Bach voor en Bach na. Aan het heilige barokhuisje van Bach wordt maar zelden gemorreld door muziekhistorici. Maar de aartsnieuwsgierige Oostenrijkse violist en dirigent Gunar Letzbor graaft graag dieper. Aan het begin van de achttiende eeuw is er naar zijn smaak zoveel moois gecomponeerd. Er moet meer zijn dan Bach alleen. In zijn zoektochten stuitte Letzbor op een weinig bekende Oostenrijkse tijdgenoot van Bach. Een barokontdekking met een stug klinkende naam: Benedict Anton Aufschnaiter (1665-1742). Achter deze Aufschnaiter schuilt een componist met een kleurrijk, sacraal oeuvre. Aan het hof van Passau schreef kapelmeester Aufschnaiter veelal religieuze werken in dienst van bisschop Johann Philipp von Lamberg. Zo’n driehonderd composities liggen op herontdekking te wachten.
Samen met zijn ensemble Ars Antiqua Austria stort Letzbor zich op vergeten barokcomponisten uit met name Oostenrijk. Voor Aufschnaiter zet hij zijn beste beentje voor. Een tikkeltje chauvinistisch noemt Letzbor hem zelfs de ‘katholieke Bach’. Een standpunt dat hem op flinke kritiek komt te staan vanuit behoudende muziekkringen. Maar eigenzinnig als Letzbor is, blijft hij bij zijn visie. Tijdgenoten Bach en Aufschnaiter braken inderdaad met de strenge regels van de renaissancemuziek en verrijkte de polyfone traditie. Als fervent protestant onderstreepte Bach steeds het woord in zijn indrukwekkende religieuze composities. In een toelichtend essay stipt Letzbor aan dat Aufschnaiter als katholiek put uit de beeldenweelde van de katholieke kerk. Net als de religieuze barokschilderijen in Oostenrijkse kerken creëerde Aufschnaiter emotierijke toondichten die de geloofsbeleving voelbaar moesten maken. Letzbor biedt volop voer voor discussie, zoals vanavond tijdens het Festival Oude Muziek Utrecht. Als voornaamste wapenfeit wordt de pas ontdekte Missa Laetemurine van Aufschnaiter aangevoerd. Deze twaalfstemmige mis dook op in de bibliotheek van het Oostenrijkse klooster Lambach. Samen met de St. Florianer Sängerknaben houdt Ars Antiqua Austria een warm pleidooi voor Aufschnaiter.