Boekentips

In 1992 vluchtte Saša Stanišić als veertienjarige samen met z’n ouders voor de Joegoslavische burgeroorlog uit Bosnië naar Duitsland. In zijn autobiografische roman Herkomst (Ambo|Anthos), in 2019 goed voor de prestigieuze Deutscher Buchpreis, verhaalt hij met smaak over zijn succesvolle inburgering als migrantenkind in Heidelberg en onderzoekt het door toedoen van de diaspora vervaagde familieverleden in de eenheidsstaat onder Tito, tot dit door etnische haat en geweld onmogelijk werd gemaakt. Mede aan de hand van het levensverhaal van zijn dementerende geliefde oma worden begrippen als thuis en komaf zowel benadrukt als gerelativeerd; haar geboortedorp bestaat inmiddels niet meer. Stanišić vertelt graag, goed en veel, speelt met structuur en tijdsverloop, en biedt de lezer zelfs meerdere eindes aan.

MAARTEN VAN BRACHT

Russell Shorto, die eerder over grote historische onderwerpen als de Amsterdamse wortels van New York of de Amerikaanse Revolutie schreef, vertelt in Pater familias (Ambo/Anthos) een smakelijke kleine familiegeschiedenis. Die rond zijn zwarte-schaapgrootvader Russ namelijk, die in de jaren vijftig samen met ‘Kleine Joe’ Regino een provinciaal filiaal van de maffia dreef in Johnstown, Pennsylvania. Een gewiekste dobbelaar die, al drinkend en schuinsmarcherend, een gokimperiumpje opbouwde en weer kwijtraakte. Via diens portret, gereconstrueerd uit FBI-dossiers, krantenverslagen en gesprekken met kleurrijke milieugenoten, wordt een beeld geschetst van georganiseerde misdaad tijdens de Drooglegging én van de positie van Italiaanse immigranten. Er is een moordzaak als klassieke red herring. Terwijl de verrassende rol van Shorto’s bejaarde vader Tony ontroerend intieme scènes oplevert.

DIRK-JAN ARENSMAN

Naar Lillehammer (Atlas/Contact) begint in een speeltuin bij de Amsterdamse Sloterplas, waar de pas verhuisde (want gescheiden) Cécile op een bankje in de zon naar de schommelende kinderen zit te kijken. Als een moeder haar vraagt het duwen van haar peuter even over te nemen, doet ze dat. Het kindje schommelt nietsvermoedend verder, terwijl haar moeder verdwijnt en niet meer terugkomt. Vonne van der Meer heeft aan een paar zorgvuldige observaties en rake dialogen genoeg. Na twaalf romans weet ze precies hoe je een verhaal compact houdt zonder inhoudelijke concessies te doen. Naar Lillehammer is een onvervalste pageturner, maar net zo goed een verhaal over prille liefde, opnieuw beginnen, botsende culturen en (onvervuld) moederschap.

KATJA DE BRUIN