Vlak voordat de juryleden in Cannes hun favorieten overladen met prijzen, waaronder de Gouden Palm, zetten Gerhard Busch en Jelle Schot hun favorieten op een rij en blikken ze terug op het festival.
De line-up van Cannes 2023 beloofde vooraf veel goeds. Hirokazu Kore-eda werd weer eens geselecteerd voor de hoofdcompetitie, evenals grote namen als Wes Anderson, Todd Haynes, Alice Rohrwacher, Wim Wenders, Ken Loach, Nanni Moretti en Catherine Breillat.
Recensenten Gerhard Busch en Jelle Schot bekeken een flink deel van de hoofdcompetitie, plus een aantal films in de nevencompetities van het festival. Hieronder sommen ze hun favorieten op.
Vooropgesteld: Cannes is Champions League, dus er draaien hier geen slechte films. Elk jaar zullen een paar films tegenvallen, maar zelfs dat zijn geen slechte films. En verreweg de meeste films die hier draaien zijn gewoon goed. Dat gezegd hebbende: hieronder drie films die ik érg goed vond. De volgorde is niet willekeurig. Ik eindig bij een film die ik niet alleen erg goed vond, maar briljant.
De titel doet het ergste vermoeden (de suggestie is ofwel educatie, ofwel plat vermaak), maar deze debuutfilm van de Britse Molly Manning Walker is even aangrijpend als subtiel. Over de goedlachse Tara, die met haar twee ‘besties’ naar een Grieks vakantiedorp gaat om haar maagdelijkheid te verliezen. Dat lachen zal haar nog vergaan, maar hoe precies is nooit voorspelbaar of ongeloofwaardig. Manning Walker, die de film baseerde op eigen ervaringen, is een prima observator en hoofdrolspeelster Mia McKenna-Bruce is fantastisch.
How to Have Sex werd vrijdagavond uitgeroepen tot de beste film in de Un certain regard-competitie
De vorige keer dat de Franse regisseur Justine Triet in Cannes een film mocht presenteren, was Sibyl in 2019. Dat was een nogal lompe en flauwe komedie, dus de intelligentie en ingehouden kracht van haar nieuwe film Anatomy of a Fall was een aangename verrassing. Deze film is een spannende mix van relatie- en rechtbankdrama. Wanneer de vader van de 11-jarige Daniel dood voor hun huis gevonden wordt, zijn er maar twee mogelijkheden: zelfmoord of vermoord door zijn moeder. Hoe de jury zal beslissen hangt sterk af van de getuigenis van de jonge Daniel, maar die is blind. Inderdaad, net als Vrouwe Justitia.
De film waar ik me voor het festival het meest op verheugd had. Omdat ik Jonathan Glazers vorige film, Under the Skin, een van de beste films van de afgelopen tien jaar vind. Iedereen weet dat als je je zo op iets verheugt, het resultaat alleen maar kan tegenvallen. Niet dus. Wat een ijzingwekkend-briljante film is dit. Over nazi-kopstuk Rudolf Höss, die met zijn gezin pal naast vernietigingskamp Auschwitz woont. Een ‘doorsnee’ Duits gezin, dat wanhopig doet alsof de tragedie die zich achter de muren van het kamp afspeelt niet bestaat en ook niets met hen te maken heeft. Indringende, onvergelijkbare muziek van Mica Levi (met wie Glazer ook werkte voor Under the Skin) en ijzersterke hoofdrollen van Christian Friedel (als Höss) en Sandra Hüller – die notabene ook de hoofdrol speelt in Anatomy of a Fall – als zijn actief wegkijkende vrouw.
Een van mijn hoogtepunten van Cannes dit jaar was geen film, maar een 1,5 uur durend interview met een Hollywoodlegende: op de een-na-laatste dag van het festival vertelde een grappige, bevlogen en openhartige Jane Fonda in een klein zaaltje van het festivalpaleis over haar carrière, haar activisme en het maken van iconische films als Barbarella en On Golden Pond. Het gehele gesprek is online terug te zien en dat kan ik ieder aanraden.
Wat de films betreft: op één echte tegenvaller na – de Franse Netflix-productie Salem – was het een zeer geslaagd festival. Hieronder mijn drie favorieten.
Hier had ook het ontzettend grappige, campy May December van Todd Haynes kunnen staan, met Julianne Moore en Natalie Portman in de hoofdrollen. Maar uiteindelijk kies ik toch voor verrukkelijke foodporno van de Vietnamees-Franse regisseur Anh Hung Tran: The Pot-au-Feu, dat zich afspeelt in een prachtig chateau in het Frankrijk van begin 20ste eeuw. Alleen al de openingsscène is onvergetelijk: veertig minuten lang kijken we naar hoe chef Eugénie (Juliette Binoche) een meergangenmenu bereidt voor de kasteelheer, die al jaren smoorverliefd op haar is. Dat liefde door de maag gaat weten we natuurlijk allemaal, maar het werd zelden zo subliem in beeld gebracht.
Net als The Pot au Feu is Wim Wenders' Perfect Days een bedrieglijk eenvoudige film waarin heel weinig gepraat wordt. Alleen kijken we hier niet naar ellenlange kookscènes, maar naar een zwijgzame Japanse man die in Tokyo openbare toiletten schoonmaakt. Zijn bestaan is monotoon, hij heeft geen vrienden en is vrijwel onzichtbaar voor de mensen om hem heen. Maar ongelukkig lijkt hij niet te zien, vooral omdat hij schoonheid weet te vinden in de kleinste dingen. Teder en ontroerend, met afstand Wenders' beste film in jaren. Prachtrol ook van Kôji Yakusho, die zomaar de prijs voor beste acteur zou kunnen winnen.
De eerste film die ik in Cannes zag bleek uiteindelijk ook de allerbeste te zijn. En eigenlijk wist ik dat al toen de aftiteling over het scherm begon te rollen en ik nog minutenlang verdoofd bleef zitten. The Zone of Interest is een zeldzaam meesterwerk dat het filmische geheugen van de Holocaust kantelt. Meerdere beelden spoken nog altijd door mijn hoofd, net als de huiveringwekkende soundtrack van Mica Levi.
Enkele uren nadat we bovenstaand artikel publiceerden werden door de jury (onder leiding van juryvoorzitter en tweevoudig Gouden Palm-winnaar Ruben Östlund) de prijzen uitgereikt. De grote winnaar werd de Duitse actrice Sandra Hüller, die in twee van de bekroonde films een hoofdrol speelt.
Al won ze dan weer niet de prijs voor beste actrice, omdat in Cannes per film slechts één prijs mag worden uitgegedeeld.
VPRO Cinema was aanwezig op de 76ste editie van het filmfestival van Cannes en deed uitgebreid verslag met talloze reportages en interviews (onder meer met de cast van Asteroid City).