Steenrijk

Net als veel andere binnenhobby’s profiteerde Lego flink van de lockdowns, waardoor mensen overal ter wereld thuis kwamen te zitten en hun geld niet konden uitgeven aan vakanties en uitgaan: dan maar een oude liefhebberij nieuw leven inblazen. In 2020 groeide de omzet van het speelgoedconcern met dertien procent, naar zo’n 5,9 miljard euro. Wat het enthousiasme voor de blokjes in Nederland verder aanwakkerde was de start van het eerste Nederlands-Belgische seizoen van Lego Masters, in april 2020: precies aan het begin van de eerste lockdown. Het RTL-programma werd een hit en kreeg verschillende vervolgen.

Maar het is niet alleen het samenvallen van Lego Masters en de coronamaatregelen dat de populariteit van Lego tot grote hoogten deed stijgen, zegt Gerben van IJken, lego-expert bij veilingsite Catawiki: ‘Veel mensen denken bij Lego nog altijd aan kinderspeelgoed, maar het bedrijf heeft zich de afgelopen jaren ook gespecialiseerd in producten voor volwassenen.’ Zo zijn er series van legomodellen voor volwassenen, met veel meer onderdelen dan de modellen voor kinderen, waaronder de Millennium Falcon uit Star Wars (zo’n 6000 steentjes), de Bugatti uit de Technicserie (zo’n 3600 steentjes) en de modulaire stadstaferelen uit de Creator Expert-lijn, zoals de Café Corner (zo’n 2000 steentjes). Van IJken: ‘Je kunt de huizen uit deze serie aan elkaar koppelen en zo ontstaan complete straatgezichten met allerlei mooie details. Volwassenen zetten dit soort legomodellen graag in huis als decoratief object en conversation piece.’

Mede doordat het Deense bedrijf sets maar gedurende een beperkte periode uitgeeft, zijn ze zeer in trek bij verzamelaars. Catawiki heeft al langer een grote legoveiling, waar tweedehandssets – veelal ongeopend en ongebruikt – worden verhandeld. Van IJken: ‘In 2020 groeide onze veiling met honderd procent. Op een gegeven moment gingen er duizend dozen per week over de toonbank. De groei houdt aan, maar is niet meer zo extreem.’ De bedragen waarvoor officiële legosets van eigenaar verwisselen via Catawiki, Marktplaats en andere kanalen zijn niet misselijk. Een ongeopend en compleet exemplaar van de eerdergenoemde Café Corner, oorspronkelijke winkelprijs rond de 150 euro, gaat weg voor tussen de 1500 en 2000 euro. Gebruikte exemplaren leveren zo tussen de 500 en duizend euro op.

Er valt dus flinke winst te boeken met het doorverkopen van legosets en dat heeft ook de kleine investeerder ontdekt. Van IJken zegt de laatste tijd regelmatig aan zijn jasje te worden getrokken door mensen met investeringsvragen. ‘Sparen bij de bank levert bijna niets meer op, dus gaan mensen op zoek naar andere manieren om te investeren. Dat kan in drank zijn, in horloges, maar ook in Lego: allemaal goederen die voor de kleine investeerder bereikbaar zijn. Je koopt een doos, hoopt er het beste van en over het algemeen heb je wel succes. Lego is op zijn minst inflatiecorrigerend.’

Student Ferdinand Konings koopt zo nu en dan een legoset als investering. Zijn laatste aankoop is een Porsche 911, voor rond de 150 euro. ‘Daarvan heb ik er twee gekocht: één om zelf te bouwen, de andere om te bewaren. Maar het blijft voor mij lastig inschatten welke sets nu echt enorm in waarde zullen toenemen.’ Tussen het moment van kopen en verkopen zit meestal enkele jaren. Een exemplaar van de Palace Cinema uit de Creator Expert-serie, aankoopprijs zo’n 160 euro, houdt Konings al jaren achter de hand omdat de set nog niet zo veel in waarde is gestegen. De waarde van sets houdt hij vooral in de gaten op Marktplaats. Zijn lego-Porsche doet de student pas van de hand als hij honderd euro of meer op de aankoopprijs kan verdienen. ‘Anders ben ik bang dat ik hem te vroeg de deur uit doe.’

Van IJken denkt dat het Deense speelgoedbedrijf zich niets aantrekt van speculanten. Soms brengt Lego heruitgaven van oude sets op de markt. Dat gebeurde bijvoorbeeld met de Millennium Falcon uit Star Wars, die Van IJken vóór heruitgave voor rond de 5000 euro veilde, terwijl die inmiddels een stuk minder waard is. Iets soortgelijks gebeurde met de Taj Mahal uit de Creator Expert-serie. Het risico op abrupt waardeverlies door het verschijnen van een heruitgave is een van de redenen dat zelfbenoemd legonerd Kevin Janssen niet in sets investeert. ‘Maar er zijn ook andere gevaren. Zo heb ik eens de kartonnen doos – dus zonder inhoud – van een zeldzame legoset kunnen verkopen voor 200 euro. Maar bij een verhuizing kwam ik erachter dat de dozen van mijn andere sets half verschimmeld waren. Daar gaat je investering.’

Janssen weet waarover hij praat, want hij verdient zijn brood als tussenhandelaar van Lego. Daar rolde hij in toen hij enkele jaren geleden zonder werk kwam te zitten en besloot te ontspullen. Ook de legosets uit zijn jeugd moesten er aan geloven. Toen hij zijn Market Street – compleet, volop mee gespeeld, aankoopprijs een aantal tientjes – voor duizend euro verkocht, wist Janssen niet wat hij meemaakte. Mensen die thuis bakken met Lego hebben staan en daar vanaf willen, kloppen nu bij hem aan om elk steentje te verkopen voor de daadwerkelijke waarde op de tweedehandsmarkt.

Janssen: ‘Op Marktplaats worden hele partijen voor een paar tientjes verkocht, terwijl sommige zeldzame onderdelen per stuk al een paar euro waard zijn. Een hoofdje van een legoverpleegster bijvoorbeeld: drie tot vier euro. Of een specifiek blauw rechthoekig raampje: vijftien tot twintig euro. Daarom pluis ik de bakken met Lego helemaal uit, op zoek naar de pareltjes. Ik hoef maar een onderdeeltje te zien en ik weet uit welke set het komt. En van een blokje dat er normaal uitziet weet ik bijvoorbeeld dat het al vijf keer net iets anders gemaakt is, bijvoorbeeld omdat Lego met een andere kleurstof is gaan werken.’

Dat steeds meer mensen erachter komen dat Lego kostbaar is, blijkt ook wel uit de recente berichten over grootschalige diefstal van legosets. Zo pakte de Franse politie afgelopen maart drie Poolse verdachten op die sets wilden stelen uit een speelgoedwinkel in Yvelines. Het drietal zou onderdeel zijn van een internationale bende die zich specialiseert in het stelen van kostbare legoverzamelsets en zou al meerdere keren hebben toegeslagen in Frankrijk. In de Verenigde Staten, Australië en Canada werden al eerder legodiefstallen gemeld. Van IJken: ‘Mensen reageren geschokt op de diefstallen. Zo van: je steelt toch geen kinderspeelgoed? Dat beeld kantelt een beetje als je uitlegt dat Lego echt niet alleen meer voor kinderen is en de sets flinke bedragen waard zijn.’