Peter Jackson over zijn monumentale docuserie The Beatles: Get Back

‘Ik ben in 1961 geboren en was dus in leven toen zij actief waren. Maar ik heb ze nooit bewust meegemaakt. Mijn ouders hebben ook nooit een album van The Beatles gekocht. Wel van Engelbert Humperdinck, want mijn moeder was gek op hem. Mijn eerste kennismaking met The Beatles was toen ik hun twee verzamelelpees, de rode en de blauwe, kocht, in 1972 of 1973, en vanaf dat moment was ik fan. En dat ben ik mijn verdere leven gebleven.

Dat was, denk ik, ook nodig bij een project als dit, waarbij je zoveel materiaal moet bekijken en afluisteren. Materiaal dat vaak nauwelijks verstaanbaar was. Omdat ik al een fan was en ze goed kende, begreep ik de nuances en het belang van wat er gezegd werd.’

‘Het meest bijzondere van mijn film is niet wat ík heb gedaan, maar dat Michael al dat materiaal 52 jaar geleden heeft opgenomen. Als Beatles-fan, zelfs nadat ik er vier jaar aan gewerkt heb, sta ik nog steeds versteld van het feit dat het überhaupt bestaat. Want wat we zien is niet alleen de totstandkoming van de nummers op hun laatste elpee, Let It Be, maar we horen ook twaalf van de zeventien songs van Abbey Road. Plus een stuk of tien van de nummers die Lennon, McCartney, en Harrison later solo zullen uitbrengen. Waaronder ‘Give me some truth’, ‘All things must pass’ en ‘Another day’.’

‘Waar we Michael ook heel dankbaar voor moeten zijn is dat hij zoveel eerlijke en openhartige momenten wist te vangen. Want iedereen op wie een camera wordt gericht gedraagt zich anders dan normaal. Het wordt al snel een performance. Of je nou wilt of niet. Daarom probeerde Michael ze zoveel mogelijk stiekem op te nemen. Hij plaatste bijvoorbeeld een camera op een statief, plakte een pleister over het rode opnameknopje en liet de cameraman weglopen. Zogenaamd om een kopje thee te drinken. Maar ondertussen liep de camera gewoon door. Ook verstopte hij overal microfoons, zodat hun gesprekken stiekem konden worden opgenomen.

The Beatles betaalden Michael voor zijn opnamen en accepteerden het feit dat camera’s ze de hele tijd volgden, maar probeerden er ook aan te ontsnappen. John en George gingen als ze iets onderling wilden bespreken hun gitaren stemmen, zodat dat geluid hun conversatie overstemde. Maar ze hebben gek genoeg nooit tegen Michael gezegd dat hij de camera uit moest zetten. De enige die dat deed, één keer maar, was Paul. En de camera wordt dan ook gelijk stopgezet - maar de geluidsrecorders liepen gewoon door.’

‘De bandleden waren niet blij met de film die Michael van al het materiaal gemaakt had. De bedoeling van al die opnamen van hun repetities was dat het een opwarmertje van een minuut of dertig voor hun live-show zou worden. In Let It Be vormt de stress achter de schermen de hoofdmoot, en zitten er aan het eind van de documentaire nog wat beelden van hun fameuze rooftop-optreden.

Ik heb de afgelopen jaren veel met Michael gesproken en hij vertelde me dat iedereen zich met het monteren bemoeide. Dat eerst Paul hem vroeg een paar aanpassingen te doen, en een dag later John weer met heel andere wensen kwam. Maar over een ding waren ze heel duidelijk, Michael mocht niet laten zien dat George aankondigt dat hij de band verlaat. [Het zit nu wel in Jacksons docuserie: “I think we will be leaving the band now,” zegt Harrison droogjes en hij staat op en loopt weg, red.]

‘Voor They Shall Not Grow Old, over de Eerste Wereldoorlog, had ik al beelden van meer dan honderd jaar oud gerestaureerd. De beelden uit 1969 waren wel korrelig, maar ik was dus veel erger gewend. Het grote probleem bij Michaels materiaal was het geluid. Alles wat in Twickenham is opgenomen was mono. Ze zijn nauwelijks verstaanbaar als ze praten, Ringo al helemaal niet. En de gitaren zijn te luid, waardoor de zang werd overstemd. Speciaal voor mijn film hebben we een techniek ontwikkeld die ‘demixing’ heet. Met software en algoritmes konden we de computer leren hoe drums of een gitaar klinkt, en wat de stemmen van de bandleden waren. En die konden we dan isoleren. Zodat we alleen Pauls of Johns stem konden laten horen. Ook al zien we, bijvoorbeeld, Ringo op de achtergrond drummen. Dat kwam ook heel goed van pas bij die geheime gesprekjes tussen John en George, wanneer ze met hun gitaar hun gesprek overstemden. Dat werkte 50 jaar geleden misschien nog, maar nu niet meer.’

‘Ik weet, dat was een beetje stout van ons, maar het was ook onmisbaar voor de film. Want ik wilde The Beatles hun eigen verhaal laten vertellen. We hebben geen voice-over of recente interviews, het enige dat we gebruiken zijn een paar titelkaartjes. De Beatle-nummers die we zien en horen zijn de kers op de taart, maar mijn film draait om hun gesprekken. Dus moest ik hun stemmen zo luid en duidelijk krijgen als mogelijk.’

‘Uiteraard was ik vooraf wel zenuwachtig over de reacties van Paul en Ringo, en van de nabestaanden van John en George. Ze staan erom bekend dat ze hun nalatenschap heel strak in de hand houden. Maar ik denk dat ze nu terugkijken op hun tijd bij The Beatles en dat als geschiedenis zijn gaan beschouwen. Ik stuurde mijn film naar ze op en ik kreeg niet één aanmerking. Niemand die wat wilde weghalen of bezwaar maakte tegen wat we laten zien. En wij laten wél zien dat George de groep uitstapt. En uiteindelijk weer terugkeert.

Paul zei wel dat het voor hem allemaal nog erg rauw was en moeilijk te bekijken. Maar ook dat de film heel goed weergaf hoe het toen was. Net als Ringo. Disney wilde een en ander eerst nog opschonen, maar dat hielden Paul en Ringo gelukkig tegen. Zodat iedere aflevering nu begint met de waarschuwing: expliciet taalgebruik, volwassen thema’s en roken.’

‘We denken allemaal dat we The Beatles kennen. Vanwege hun films A Hard Day’s Night en Help, en vanwege hun persconferenties. Maar daar zagen we nooit de echte Beatles. Dat waren optredens. Nu kreeg ik ze honderd procent puur te zien. Ook wanneer ze ruziën over de songs en George vertrekt. Juist in een crisis toon je je ware gezicht, en wat ik dan zie zijn heel normale jongens. Vaak krijg je een kijkje achter de schermen en dan vallen je idolen tegen. Door dit project kreeg ik ze te zien als normale mensen en dat viel bepaald niet tegen. Juist omdat ze heel fatsoenlijk blijken. Geen primadonna’s en geen grote ego’s. Natuurlijk, ze zijn onderling verschillend, hebben andere ambities en andere kwaliteiten, maar uiteindelijk zijn het gewoon vier toffe gasten uit Liverpool.’