Haar werk is op het eerste gezicht kleurrijk en warm, maar wat Susanne Khalil Yusef (1984) maakt heeft ook steevast een politieke boodschap. Zo ook een van haar eerste werken, Tralalala, dat onder meer te zien was in een winkeletalage in Groningen. In 2019 plakte ze daar op een raam in een winkelstraat tientallen gezichten van Palestijnse jongens. Tieners die allemaal glimlachen naar de camera. In een interview in 2021 met het online kunstmagazine Mister Motley vertelde ze: ‘Ik had besloten om semitransparante raamstickers te maken, waardoor je ook dwars door ze heen kan kijken. Alsof het geesten zijn.’ Het gaat hier namelijk om gezichten van jongens die vermoord zijn door het Israëlisch leger, vertelt Khalil Yusef later. En wie goed kijkt naar dat werk ziet ook kleinere stickers van Israëlische wapens, waardoor het beeld een hele andere associatie krijgt.
Vanavond is Khalil Yusef te gast in het radioprogramma Nooit meer slapen om te praten over haar werk. En wie haar muurschilderingen, beeldhouwwerken, textiel en keramiek bespreekt, komt daarmee automatisch meer te weten over haar persoonlijke leven, de geschiedenis van Palestina en het brute geweld waarmee Palestijnen sinds jaar en dag te maken hebben.
Haar familie werd in 1948 verdreven uit Jaffa, wat tegenwoordig deel uitmaakt van Tel Aviv. Haar ouders werden als gevolg daarvan geboren in een vluchtelingenkamp in Libanon. Die zijn weer gevlucht naar Duitsland, waar Khalil Yusef is geboren. Uiteindelijk kwam ze als tiener terecht in Nederland. Pas op haar 25ste (!) kreeg ze haar papieren, waarna ze eindelijk kon gaan studeren. Ze koos voor de kunstacademie in Den Bosch en studeerde in 2018 af. Sindsdien maakt ze indruk met haar diverse oeuvre, waarin ze verschillende ambachten combineert. Zo is er momenteel in de Textiel Biënnale 25 in Rijswijk een tapijt van Khalil Yusef te zien, dat de vorm heeft van een drone. De kunstenaar heeft het versierd met Fatima-ogen. Aan de Volkskrant vertelde ze: ‘Die ogen zijn een symbolische bescherming van de slachtoffers.’
Daarnaast liet ze de Arabische tekst ‘wij willen leven’, in het handschrift van een vriend uit Gaza, blazen in grote roze neonletters. En in samenwerking met kunstenaar Wonne maakte ze Arabisch uitziende theekannen, waarop foto’s zijn geplakt van bekende mensen (zangeres Lauryn Hill, de Nederlandse rapper Fresku) die de Palestijnse zaak steunen. Dat raakt haar altijd enorm, vertelde ze aan Mister Motley, dat mensen het openlijk durven op te nemen voor haar volk. Ze noemt dit werk daarom Beverages for friends (2020), ‘drankjes voor mijn vrienden’.
Alle creaties zijn, kortom, diep verweven met Khalil Yusefs identiteit, het leven van ontheemden en mensenrechten (beter gezegd: mensenrechtenschendingen). Het is de hoogste tijd dat we gaan luisteren naar deze bijzondere en veelzijdige kunstenaar, wier werk in deze donkere tijden de nodige emoties oproepen.