Severance: een van de beste nieuwe series van 2022

Het klinkt als een uitkomst, zeker in een tijd waarin de grenzen tussen werk en privé steeds verder vervagen. Maar heel gelukkig lijken de werknemers van het bedrijf dat we volgen niet. In een van de eerste scènes zit hoofdpersoon Mark (een sublieme hoofdrol van Adam Scott) huilend in zijn auto. Zijn thuissituatie is dan ook geen pretje: zijn vrouw is om het leven gekomen bij een auto-ongeluk, en dus brengt hij zijn avonden vooral door in eenzaamheid. De ‘afscheiding’ is voor hem dus een uitkomst, want zijn ‘innie’ (de kantoor-Mark) heeft geen flauw benul van het uitzichtloze bestaan van zijn ‘outtie’ (de thuis-Mark).

Dat wil echter allesbehalve zeggen dat het kantoor een veilige haven is. Mark wordt in de buitenwereld belaagd door een voormalig collega, die rept over duistere complotten binnen het bedrijf. Hoewel de ‘kantoor-Mark’ hier dus niets vanaf weet, roept zijn werkplek wel degelijk steeds meer vragen op. Niemand weet wat het bedrijf precies doet, en het kantoorgebouw is vooral een akelig wit labyrint van oneindige gangen, zonder vensters naar de buitenwereld. Het spijkerharde bewind van directeur Cobel (Patricia Arquette in een heerlijk kwaadaardige rol) draagt ook niet echt bij aan een inspirerende werkomgeving (om nog maar te zwijgen over de ‘bedrijfsfeestjes’).

De ogen van ‘kantoor-Mark’ worden verder geopend door nieuwe collega Helly (Britt Lower), die binnen mum van tijd besluit dat het niets wordt op dit kantoor. Ze probeert ontslag te nemen, maar staat elke ochtend om 9:00 uur ‘gewoon’ weer in de lift naar haar werkplek. Het roept vragen op over hoeveel zelfbeschikkingsrecht de ‘innies’ precies hebben, waarmee Helly indirect een nieuw bewustzijn aanwakkert bij haar vastgeroeste collega’s (onder meer gespeeld door John Turturro en Christopher Walken, die een van de meest aandoenlijke tv-koppels in jaren vormen).

Het resulteert in een wonderlijk intrigerende mix van paranoia, zwarte kantoorhumor en mysterie. Severance is daarbij vrijwel op alle vlakken volmaakt, van het ijzersterke acteerwerk tot het waanzinnige production design. Zes van de negen afleveringen werden geregisseerd door acteur Ben Stiller, die zich de laatste jaren steeds meer toelegt op regisseren (hij maakte eerder de voortreffelijke miniserie Escape at Dannemora). De regie van Stiller wordt gekenmerkt door een feilloze precisie, gecombineerd met een aangenaam absurdistische eigenzinnigheid. Het gaat voortreffelijk samen met het slimme concept van Severance, dat als serie het meest doet denken aan een mix tussen het werk van Charlie Kaufman en Stanley Kubrick.

Door die eigengereide aanpak zullen sommige kijkers ongetwijfeld wat moeite hebben met de eerste afleveringen, want Severance is geen serie die direct duidelijk maakt welke kaarten zij precies in handen heeft. Veel series verschieten hun kruit in de eerste aflevering om de aandacht van de kijker vast te houden, maar Severance verkiest – zeer terecht – juist de weg van het geduld. Die geduldige opbouw betaalt zich uit, want de serie wordt met de aflevering sterker, mysterieuzer en diepgravender. Het resulteert uiteindelijk in een grandioze finale, die extreem nieuwsgierig maakt naar een vervolgseizoen.

Severance laat daarmee vooral zien dat de strategie van Apple TV+ wel degelijk succesvol kan zijn. Wijlen Johan Cruijff zei ooit dat een zak geld geen doelpunten maakt, en die wijsheid gaat vaak ook op in serieland: een enorme zak geld leidt zelden automatisch tot een écht goede serie. Maar als Severance iets laat zien, is het wel dat een goed geïnvesteerde zak geld zo nu en dan best een schitterend doelpunt in de kruising kan jassen.