VPRO Podcastgids: van paralympics tot piemelkunde

Als David de Jongh niet kan slapen, leest hij graag boeken over alpinistische avonturen. Niet omdat hij zelf zo'n avonturier is, integendeel, maar omdat hij juist bij al die verhalen over ravijnen, bevroren tenen en valpartijen zo heerlijk veilig in zijn warme bed ligt.

Toen hij las over de allereerste Nederlandse expeditie waarbij een 'achtduizender' bedwongen moest worden, ging hij op zoek naar de deelnemers van toen. Die waren er nog. In Sisyphus vertellen deze zeventigers over het grootste avontuur van hun leven.

Over pissen in een fles, over de sherpa's die alle bagage naar boven sjouwen, over onderlinge irritaties, over het machtige gevoel als je daar middenin de Himalaya staat. Dat David de Jongh eigenlijk filmmaker is, is goed te horen in zijn eerste podcastserie. De geluidseffecten zijn heel mooi, hij is een voortreffelijke knipper en plakker en hij stelt hele wezenlijke vragen.

Werkelijk elk onderwerp kan interessant zijn, als erover verteld wordt door een bevlogen en goed ingevoerde expert. Dat weet wetenschapsjournalist Alie Ward maar al te goed. In haar podcast Ologies nodigt ze elke week een vooraanstaande wetenschapper uit om haar in te lichten over zijn of haar specialisme.

Van bosbranden tot verkiezingen tot nieren; ongeveer een uur lang stelt Ward de wetenschappers alle vragen die maar in je op zouden kunnen komen aan de enthousiaste deskundigen. Daartussendoor maakt ze leuke grapjes en ze is ook niet vies van een geluidseffect hier en daar.

Elke aflevering van Ologies is dus boeiend, maar om erin te komen kun je beginnen met een onderwerp dat ons allemaal fascineert: piemels. Dr. Emily Wellingham, een bioloog die zich zich specialiseert in voortplantingsorganen, heeft een boek geschreven over de penis van mens en dier. Ze heeft hier decennialang serieus onderzoek naar gedaan, maar dat weerhoudt haar er niet van om in bijna elke zin een dubbelzinnig grapje te maken.

Naomi Steijger en Timo Tenbuyser zijn bezig met een langetermijnproject genaamd Concrete Voices. Daarin vormen ze met bewoners van flatgebouwen koren, die speciaal geschreven composities zingen. Dit klinkt misschien een beetje vaag en high-brow, maar Naomi en Timo benaderen hun taak vanuit oprechte interesse naar de mensen in de flats en dat levert bijzondere resultaten op.

Zoals deze aflevering van documentairepodcast DOCS, over het flatgebouw waar de twee theatermakers de afgelopen maanden werkten: Groeneveen in Amsterdam-Zuidoost. Ze concentreren zich op de kinderen die hier opgroeiden, nu maar ook in de afgelopen vijftig jaar. Zo hoor je de geschiedenis van de Bijlmermeer door de ogen van een kind: de goede bedoelingen, grote verwachtingen, verpaupering, drugsproblematiek, vliegtuigramp, maar ook de herrijzenis van de stadswijk. Hun verhalen worden aan elkaar geknoopt door Urmy Blikslager, presentatrice bij Radio Zuidoost, die haar radiostation runt vanuit de begane grond van Groeneveen.

Laten we eerlijk zijn. Als je John Ruffo ziet lopen, zou hij je niet opvallen. Mensen die hem kenden, vergeleken hem wel eens met George Costanza, die kleine met die bril uit Seinfeld.

Maar John Ruffo is niet zo onschuldig als hij eruitziet. De computerverkoper uit New York wist dankzij een slim spelletje banken en investeerders zo'n 350 miljoen dollar afhandig te maken. Hij liep tegen de lamp, werd veroordeeld tot zeventien jaar, en stond op het punt zijn straf uit te gaan zitten toen hij wist te verdwijnen. Tot op de dag van vandaag weet niemand waar hij is.

In seizoen twee van de podcast Have You Seen This Man wordt het krankzinnige verhaal van John Ruffo gereconstrueerd. Je hoort mensen die met hem samenwerkten, rechercheurs die achter hem aanjagen én zijn vrouw, die altijd heilig in zijn onschuld had geloofd, en die hij liet zitten met een torenhoge berg ellende.

Momenteel zijn de Paralympische Spelen in Tokio in volle gang. Om het een beetje eerlijk te houden wordt daar flink aan hokjesdenken gedaan. Van een visuele beperking tot het missen van ledematen; iedereen valt weer een andere klasse.

De Britse zwemmer Dan Pepper heeft een verstandelijke beperking. Hij won hij alles wat er in zijn categorie te winnen viel. Maar aan de Paralympische spelen mocht hij niet meedoen. Zijn klasse werd na de Spelen in Sydney in 2000 uit het toernooi verwijderd, omdat er vals gespeeld was. Het Spaanse basketbalteam had de gouden medaille gewonnen, maar het grootste deel van het team bleek te bestaan uit mensen zonder beperking.

In deze podcastserie van de BBC onderzoekt Pepper het schandaal. Hij spreekt onder anderen de aanvoerder van het Spaanse basketbalteam, die wel rechtmatig meedeed en het al zo vreemd vond dat zijn teamgenoten zich zo afzijdig hielden in Sydney.

Een bijzonder verhaal, extra bijzonder omdat het dus verteld wordt door iemand met een verstandelijke beperking. Pepper zwom uiteindelijk overigens wel in het Paralympische bad: sinds Londen 2012 staat sporten met een verstandelijke beperking weer op het programma.