In de nieuwe dramaserie Das Boot, over een onderzeeër vol mannen, speelt een vrouw de hoofdrol. Gebaseerd op het gelijknamige boek van Lothar-Günther Buchheim, dat in 1981 al eens werd verfilmd door Wolfgang Petersen.

Wie tijdens het zappen midden in een uitzending van de Duitse duikbootfilm Das Boot belandt – en die kans is altijd aanwezig – doet er verstandig aan even te controleren om welke versie het gaat. De oorspronkelijke bioscoopfilm uit 1981 is met een lengte van tweeënhalf uur goed uit te zitten, de director’s cut uit 1997 is al opgerekt tot drieënhalf uur, en dan is er nog de ‘original uncut version’ uit 2004 – die duurt vijf uur, dus dat wordt sowieso nachtwerk.

Met een budget van 32 miljoen Duitse Mark (nu, met inflatie, zo’n 32 miljoen euro) was Das Boot destijds de duurste Duitse film ooit gemaakt. Maar het geld was goed besteed: de beklemmende oorlogsthriller werd een kassucces, ontving zes Oscarnominaties en kreeg al snel de status van klassieker. Regisseur Wolfgang Petersen trok meteen naar Hollywood om blockbusters te gaan maken, zoals Air Force One en Troy.

Een van de weinigen die destijds ontevreden uit de bioscoop kwam, was Lothar-Günther Buchheim, op wiens gelijknamige, semiautobiografische roman uit 1973 Das Boot was gebaseerd. Buchheim noemde de film technisch en historisch adequaat, maar vond dat de uitgesproken antioorlogsboodschap van zijn boek was opgeofferd voor oppervlakkige actie en goedkoop sentiment. Enige wrok speelde wellicht ook mee: Buchheim had zelf een scenario voor de film geschreven, maar dat had regisseur Petersen afgekeurd.

Vicky Krieps in Das Boot

Meeslepend verhaal

Of de schrijver, die in 2007 overleed, wel gelukkig zou zijn geweest met de nieuwe versie van Das Boot, een achtdelige serie die vanaf zaterdag 2 maart op NPO 2 wordt uitgezonden, valt te betwijfelen. Want daarin wordt nog veel losser omgesprongen met zijn werk. Technisch beschouwd is de serie een vervolg op de film: de gebeurtenissen spelen zich een klein jaar later af, op een andere boot, met allemaal nieuwe personages. De plot bevat enkele elementen uit Buchheims Das Boot én uit zijn latere roman Die Festung (1995). Grootste verschil met de film is dat we niet continu in de onderzeeër blijven; er is een tweede, nog iets prominentere verhaallijn aan land, rond de zus van een van de soldaten aan boord. Deze Simone (gespeeld door Vicky Krieps, die vorig jaar indruk maakte in de film Phantom Thread) raakt schoorvoetend betrokken bij het Franse verzet.

Je zou het wat vergezocht en politiek correct kunnen noemen: een klassiek verhaal rond allemaal mannen in een boot zo herschrijven dat nu een vrouw de hoofdrol heeft. Maar ach, het resultaat mag er zijn. Omdat de onderzeeër steeds wordt verlaten, is de serie minder beklemmend en conventioneler dan de film. Maar producent Bavaria Fiction (eerder ook verantwoordelijk voor de film) heeft kosten noch moeite gespaard, en dat zie je terug: de beelden zijn filmisch, de cast is uitstekend en het verhaal wordt meeslepend verteld. Voor fans van de film is er bovendien één geruststelling: het beroemde muzikale thema – dat in de jaren negentig nog een foute technohit opleverde – is in ieder geval gebleven.

Das Boot is vanaf zaterdag 2 maart te zien op NPO 2 om 20:00.

Meer over Das Boot - de serie

Meer over Das Boot - de film