VPRO Gids 35

28 augustus t/m 3 september
Pagina 10 - ‘Kijken of het lukt’
papier
10

Cadeautje!

Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →

Kijken of het lukt

Cecile Elffers

In Anna’s Brains gaat Anna Gimbrère met wetenschappers en BN’ers op zoek naar het antwoord op vragen als: kun je een auto opladen aan de bliksem? ‘Ik hoop dat de kijkers wetenschap als een vriend gaan zien.’

Anna Gimbrère

Anna’s Brains zit vol aanstekelijke knutsel- en uitvinderslol. Ben jij zelf ook een echte knutselaar?

Anna Gimbrère: ‘Nee, eerlijk gezegd ben ik best wel onhandig. Tijdens mijn studie natuurkunde was ik ook vrij slecht in de laboratoriumvakken. Ik zit liever gewoon op iets te rekenen dan dat ik het zelf moet maken. In Anna’s Brains help ik wel met zagen en boren, die huis-tuin-en-keukendingen kan ik wel. Maar als het op programmeren aankomt, of solderen… Ik leg thuis wel gewoon mijn eigen laminaatvloer hoor, zo onhandig ben ik nou ook weer niet. Maar ik ga niet voor mijn lol dingen bouwen. Het is vooral het geduld waaraan het mij sterk ontbreekt, haha.’

Wat is het idee achter Anna’s Brains?
‘Het is een toegankelijk, grappig wetenschapsprogramma waarin van alles fout gaat, maar waardoor je toch tot interessante inzichten komt. Het draait om de vragen die je bij wijze van spreken in de kroeg kan stellen, bijvoorbeeld: is een zelfrijdende fiets mogelijk? Of: kunnen mensen met dieren praten? Met zulke vragen gaan we in de werkplaats aan de slag. Het programma is een beetje geïnspireerd op de creatieve uitvinderscultuur die je ziet op YouTubekanalen als Queen of Shitty Robots [van Simone Giertz, red.] of dat van Mark Rober. Ik hoop dat we vooral de luchtige kant van wetenschap kunnen overbrengen, want mensen ervaren wetenschap nog te vaak als elitair en ingewikkeld. In Anna’s Brains zie je hopelijk dat wetenschap er ook voor jouw plezier is en ook jouw vragen kan beantwoorden. Zonder hoge piefen die je de les proberen te lezen, want onze Brains zijn gewoon leuke jonge wetenschappers – en een paar wat oudere techneuten – die lol maken. De Brains en ik zitten op dezelfde golflengte, omdat we allemaal nerds zijn die wetenschap gebruiken om leuke dingen te doen: grappige experimenten en dingen waar je gewoon benieuwd naar bent. Zo van: kijken of het lukt! Heel erg trial- and-error dus; het programma heette eerst ook Trial & Anna.’

‘Reserveastronaut zijn lijkt me ook wel lekker. Dan kan ik gewoon mijn werk blijven doen, maar maak ik wel kans om de ruimte in te gaan’

Waarom moeten er naast die leuke wetenschappers dan óók weer BN’ers komen opdraven?

‘Daar heb ik me eerst ook nog heel erg tegen verzet, haha. Maar de bn’ers dragen steeds de onderzoeksvraag aan als opdracht voor de Brains. Dat is toch ook wel lekker, omdat je daarmee een spanning krijgt, van: oeh, gaat het wel lukken? Zij maken het programma wat toegankelijker. En het zijn, zeg maar, npo 3-bn’ers – niet Patty Brard of zo. De aflevering met Stefano Keizers wordt natuurlijk hilarisch. En ik vind het ook superleuk dat comedian Edson da Graça meedoet, die er net als ik van droomt om de ruimte in te gaan.’

CV Anna Gimbrère

1986 geboren in Utrecht
2004 eindexamen middelbare school (profiel natuur & techniek) in Zwolle
2014 afgestudeerd in de theoretische natuurkunde (UvA)
2015 redacteur bij De nationale wetenschapsquiz (VPRO) 
2016 deskundige bij Galileo (RTL 5) 
2016 researcher bij The Mind of the Universe (VPRO)
2017 deskundige bij Tijd voor Max (Max)
2017 presentator Oranje boven, Down Under (VPRO) 
2019 deskundige bij Experimensen (Avrotros)
2019 door de Volkskrant uitgeroepen tot Mediatalent van 2019 
2019 presentator De wilde ruimte (VPRO)
2020 duopresentator Bodem in zicht (NTR), samen met Eva Cleven
2020-heden duopresentator Pointer (KRO-NCRV)samen met Teun van de Keuken
2021 presentator Anna's Brains (VPRO)

Hoe staat het eigenlijk met die droom? Je hebt gesolliciteerd als ESA-astronaut, toch?

‘Ik weet nog niet of ik door de eerste ronde ben! Daar ben ik heel nerveus over, ik check de hele tijd mijn mail. Ik geef mezelf best een kans: vrouw zijn is een pre, mijn studie is een pre, ik denk zelfs dat mijn tv-ervaring een pre is; je mag niet cameraschuw zijn. En mede door De wilde ruimte heb ik wel al het een en ander gedaan, zoals een paraboolvlucht: een analoge astronautervaring. Dat zal zeker een voordeel zijn bij de sollicitatie. Ik verwacht daarom dat ik de eerste ronde wel door kom, maar het kan natuurlijk ook zomaar zijn van niet; er solliciteren zó veel mensen. En er zijn wel zes rondes. Pas in oktober 2022 zal echt duidelijk zijn wie de banen krijgen. Vier tot zes mensen worden aangenomen om meteen op missie te gaan, die gaan dan eerst naar Keulen voor een astronautentraining. En er is ook een groep reserveastronauten, een stuk of twintig. Reserve lijkt me ook wel lekker: dan kan ik gewoon mijn werk blijven doen, maar maak ik wel kans om de ruimte in te gaan als het nodig is.’

‘Wetenschap populariseren voel ik echt als mijn missie’

Toen ik je twee jaar geleden interviewde over De wilde ruimte kondigde de commerciële ruimtevaart zich net aan, nu is het daadwerkelijk zover voor miljardairs Richard Branson, Elon Musk en Jeff Bezos. Hoe kijk jij hiernaar?

‘Van de technologie ben ik onder de indruk. Ik vind het knap: ze zijn hier echt decennia mee bezig geweest, het was geen makkelijke puzzel. Het zegt veel over hoever we nu zijn in technologisch opzicht dat er meerdere mensen zijn die dit nu kunnen. Natuurlijk denk ik ook, net als iedereen: kunnen die rijkelui geen grotere problemen oplossen? En dat ze niet betalen voor de vervuiling die ze met hun ruimteavontuur aanrichten is ook heel kwalijk. Maar ik denk wel dat uit deze stap technologie kan voortkomen die weer iets kan opleveren. Bijvoorbeeld een oplossing voor het opruimen van ruimtepuin, iets waar we nu steeds tegenaan hikken en wat we maar niet gefikst krijgen. Daar zou je op een gegeven moment die commerciële partijen ook voor kunnen inzetten. En wetenschappelijk onderzoek in de ruimte kan wel efficiënter en goedkoper worden als die commerciële partijen erover mee denken, want zij zijn gewoon goed in geld verdienen. Over ruimtetoerisme ben ik verder niet extreem enthousiast; mensen die om puur egoïstische redenen eventjes zo’n ruimtetripje maken, zullen door die ervaring denk ik niet terugkomen als wereldverbeteraars. Maar waar nu wel over gesproken wordt, is dat we misschien op lange termijn via de ruimte naar de andere kant van de wereld kunnen vliegen. Het klinkt natuurlijk als een heel slecht idee, maar qua uitstoot zou dat nog wel eens beter uit kunnen pakken dan een vliegtuig. Van hier naar Australië bijvoorbeeld heb je 24 uur lang luchtweerstand die je moet overbruggen door superveel kerosine te verbranden. Als je hier recht omhoog zou gaan door de atmosfeer en je gaat via het vacuüm naar Australië dan hoef je al die weerstand niet te overbruggen en dat scheelt je mogelijk heel veel brandstof. Ik heb die berekeningen nog niet gezien hoor, ik hou een slag om de arm. Maar het zou wel mooi zijn.’

Terug naar de aarde: wat hoop je dat Anna’s Brains met de kijkers doet?

‘Wetenschap populariseren zie ik echt als mijn missie en ik denk dat dat met dit programma goed kan. Ik hoop dat kijkers de wetenschap als een vriend gaan zien in plaats van als iets dat van bovenaf wordt gebruikt om bepaalde politieke beslissingen recht te praten. Want zo voelen mensen dat misschien sinds de coronacrisis een beetje. Anna’s Brains vertegenwoordigt echt de lollige, bereikbare kant van wetenschap: we nemen onszelf niet te serieus en zijn lekker aan het knutselen en klooien. Maar ondertussen stellen we vette vragen. Neem de aflevering over of je een auto kan opladen aan de bliksem. Ik weet dat veel mensen met een technische achtergrond zichzelf die vraag weleens hebben gesteld: waarom doen we dat eigenlijk niet, de bliksem geeft toch heel veel energie? De Nasa heeft er ook weleens over geschreven: theoretisch is het een heel goed idee is, alleen is het in de praktijk vrijwel onmogelijk. Maar de Brains en ik, wij proberen zoiets dus gewoon. Onder het motto: waarom ook niet?’

Anna’s Brains
NPO 3, Maandag 30 augustus 20.25-21.15 uur

Cadeautje!

Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →