Jan Peter Balkende (1956) gaf als minister-president (CDA) tussen 2002 en 2010 leiding aan vier kabinetten. Daarna verdween hij uit de politiek en werd bestuurder, adviseur en parttime hoogleraar. De beeldvorming rond zijn persoon ontstaan tijdens zijn premierschap bleef bij het grote publiek sindsdien onveranderd, met als voornaamste bestanddelen: Harry Potter lookalike, normen en waarden, fatsoen moet je doen, snelle, soms ingeslikte spraak, gereformeerde stugheid. Zijn oproep tot meer VOC-mentaliteit (‘toch?’) was de vrucht van degelijk Zeeuws onderwijs. Door Bush ontvangen als bedremmelde schooljongen. Onderuitgaand bij het betreden van een skateboard – beelden die nu eenmaal beklijven. Alles wat juist goed ging of althans niet fout spreekt ‘vanzelf’ en wordt vergeten. Dus ook dat geen bestuurder meer mag verdienen dan de premier; over de Balkenende-norm (inmiddels 256.000 euro) hoor je weinig meer. De naamgever is sinds 2010 wars van publiciteit en wenst niet publiekelijk terug te blikken op zijn premierschap. (Anders dan bijvoorbeeld Angela Merkel die haar kanselierschap en toekomstige plaats in de geschiedenisboeken verdedigt.) Bovendien: Nederlandse politici schrijven helaas geen memoires, ze krijgen hooguit postuum een meestal te dikke biografie die door weinigen wordt gelezen.
Het is daarom de verdienste van Misha Wessel en Thomas Blom dat ze Balkenende – volgend jaar wordt hij zeventig – wisten te bewegen tot medewerking aan het NTR-tweeluik De storm van Balkenende. Het is hun derde premiersportret, na Het geheim van Lubbers en De strijd van Kok, beide lovend ontvangen en niets minder dan audiovisuele politieke geschiedschrijving. Die storm uit de titel bestond uit de nasleep van de moord op Pim Fortuyn, de affaire-Mabel Wisse Smit, de paspoortkwestie rond Ayaan Hirsi Ali, de machtsstrijd met Wouter Bos (‘U draait en u bent niet eerlijk’ – zelf bedacht?) en de inval in Irak, met omstreden Nederlandse steun. Balkenende kijkt terug op deze explosieve dossiers. Ook andere toenmalige politieke kopstukken komen aan woord: Eduard Bomhoff, Wouter Bos, Thom de Graaf, Mariëtte Hamer, Hans Hoogervorst, Bert Koenders, Rita Verdonk, Maxime Verhagen en Jack de Vries. Morgen volgt deel twee.