‘De grootste romance van de twintigste eeuw,’ klinkt het aan het begin van W.E. in voice-over, opdat de argeloze bioscoopbezoeker weet waar hij naar kijkt. Meteen erachteraan, ter verduidelijking: ‘Koning Edward VIII van Engeland deed in 1936 afstand van de troon zodat hij kon trouwen met een burgermeisje.’

Niet eens een gewoon burgermeisje, maar de flamboyante, al twee keer gescheiden Amerikaanse Wallis Simpson. Het land was in rep en roer; Wallis werd een berekenende vrouw genoemd, die koningin wilde worden of uit was op geld. De knappe Edward trok zich er niets van aan en volgde zijn hart.

W.E ., naar de initialen van Wallis en Edward, is na het niet in de Nederlandse bioscopen uitgebrachte Filth and Wisdom uit 2008 de tweede speelfilm van popster Madonna Louise Veronica Ciccone. Het is niet moeilijk te begrijpen wat ze zag in de beladen verhouding.

In haar ‘director’s statement’ van Filth and Wisdom liet Madonna weten geïnspireerd te zijn door Visconti, Fellini, Godard en Pasolini; ook bij W.E. legt ze de lat hoog. Madonna spiegelt de tragische geschiedenis met het in het heden gesitueerde verhaal van de mooie Wally Winthrop, die gevangen zit in een ongelukkig huwelijk met een steenrijke arts.

De door haar moeder naar Wallis vernoemde Wally ( Abbie Cornish) slijt haar dagen in het veilinghuis Sotheby’s, waar ze een fijn baantje had voordat ze trouwde en waar nu de boedel van Edward en Wallis wordt aangeboden. Iedere keer als Wally staat te dagdromen bij een van de snuisterijen, beginnen heden en verleden door elkaar te lopen. Een enkele keer praat Wallis zelfs tegen haar: ‘Get a life,’ snauwt ze haar toe. Dat doet Wally , samen met een bewaker van het veilinghuis. Niet zomaar een arme dommekracht, overigens, maar een bloedmooie, uit Rusland gevluchte intellectueel, die virtuoos piano blijkt te kunnen spelen.

W.E., geschreven door Madonna en Alek Keshishian, die in 1991 de documentaire Madonna: Truth or Dare maakte, is een onevenwichtig rommelpotje. De infame (liefdes)geschiedenis van Wallis en Edward komt nauwelijks uit de verf; de zoektocht van Wally is tenenkrommend. De boodschap – geluk zit in kleine dingen; het lot dient in eigen hand genomen te worden – ligt er dik bovenop.

Alle emoties worden keer op keer onderstreept – met (lachwekkende) dialogen, die voor alle duidelijkheid worden herhaald in voice-overs; met violen die maar aan blijven zwellen; met veelbetekenende blikken en door het gebruik van slow-motion. De camera beweegt alle kanten op, een idee lijkt er niet achter te zitten. En dat bijna twee uur lang – het maakt W.E. tot een ware beproeving. Bakvissenromantiek in een veel te ruim jasje.