De feiten
Geboren: 15 juli 1961, Longview, Texas, VS,
als Forest Steven Whitaker
Actief als: acteur, producer, regisseur
Eerste film: Tag: The Assasination Game (1982)
Prijzen: Won in 2006/2007 zo’n beetje alle belangrijke prijzen voor zijn rol
als Idi Amin in The Last King of Scotland, waaronder een Oscar, BAFTA en een
Golden Globe, kreeg in 1988 de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes voor
zijn rol in Bird, werd in 2006 acteur van het jaar op het Hollywood Film
Festival, werd in 2001 genomineerd voor een Razzie Award voor slechtste bijrol
voor Battlefield Earth: A Saga of the Year 3000, kreeg een in 2007 een ster op
de befaamde Hollywood Walk of Fame
Beste film
In The Last King of Scotland speelt Whitaker de rol van zijn leven. Zijn
voorbereidingen op een film waren naar eigen zeggen nog nooit zo intensief.
Whitaker leerde Swahili, sprak met mensen uit Amins directe omgeving en bleef
tussen de opnames door voortdurend in zijn rol. Het resultaat is een
interpretatie van het personage Idi Amin die het niveau van een simpele imitatie
ver ontstijgt. Whitakers vertolking van de dictator is imposant en op momenten
zelfs beangstigend. Op brijante wijze laat hij de charmante, charismatische Amin
langzaam veranderen in een weerzinwekkende, paranoïde psychopaat, voor wie een
mensenleven geen enkele waarde heeft. Ook de moeite waard: Bird (1988), The
Crying Game (1992) en Ghost Dog (1999).
Slechtste film
Travolta’s Scientology-fiasco Battlefield Earth: A Saga of the Year 3000. De
verfilming van het gelijknamige boek van L. Ron Hubbard , oprichter van de
controversiële Scientologybeweging, is een van de producties waar Whitaker zelf
ook niet al te trots op is. Voor de film hees hij zich samen met John Travolta
in een zwaarlijvig pak met bijbehorende gigantische dreadlockpruik. Uitgedost
als buitenaards wezen oogt Whitaker ronduit ongelukkig. Een van meest ridicule
sciencefictionfilms ooit gemaakt en daarmee de grootste misser in Whitakers
carrière.
Handelsmerk
Met een lengte van
bijna twee meter en een gewicht van honderd kilo staat Whitaker vooral bekend om
zijn forse postuur. Door zijn vriendelijke uitstraling is hij meer dan eens
vergeleken met een grote knuffelbeer. Naast zijn flinke verschijning is zijn
luie oog een veel voorkomend gespreksonderwerp in interviews. ‘Het is iets
erfelijks,’ zegt hij zelf, ‘mijn vader had het, en nu heb ik het. Maar ik denk
er alleen aan als mensen het erover hebben of als ze foto’s van me maken. Ik
vind niet dat het me lelijk maakt, het is gewoon zo.’ Als persoon is Whitaker
zeer perfectionistisch. De acteur staat dan ook bekend om zijn minutieuze
voorbereidingen. Regelmatig speelt hij personages die op het eerste gezicht
goedaardig lijken, maar die uiteindelijk gevaarlijke karaktertrekjes blijken te
hebben.
Forest Whitaker over Forest Whitaker
Over de overeenkomsten tussen hem en Idi Amin: ‘Ik ben introverter dan hij. Maar
zeker, er zijn wel overeenkomsten, mijn paranoia, mijn angsten, mijn woede. Je
kan niet altijd alles maar verzinnen. Je moet soms naar enige waarheid in jezelf
zoeken om sommige dingen te kunnen spelen.’
(The cinema source, 2006)
Over zijn naam: ‘Ik probeer als een bos (Forest) te zijn, revitaliserend en
altijd in de groei. Vroeger werd ik geplaagd door andere kinderen, die me ‘
Little Bush’ noemden. Ik denk dat de naam Forest mij geholpen heeft bij het
vinden van mijn identiteit.’
(Jet, 2000)
‘Mijn werk is niet
meer dan een uiting van mijn persoonlijke groei.’
(Esquire, 2007)
‘Een ster? Ik zie mezelf nog steeds als werkmier.’
(Virgin media:
Oscars, 2007)
Over zijn voorbereiding op de rol van Idi Amin: ‘Ik
heb enorm veel gedaan om me hierop voor te bereiden. Allereerst heb ik Swahili
en het accent geleerd, en daarna moest ik alle opnames, boeken, banden en
documentaires bestuderen. Toen ik naar Oeganda ging heb ik zijn broer, zus,
ministers, generaals en zelfs de Oegandese koning ontmoet. Ik heb voor deze rol
waarschijnlijk meer research gedaan dan voor welk personage dan ook.’
(
Dark Horizons, 2006)
‘Ik was altijd bang dat acteren niet de juiste
keuze was. Ik kon worden wat ik wilde, want ik had een 7,6 gemiddeld. Mijn
ouders wilden dat ik dokter werd, maar ik had uitgevogeld wat ik wilde en
besloot te acteren. Ik was bang dat ik er niet goed genoeg in was. Ik heb een
soort duiveltje in me dat bang is voor middelmatigheid. Ik was vroeger echt heel
streng voor mezelf.’
(Nitrate online, 2000)
‘Toen ik klein
was zag ik films alleen vanaf de achterbank van de auto van mijn ouders in de
drive-in. Ik achtte het niet reëel dat ikzelf ooit in films zou gaan acteren.’
(Oscarspeech, 2007)
‘Ik leer van elk rol wel iets. Ik kan de olie
van mijn auto verversen omdat ik dat elf jaar geleden moest doen in een film.
Soms begin ik met zoveel autoriteit over chirurgie te praten dat ik me afvraag
waar ik dat in godsnaam vandaan haal. Maar dan bedenk ik me weer dat ik veel
chirurgen heb gespeeld. Ik heb ook eens ruzie gemaakt met een rabbijn over de
Heilige Schrift. Daar weet ik veel van sinds ik in de film Mary rabbi's monniken
moest interviewen.'
(Cinema.nl, 2007)
Zelfs na zijn grootse, veelgeprezen optreden als dictator Idi Amin ziet Forest Whitaker zichzelf nog steeds als ‘werkmier.’ Nog altijd is de acteur op zoek naar rollen die bijdragen aan zijn persoonlijke groei. In zijn nieuwste film The Vantage Point is Whitaker te zien als goeiige toerist, die per ongeluk verzeild raakt in een moordaanslag op de president van Amerika. In Op Scherp een portret van deze acteur.