woensdagetalage
Asynchroon en chaotisch
Op eilanden gebeurt alles net even anders. Zo ook de bevrijding van de Waddeneilanden in 1945.
NOS 80 jaar bevrijding: de Wadeneilanden
npo 2 xx.xx-xx.xx
Omdat u niet op een Waddeneiland woont, weet u niet beter dan dat ons land op 5 mei 1945 is bevrijd. Ja, op die dag wordt al jaren gevierd dat het land toen officieel bevrijd is verklaard. Heel Nederland? Neen, op de vijf Waddeneilanden duurde het twee tot vijf weken langer tot de Duitse bezetter definitief was opgekrast; op Texel kon de vlag pas op 20 mei uit, en op Schiermonnikoog moest men zelfs tot 11 juni wachten. De geallieerden en Binnenlandse Strijdkrachten maakten om begrijpelijke redenen niet al te veel haast om de restanten Duitsers van de eilanden te verdrijven. Er werd daar immers geen hongergeleden, de vijandelijkheden bleven er beperkt en de soldaten van de Wehrmacht, allang blij niet te hoeven vechten, konden met de eilanders overweg (en andersom), en ze konden zich op de valreep ook beter gedeisd houden in het besef dat de oorlog in feite voorbij was. Kortom, de bezetting en bevrijding verliepen op de Waddeneilanden logischerwijs anders dan elders. Maar het verliep niet zonder slag of stoot. Honderden mannen waren naar het vasteland gedeporteerd en daar tewerkgesteld, en op Texel kwamen april 1945 Georgische soldaten, krijgsgevangenen die noodgedwongen aan Duitse zijde meevochten, in opstand. Op ‘Europa’s laatste slagveld’ kwamen 565 Georgiërs, 800 Duitsers én 120 Texelaars op het leven.