De Iraans-Nederlandse kunstenaar Navid Nuur (1976) maakt sinds 2010 naam met zijn sculpturen, schilderijen, installaties en tekeningen. Zijn werk was onder meer te zien in het Centre Pompidou in Parijs en het Kunsthaus in Zürich. En hij werd in 2011 beloond met de Koninklijke Prijs voor de Vrije Schilderkunst en in 2013 met de Discoveries Art Prize tijdens Art Basel in Hong Kong. Maar wie is deze eigenzinnige kunstenaar, die de bijnaam ‘de alchemist’ draagt?
Nuur verhuisde op zijn derde met zijn ouders naar Nederland. Zijn vader werkte in de jaren daarvoor in de Rotterdamse haven en liet zijn gezin vlak voor de Iraanse revolutie in 1979 overkomen. ‘Mijn ouders zagen de bui hangen,’ vertelde hij in een interview met NRC.
Als graffiti spuitende skater wist hij dat hij later iets creatiefs moest doen: een grafische opleiding aan de HKU Utrecht en het Piet Zwart Instituut van de Willem de Kooning Academie in Rotterdam volgden.
Hierna was hij enige tijd als illustrator en grafisch vormgever verbonden aan een skatelabel. Aan Klokhuis-presentator Janouk Kelderman vertelt hij dat hij daar op een gegeven moment ‘geen zin meer in had’ en volledig autonoom wilde werken, waarbij verwondering steevast als leidraad fungeert.
Nuur vertelt in Het klokhuis onder meer hoe hij op het idee kwam om gefossiliseerde uitwerpselen van een dinosaurus (!) te vermalen en als een soort glazuur om een koffiekopje heen te plakken. En toen hij hoorde dat we honderd keer meer voelen met onze mond dan met onze handen, wilde hij in zijn mond iets maken ‘met die gevoeligheid’. Door zelf letters te kauwen van kauwgom creëerde hij een kunstwerk van het alfabet: ‘Zo sta je veel langer stil bij wat er uit je mond komt.’
Ook toont Het klokhuis zijn imponerende sculptuur voor het Internationaal Strafhof in Den Haag, de woonplaats van Nuur: een soort uitvergrote kristalvorm, die je kan herleiden naar wat je door een microscoop ziet als je een traan of een druppel water uit de zee bekijkt.
Tijdens zijn meest recente tentoonstelling in de Oude Kerk in Amsterdam, When Doubt Turns Into Destiny (2024), maakte Nuur ter plekke honderd vazen die bestaan uit verschillende grondstoffen en mineralen uit Amsterdam, die de komende honderd jaar worden geveild. Daarnaast wist hij ons te betoveren met zijn neonbuizen met stukjes glas erin en een soort kubus die je haren omhoog blaast door middel van een ouderwetse luchtpomp (‘een heerlijk ritueel om te aanschouwen’, schreef de Volkskrant). Wie dit heeft gemist krijgt op 1 november een herkansing, want dan maakt de Oude Kerk tijdens Museumnacht opnieuw ruimte voor deze opvallend speelse en alchemistische kunstenaar.