Hardcore met een snuif gamelan

De twee heren achter Gabbermodus Operandi, mc Ican Harem en dj Kasimyn, maken een bonte mix van punk, metal, hardcore rave en Indonesische volksmuziek. Vier jaar geleden richtten ze de groep op uit onvrede over de muziek in de clubs op Bali, waar ze vandaan komen. De meeste clubeigenaren op het toeristische eiland zijn witte mannen uit Berlijn, zeggen ze; die programmeren muziek die je overal op Ibiza kunt horen: slick en loungy clubhouse. Te veel van hetzelfde en te soft.

‘Wij willen muziek uit de clubs mixen met de traditionele muziek die ons heeft gevormd,’ aldus Kasimyn via Zoom. Met clubmuziek bedoelt hij de breakcore en drum-’n-bass waarmee hij in zijn studententijd in aanraking kwam: high energy ravemuziek. Dit was in Yogya op Java, waar Ican Kasimyn ontmoette, die daar dj was. De twee hadden weliswaar een voorliefde voor punk en metal, maar ze werden gegrepen door de intensiteit van deze elektronische dansmuziek. ‘Qua energie is het vergelijkbaar met hardcore gamelan,’ lacht Kasimyn. ‘Deze muziek wordt gespeeld bij Jathilan-uitvoeringen, een traditionele en heftige dans waarbij mensen in trance raken en geen controle meer over hun lichaam hebben. De dans wordt opgevoerd bij festiviteiten en oogt als een enorme rave.’

De naam Gabbermodus Operandi is geen referentie naar de bekende housestroming van Hollandse bodem, maar een verwijzing naar een multimediakunstenaarsgroep uit Yogyakarta uit de jaren negentig: Geber Modus Operandi. ‘Kas’ en Ican zien zichzelf meer als een kunstproject dan muziekduo. Wie hun Instagram bekijkt, vindt een bonte mix van video’s en memes, ook filmpjes die ‘gewone Indonesiërs’ zelf uploaden: slangenolieverkopers, Jathalan-dansers en vrouwen met hijabs die acrobatische stunts doen met hun motorbike. ‘Materiaal dat ons representeert en ons in onze verscheidenheid laat zien,’ licht Ican toe. ‘In plaats van dat we zoals veel Indonesiërs proberen zo westers mogelijk te zijn. Nu sturen mensen ons zelfs materiaal toe dat we mogen gebruiken. Het heeft iets in beweging gezet. Het is als een vorm van omgekeerde culturele toeëigening.’

Op 24 juni staan Kasimyn en Ican samen in Lofi met Nakibembe Xylophone Troupe. ‘Acht Oegandese mannen die hallucinante repetitieve muziek spelen op een grote xylofoon, een soort drugsloze trip,’ duidt Jochem Valkenburg, muziekprogrammeur van het Holland Festival. De avond kent een andere opzet dan een reguliere clubavond. ‘In opbouw, dramaturgie en omvang. Alle genrehokjes vallen weg.’

Wat Kasimyn en Ican ervan verwachten? ‘We komen de islam bij jullie brengen,’ lacht Kas, refererend aan de religie die beide landen delen. Dan zonder gekheid: ‘We hebben met hen samengespeeld in Oeganda op het Nyege Nyege Festival. We spreken elkaars taal niet en kunnen niet in het Engels met elkaar communiceren, dus we communiceren via de muziek en onze moslimcultuur. En we maken samen intens veel lawaai.’