VPRO Gids 37

16 september t/m 22 september
Pagina 42 - ‘zaterdagetalage’
42

zaterdagetalage

Wat moet je op deze dag zien en horen? Lees onze etalage met programmatips, onze filmselectie en de mooiste radio: klassiek, jazz en wereldmuziek.

Mythische flierefluiter

De Rattenvanger van Hamelen heeft het ook tot een kameropera geschopt. In de Zaterdagmatinee klinkt Into the Little Hill van componist George Benjamin.
Zaterdagmatinee

NPO Klassiek 14.15-16.30

Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? Bij veel oudere kijkers gaan er meteen een belletje rinkelen. Tussen 1972 en 1976 genoot deze tv-serie een enorme populariteit. Vijf seizoenen lang hielden acteurs als Loeki Knol, Martin Brozius en Rob de Nijs jong en oud aan de buis gekluisterd. De inspiratie voor de avonturen van de Hollandse Hamelen-helden Bertram Bierenbroodspot en Lidwientje Walg vormde een aloude Duitse legende. In deze dertiende-eeuwse vertelling wordt het Nedersaksische stadje Hameln geteisterd door een rattenplaag. Uit wanhoop aanvaardt het stadsbestuur de hulp van een buitenissige rattenvanger en zijn sluwe muziekkunsten. De bonte snuiter klaart het klusje in een handomdraai, maar naar zijn welverdiende centen kan hij na afloop fluiten. Uit wraak flierefluit de rattenvanger alle kinderen het stadje uit. Een stoet kinderen verdwijnt samen met de vrolijk musicerende rattenvanger in een berg. Van hen wordt nooit meer iets vernomen. Deze overgeleverde mythe kreeg pas bij de gebroeders Grimm de status van geliefd gruwelsprookje.

Het onwerkelijke idee van een grote groep verdwijnende kinderen prikkelt de fantasie van menig kunstenaar en schrijver. In werkelijkheid is de middeleeuwse Rattenvanger-mythe waarschijnlijk een symbool voor de onvoorstelbare aantallen kinderdoden als gevolg van de pest of hongersnood. Het sprookje kan ook verwijzen naar falende politieke leiders die hun afspraken niet nakomen, of de groeiende onmacht van een wereld die kinderen geen veilige toekomst meer kan bieden.