021 schreef over Jenkins en de andere GTTF-leden.

U noemt de The Wire geen enkele keer in uw boek, en toch afficheert HBO We Own This City als het vervolg op deze roemruchte serie. Wat vindt u daarvan?
Justin Fenton: ‘The Wire hangt boven alles wat zich in Baltimore afspeelt en te maken heeft met misdaad. Wat voor mij precies de reden was om het niet te noemen. Maar ja, het is nu twintig jaar na het eerste seizoen van The Wire, we zitten weer in Baltimore en David Simon, de grote man achter The Wire, is ook weer betrokken. Marketingtechnisch snap ik HBO dus wel. En ik vind het een eer dat We Own This City in één adem met die serie genoemd wordt.’

Hoe kijken de bewoners van Baltimore eigenlijk tegen The Wire aan?
‘Veel mensen hier hebben een haat-liefdeverhouding met die serie. Vooral omdat The Wire liet zien hoeveel er mis is in de stad. Ik zeg tegen die klagers altijd dat het sombere beeld dat in de serie getoond wordt wel degelijk klopt. Misschien niet voor de hele stad, maar wel voor grote delen van Baltimore. Dan moet je niet gaan zitten muggenziften, dan moet je iets aan die problemen doen.’

'Ik had de serie uiteraard wel gezien en vond hem ook fantastisch, maar The Wire heeft mijn werk voor de krant denk ik niet beïnvloed'

JUSTIN FENTON
© Paul Schiraldi / HBO / HBO

Van links naar rechts: Rob Brown, Ham Mukasa, Robert Harley en Jon Bernthal in We Own This City

Wat vond u zelf van de serie? Was het een inspiratiebron voor u?
‘Daar heb ik geen goed antwoord op; de serie begon in 2002 en ik zat toen nog op de universiteit. Ik kwam in 2005 bij The Baltimore Sun en ging daar pas in 2008 misdaad verslaan. Ik had de serie uiteraard wel gezien en vond hem ook fantastisch, maar The Wire heeft mijn werk voor de krant denk ik niet beïnvloed. David Simon, de bedenker van The Wire en producer van We Own This City, heeft voordat ik kwam ook voor The Baltimore Sun gewerkt en ik heb wel veel van zijn oude stukken gelezen. Maar ik wist dat ik zijn stijl nooit zou kunnen imiteren. Hij is een schrijver, ik zie mezelf meer als journalist. In 2017 volgde ik voor de krant de rechtszaak die tegen Jenkins en andere leden van de GTTF was aangespannen en ineens kreeg ik een belletje van Simon. Hij zei dat HBO geïnteresseerd was in die zaak voor een nieuwe serie en stelde voor dat ik er een boek over zou schrijven. Daar moest ik nog wel even goed over nadenken, want normaal doe ik alleen verslag van wat ik om me heen zie gebeuren en schrijf ik er geen hele boeken over. Maar zoals je ziet heb ik het uiteindelijk toch gedaan, haha.’

Centraal in uw boek staat Wayne Jenkins, maar ik las dat hij toen het proces tegen de GTTF begon nog relatief onbekend voor u was. Hoe kan dat?
‘Klopt. Intern werd Jenkins gezien als een soort supercop. Samen met de GTTF deed hij enorm veel arrestaties en haalde hij een recordaantal wapens van de straat. David Hersl en Jemell Rayam, twee andere leden van de GTTF, kende ik weer wel. Toen ik nog maar net begonnen was, heb ik eens een stuk over Rayam geschreven, omdat hij toen in één maand tijd drie mensen had doodgeschoten. Maar dat ook Jenkins een dirty cop was, heb ik gemist. Terwijl ik dat waarschijnlijk toch had moeten weten. Kijk, het grote publiek is ervan overtuigd dat iedereen bij de politie geweten moet hebben wat Jenkins en co aan het uitspoken waren en dus dat iedereen erbij betrokken moet zijn geweest. Maar dat is gewoon niet waar. Om te beginnen hing Jenkins het zelf niet aan de grote klok, en ook de drugsdealers die hij belazerde konden moeilijk aan de bel trekken en tegen de rechter zeggen: Edelachtbare dit klopt niet, ik had geen tien kilo cocaïne in huis, maar vijftien kilo!’

het artikel gaat verder onder dit kader

Obama’s favoriete serie

In een vraaggesprek in 2003 met tv-kijkers waarschuwde The Wire-bedenker David Simon die kijkers notabene zelf voor zijn serie: ‘We verkopen geen hoop, of plezier, of goedkope overwinningen. The Wire wil laten zien hoe instituten – gemeentelijke instanties, misdaadorganisaties, de drugswereld en bruut kapitalisme – de levens van individuen bepalen. De serie is niet louter entertainment. Het is, ben ik bang, een beetje een boze serie.’

Te boos voor het grote publiek destijds (HBO zond tussen 2002 en 2008 vijf seizoenen uit), dat The Wire veel te somber vond en door het enorme aantal personages ook moeilijk te volgen. De kijkcijfers bleven alle seizoenen laag.

Maar de recensenten waren er gek op. En nog steeds staat de serie steevast in de top drie van lijstjes met de beste series aller tijden. The Wire is ook de favoriete serie van oud-president Obama, zo liet hij ooit weten, en wordt tegenwoordig veelvuldig gebruikt als lesmateriaal. Niet alleen bij tv-opleidingen, maar ook bij studies politicologie. Want hoewel The Wire officieel een politieserie is, is het vooral een portret van de stad Baltimore. Waarin haarfijn wordt uitgelegd hoe verschillende krachten daar op elkaar inwerken.

We Own This City, dat vanaf 26 april te zien is op HBO, speelt zich ook af in Baltimore. De serie gaat over machtsmisbruik en misdaad binnen het politiekorps, er spelen acteurs in die ook in The Wire zaten en de serie wordt mede-geproduceerd door David Simon. We Own This City is géén vervolg op The Wire, maar is – afgaand op de eerste twee afleveringen – wel behoorlijk somber en complex, en zit propvol personages. Net als The Wire.

U beschrijft Jenkins nadrukkelijk als wit. Waarom was dat belangrijk?
‘Ik denk dat mensen vooral verrast zullen zijn door het feit dat vijf van de acht aangeklaagde GTTF-leden zwart zijn. Wat ik in het boek overigens niet vermeld. Dat ik wel schrijf dat Jenkins wit is, komt doordat hij uit de buitenwijken kwam en naar het centrum trok om een soort oorlog tegen drugs te voeren. Jenkins zat daarvoor bij de marine en als 9/11 net iets eerder had plaatsgevonden was hij zeer waarschijnlijk ten strijde getrokken tegen het terrorisme. Toch denk ik niet dat zijn motieven racistisch waren, tenzij je ervan overtuigd bent – zoals sommige mensen – dat het hele politieapparaat per definitie racistisch is. Ik heb het in ieder geval niet in zijn gedrag teruggezien.’

Iemand in uw boek zegt dat het Baltimore van 2015 doet denken aan Amerika in de jaren vijftig van de vorige eeuw.
‘Dat was een politiecommissaris die overkwam uit Californië.’

© HBO / HBO Max

Jon Bernthal als Wayne Jenkins

Had hij gelijk?
‘Eh… Dit is een heel gesegregeerde stad. Er is een handvol aaneengesloten wijken die in een verticale lijn de stad in tweeën delen, en dan ook nog in een rechte lijn uitwaaieren naar rechts: een beetje in de vorm van de letter L. Dat noemen we hier de White L, omdat daar voornamelijk witte mensen wonen. De rest van de stad wordt de Black Butterfly genoemd, omdat al die wijken samen lijken op de vleugels van een vlinder, en er vrijwel uitsluitend zwarte mensen wonen. Toen ik het eerder had over de haat-liefdeverhouding die mensen in Baltimore met The Wire hebben, had ik het vooral over mensen in de White L. Zij houden van hun stukje van de stad, van de haven, en doen het liefst alsof de Black Butterfly helemaal niet bestaat.’

U schreef het boek waarop We Own This City gebaseerd is. Was u ook betrokken bij de totstandkoming van de serie?
‘Ik was consultant en zat in de writers’ room. Daar kon ik de schrijvers voorzien van de juiste achtergrondinformatie, en als ze nadachten over sommige verhaallijnen of personages kon ik ze voorbeelden uit de realiteit geven. Hoewel er in mijn boek geen enkele quote staat die je niet ook ergens anders kan terugvinden – in interviews, telefoontaps, rechtbankverslagen, et cetera – begrijp ik wel dat dat in een tv-serie niet kan. Ik vind het dan ook geen enkel probleem dat een van de centrale personages in de serie fictief is. Aanklager Nicole Steele bestaat niet echt, maar ze is wel het ideale personage om de kijker mee door Baltimore te nemen. Zij komt van buiten de stad en kan daarom iedereen in Baltimore om opheldering vragen. Steele is voor mij de personificatie van verandering. Verandering die onze stad hard nodig heeft.’

We Own This City is vanaf dinsdag 26 april te zien op HBO Max

Meer tips voor HBO Max

Meer over We Own This City