Muziekavonturier Ben Frost laat zich voor zijn tweede opera inspireren door een geruchtmakende racistische moord. Uiteraard pakt hij op geheel eigen wijze uit, met een apocalyptische wall of sound. Zijn handelsmerk: minimalisme met een maximaal effect.

Begin april 2006 wordt in de Duitse stad Kassel de 21-jarige Turkse eigenaar van een internetcafé, Halit Yozgat, op klaarlichte dag op koelbloedige wijze vermoord. Hij is het slachtoffer van een groep Duitse neonazi’s die al langer dood en verderf zaait. Maar dit is geen ‘gewone’ racistische moord. Een van de getuigen blijkt een Duitse geheim agent, die er vandoor gaat en later met een vage verklaring ermee wegkomt. 

Het Engelse onderzoeksbureau Forensic Architecture publiceert een tegenonderzoek en een reconstructievideo van de duistere zaak, die de Australische componist, gitarist, producer, geluidskunstenaar en regisseur Ben Frost (Melbourne, 1980) op zijn beurt inspireert tot de opera The Murder of Halit Yozgat. Het is een coproductie van Schauspiel Hannover en Holland Festival met Staatsoper Hannover. In Frosts reconstructie wordt de toeschouwer ook zelf oog- en oorgetuige in de zoektocht naar de waarheid.

Ben Frost zoekt voorbij ‘de regels die voorschrijven wat wel en niet als muziek wordt beschouwd, wat wel en niet mag’

Psychopathische tiener

Niet de eerste opera die de Australiër componeert: zo presenteert hij in 2014 op het Holland Festival de Nederlandse première van The Wasp Factory, gebaseerd op het spraakmakende boek van Iain Banks uit 1984, over de schokkende misdaden van een psychopathische tiener op een afgelegen plek in Schotland.

Jeetje, is dit eigenlijk nog wel opera, vragen sommige mensen zich af nadat ze in zijn experimentele klanksculpturenlandschap zijn gedoken. Het kan Frost weinig schelen: voor zijn werk put hij uit een brede muzikale waaier, zonder onderscheid te maken in genres: van klassiek naar black metal, van pop naar nietsontziende electro-noise. Zwichtend voor muzikale conventies beperk je jezelf alleen maar, vindt hij, en dat is slecht voor de kunst. ‘Ik zoek voorbij de regels die al eeuwen in westerse muziek worden toegepast, die voorschrijven wat wel en niet als muziek wordt beschouwd, wat wel en niet mag,’ zegt  hij daarover in een interview. 

Sinds 2005 is zijn thuisbasis het IJslandse Reykjavik, waar hij deel uitmaakt van de voorhoede van de elektronische muziek. Frost bewondert revolutionairen in de muziek, zoals Igor Stravinsky, Brian Eno – zijn mentor die hem tevens een liefde voor Afrikaanse muziek bijbrengt – en de experimentele Amerikaanse rockband Swans. Met die laatste act werkt hij in 2019 mee aan het album Leaving Meaning en gaat hij ook mee op tournee. 

Daarnaast schrijft Ben Frost muziek voor dans en theater, hij ontwerpt audiovisuele installaties en componeert soundtracks voor films, documentaires en tv-series. Zijn bekendste zijn de soundtracks voor de Engelse serie Fortitude en de twee series van het succesvolle Duitse Netflix-drama Dark, die zonder de donkere, claustrofobische muziek van Frost stukken minder ijzingwekkend zou zijn. Precies volgens zijn eigen credo: ‘Het enige dat ik van muziek verlang, is dat ze bezit van me neemt.’