VPRO Gids 34

23 augustus t/m 5 september
Pagina 80 - ‘Geen niche meer’

Geen niche meer

Cas Hoekstra ,

Het klokhuis staat vanavond in het teken van manga, Japanse stripverhalen die ook in Nederland populair zijn.

Grote, expressieve ogen, puntige haren en scherpe lijnen die beweging suggereren; het zijn een aantal van de typerende kenmerken van manga, populaire stripverhalen uit Japan. Het genre ontstond net na de Tweede Wereldoorlog, toen Osamu Tezuka (1928) – veelal ‘de vader van manga’ genoemd – als een van de eerste striptekenaars gebruikmaakte van de typische tekenstijl in zijn werk.

Een van zijn bekendste manga’s is Astro Boy, een soort Japanse Pinocchio, over een jonge androïde met menselijke gevoelens. In totaal werden er zo’n honderd miljoen exemplaren verkocht van de mangaserie, waarvan later ook een televisiereeks werd gemaakt. Nog populairder is de mangaserie One Piece, van mangaka Eiichiro Oda, die al sinds 1997 loopt en waarvan wereldwijd al meer dan 500 miljoen boeken zijn verkocht – na Harry Potter de meest verkochte boekenserie wereldwijd. En ook deze reeks is te zien op televisie. 

Deze geanimeerde vorm van manga wordt ook wel anime genoemd. Bekende voorbeelden daarvan zijn Death Note, Dragon Ball en Ghost in the Shell, maar bijvoorbeeld ook de Studio Ghibli-films van animatiegrootmeester Hayao Miyazaki. Een van zijn eerste, Nausicaä of the Valley of the Wind (1984), is bijvoorbeeld een adaptatie van de gelijknamige mangaserie die hij maakte voor het Japanse tijdschrift Animage.

Door dit soort animatiefilms werd manga ook buiten Japan steeds populairder: sinds de jaren negentig worden veel van de Japanse strips ook uitgegeven in Engelstalige edities, en in de afgelopen jaren verschijnen ze zelfs ook in het Nederlands. Want ook hier is manga inmiddels niet meer de kleine niche die het ooit was. De vele in Nederland georganiseerde conventies rondom manga en anime – zoals Animecon, dat meer dan zevenduizend bezoekers trekt – geven daar blijk van.

In Het klokhuis is presentator Pascal Tan aanwezig op een van die conventies, waar hij rondgeleid wordt door animator en striptekenaar Aimée de Jongh, die een aantal veelgeprezen manga’s op haar naam heeft staan. Ze legt daarbij uit wat de grote verschillen zijn tussen Europese en Japanse strips en laat in haar studio zien hoe manga’s worden gemaakt.