Filmcriticus Roger Ebert (70) overleden

Pulitzer-winnaar bleef tot het eind actief

De invloedrijke Amerikaanse filmcriticus Roger Ebert is donderdag 4 april overleden. Hij werd zeventig jaar. Ondanks het feit dat hij al jaren ernstig ziek was, bleef Ebert tot zijn dood bijzonder actief als recensent, essayist en blogger.

Roger Ebert (1942) stond bekend als de beroemdste filmcriticus van Amerika. Hij was de eerste filmjournalist die een Pulitzer Prijs ontving voor zijn werk ( in 1975), en de eerste die een ster kreeg op de Hollywood Walk of Fame (2005).

Ebert begon zijn carrière als filmjournalist in 1967 bij de Chicago Sun-Times, waar hij tot zijn dood bleef werken. Zijn recensies werden tevens geplaatst in meer dan tweehonderd regionale Amerikaanse kranten. Omdat hij decennialang de enige recensent van de Sun-Times was, schreef hij over bijna alle films die de bioscoop bereikten. Daarbij kon hij even bevlogen zijn over een nieuwe film van Tarkovski of Bergman als over een nieuwe blockbuster van Spielberg of komedie van Mel Brooks.

In een interview (zie onderstaande YouTube-clip - ruw materiaal, even doorspoelen) beschrijft Ebert zijn stukken als ‘persoonlijke essays met het karakter van een gesprek, vol terzijdes en gedachten over politiek en moraal; geestig als het gepast is, of juist ernstig van toon.’

Begin jaren zeventig was de journalist zelf kortstondig betrokken in de filmindustrie, toen hij een aantal scenario’s schreef voor exploitatieregisseur Russ Meyer. De door hem geschreven satire Beyond the Valley of the Dolls werd een invloedrijk cultsucces.

Vanaf 1982 presenteerde Ebert samen met mederecensent Gene Siskel het veelbekeken filmprogramma At the Movies op de nationale televisie. Goede films gaf hij 'two thumbs up', slechte 'two thumbs down' - dat werd een handelsmerk. Na Siskels dood in 1999 werd diens plek overgenomen door Sun-Times-collega Richard Roeper.

In 2006 moest Ebert met het tv-programma stoppen omdat hij na een behandeling tegen schildklierkanker zijn spraakvermogen verloor. Spreken deed hij daarna in het openbaar met behulp van een computer die zijn stem nabootste. Tevens verloor hij door een operatie zijn onderkaak en eetvermogen.

Zijn enorme productie voor de krant werd hierdoor iets minder frequent, maar hij bleef zeer actief. De laatste jaren ook als blogger en twitteraar. In zijn blogs schreef hij over uiteenlopende zaken als politiek, religie, evolutie, jeugdherinneringen en zijn strijd tegen kanker en alcoholisme.

Ebert schreef ook diverse boeken. Naast verzamelingen van essays over zijn favoriete films (oa Great Movies) en bundelingen van zijn negatieve recensies (oa Your Movie Sucks), schreef hij onder meer een biografie over Martin Scorsese, een kookboek, en zijn eigen memoires (Life Itself, 2011).

De door de journalist gewaardeerde filmmakers Steve James en Martin Scorsese werken momenteel aan een documentaire verfilming van dit laatste boek. Ebert heeft hier zelf nog aan meegewerkt.

Lees hier de necrologie in de Chicago Sun-Times.

Bekijk een reportage van CBS over Eberts strijd met zijn ziekte.