De melkboer liep vaak niet alleen. Zijn zware kar met melkbussen voor het hele dorp werd getrokken door een hond. Dat lees je goed – geen paard en wagen, maar een hond die een kar voorttrok. Het dier werd onder, voor of achter de kar vastgemaakt en was genoodzaakt het zware werk te doen om de melk bij mensen thuis te krijgen.
Dit soort praktijken zien we tegenwoordig natuurlijk niet meer – sinds 1963 is het verboden om honden op deze manier te gebruiken. Maar voor die tijd was niet alleen de melkboer, maar ook de bakker, groenteboer of petroleumventer maar al te blij dat honden hun zware producten konden vervoeren.
In Wij en onze dieren, de derde aflevering van Nederland op film, zien we onder andere zulke hondenkarren door de tijd heen. De beelden zijn afkomstig van gewone mensen die met hun filmcamera’s de dagelijkse dingen om hen heen hebben gefilmd. Deze amateurbeelden geven een interessant inzicht in hoe onze band met dieren gedurende de jaren is veranderd.
Nadat het in 1963 verboden was om honden als kartrekker in te zetten, begonnen melkboeren een ander type wagen te gebruiken om zuivelproducten mee rond te brengen: elektrisch aangedreven wagentjes op drie wielen. IJzeren Honden heetten ze, een bijnaam die verwees naar de duizenden dieren die jarenlang melk tot aan onze deuren hebben gebracht.
Naast de werkende honden zien we ook veel honden of katten die als huisdier werden gehouden. Vroeger leefden ze vooral dicht bij ons uit praktische overwegingen (bijvoorbeeld om te waken of om muizen te vangen), maar langzaamaan hebben we een steeds emotionelere band met ze opgebouwd; ze zijn inmiddels onderdeel van het gezin geworden. Dat we ze ooit aan een kar zouden vastmaken om zware arbeid uit te voeren lijkt onvoorstelbaar.
Hiertegenover staat dat we sommige dieren juist steeds meer als producten of objecten zijn gaan beschouwen en we ze ook minder vaak zien of tegenkomen in het dagelijks leven. Dieren als kippen, varkens of koeien bijvoorbeeld. Op de amateurbeelden lopen ze redelijk vrij rond op boerderijen en scharrelen ze een beetje rond op de weide of op het erf. Nu worden ze in afgesloten stallen gehouden, buiten het zicht, en dan ook nog eens in erbarmelijke omstandigheden. Het dierenwelzijn van honden mag dan verbeterd zijn, voor sommige diersoorten is het welzijn alleen maar afgenomen.