Grimm Vandekerckhove, winnaar van de Robby Müller Award: 'Ik hou het graag simpel'

Grimm Vandekerckhove (1985) is een Belgische cinematograaf, vooral bekend van zijn werk met regisseur Bas Devos, waaronder Ghost Topic en Here. Laatstgenoemde draait momenteel op IFFR 2024, waar Vandekerckhove op zaterdag 27 januari de Robby Müller Award in ontvangst mocht nemen.

De Robby Müller Award wordt ieder jaar uitgereikt aan een beeldmaker met een eigen beeldtaal. De jury van de prijsnoemde Vandekerckhove een ware ontdekking. 'Zijn beelden van details en verborgen nuances van het alledaagse weerspiegelen de emotionele beeldtaal van Robby Müller', aldus de jury.

Voordat de verlegen cameraman op het podium in Rotterdam werd geïnterviewd, sprak regisseur Bas Devos nog wat mooie woorden over zijn collega en vriend: ‘Grimm en ik hebben het nauwelijks over werk. Dat klinkt niet vruchtbaar, maar dat is het wel. Uiteindelijk gaat het om vriendschap en liefde.’

'Ik wil nooit dat mijn beelden op de voorgrond staan. Ik maak een film en geen beeld, dus ik ben onderdeel van een geheel. Bij cinematografie draait het om het vertellen van een verhaal. Als je het zo bekijkt is mijn taak helemaal niet zo belangrijk. Soms zeggen mensen: ‘wauw, dat shot is echt prachtig’, maar dan gaat het eigenlijk om de emotie en om het verhaal. Zo construeer ik mijn beelden, alsof ze in dienst zijn van het grotere doel.'

'Ik kan iets beter vangen in de natuur dan binnen in een huis. Het zonlicht dat valt, de wind die waait. Het leeft meer. Het is ook gewoon de realiteit natuurlijk. Maar als je daar gevoelig voor bent, dan kun je het zien en is het een kwestie van je camera neerzetten. Ik creëer het licht niet of ik laat het niet creëren. Ik doe het met het licht dat er is. Het is ook low-budget en handig om niet na te hoeven denken over grote lichtbronnen. Ik denk meer na over waar er schaduw ontstaat. Dat plan ik wel vooraf.'

'Ik heb geen voorkeur voor het ene of het andere. Ik sta open voor van alles. Ik luister altijd eerst naar regisseurs. Wat willen ze vertellen? Welke emotie willen ze vangen? Daar reageer ik vervolgens op. Ik hoop eigenlijk dat ik geen stijl heb. Ik denk namelijk niet in die termen. Ik heb natuurlijk wel dingen die ik leuk vind. Maar ik hou het graag simpel. Eenvoudige belichting en eenvoudige compositie passen meer bij wie ik ben. Ik hou er niet van om heel aanwezig te zijn en dat zie je terug in mijn werk.'

'Het maken van films heeft veel te maken met energie en de energie die je meeneemt naar een filmset. Ik denk dat dat soms best moeilijk kan zijn voor acteurs. Zij zijn het middelpunt van de belangstelling op een filmset. Ik vind het vervelend om te moeten zeggen: ‘Ga op je marker staan’. Dat doe ik alleen als het echt nodig is. Zij staan in de spotlight – wat ik zelf verschrikkelijk zou vinden – en dat probeer ik zoveel mogelijk te respecteren. Ze moeten presteren en soms heftige emoties laten zien. Dan moet je als cameraman aanvoelen wanneer je iets van ze kan vragen.'

'Iets dat we delen is dat we allebei door de zoeker van de camera kijken en niet via de monitor. Zo bepalen we of een beeld werkt of niet. En eigenlijk ziet Bas dan altijd hetzelfde als ik. Als iets mij stoort, stoort het hem ook. We doen het allebei vanuit ons gevoel. We kijken eerst door de zoeker, zijn voor een moment even weg en geloven het dan wel of niet. Dat is iets wat bij ons beiden past. Wanneer we samenwerken, praten en luisteren we. We gebruiken geen referentiebeelden. We lopen bijvoorbeeld naar een locatie en kijken daar ter plekke wat het beste werkt.'

'Ik kon eigenlijk niet geloven dat ik de prijs had gewonnen, vooral ook met de eerdere winnaars in gedachten. Zij hebben al zoveel gedaan. Ik ben pas net begonnen. Maar toen ik daar langer over nadacht, realiseerde ik me dat ik aan het einde van het begin ben. Ik heb een pad gekozen dat niet altijd makkelijk is geweest. Daar komen veel onzekerheden bij kijken. Dus deze award is voor mij een klopje op m’n schouder. Het betekent dat het goed is wat ik heb gemaakt. En dat ik zo door kan blijven gaan. Ik kom uit een familie waar het familiebedrijf op de eerste plek kwam. Er was geen bioscoop of iets van kunst in de buurt. Dus toen hun zoon met het idee kwam om film te studeren, was het mijn moeder die mijn vader moest overtuigen, zoals moeders dat doen. Ze is er niet meer, maar ik wil haar daarvoor bedanken.'