Oude foto- of familiealbums, zwart-witfoto’s waarop onbekenden staan afgebeeld – ze wekken onveranderlijk de nieuwsgierigheid op. Ze duiken op in nalatenschappen van ouders en grootouders, op rommelmarkten en veilingen en kunnen de aanleiding vormen voor een zoektocht door nabestaanden, historici, schrijvers en filmmakers. De eigenaren van die foto’s en albums waren een halve eeuw of langer geleden nog bekend met wie of wat op die foto’s te zien viel, dus bijschriften met namen, locaties en jaartallen waren niet echt nodig en ontbreken veelal. En juist dat maakt die kiekjes interessant. Ondergetekende trof in een album van zijn ouders zwart-witfotootjes met kartelrand aan van legertanks waarrond hun dorpsgenoten en Canadese soldaten opgetogen poseerden. Dat moet de bevrijding van West-Brabant eind 1944 zijn geweest, met chocola en sigaretten. En zien we daar niet tante Trees in de ban van haar Canadees? Wie het ook waren, hun oorlog was voorbij.
Ter gelegenheid van de herdenking van D-Day, de invasie in Normandië op 6 juni 1944 die de bevrijding van West-Europa inluidde en waarbij duizenden geallieerde soldaten sneuvelden, zendt Omroep Max het tweeluik Oorlogsalbums uit. Onlangs overleed Max Wolff (99), de laatste Nederlandse Normandië-veteraan, wiens zussen en zwager in Auschwitz werden vermoord en die zich na D-Day bij de geallieerden kon aansluiten. Nu ook de laatste oorlogsveteranen die het – letterlijk – konden navertellen zijn overleden, zijn we aangewezen op andere bronnen om de herinnering levend te houden.
Fotoalbums van onbekende soldaten uit de Tweede Wereldoorlog herenigen met hun nabestaanden, dat is de opzet van Oorlogsalbums, enigszins vergelijkbaar met BN’ers voor wie in Verborgen verleden de stamboom wordt uitgeplozen, of de hereniging met verdwenen verwanten in Spoorloos. Een team van experts probeert in Oorlogsalbums als historische detectives de identiteit van een Amerikaanse en een Duitse soldaat te achterhalen aan de hand van de anonieme foto’s uit hun online opgeduikelde albums. De bevindingen – wie waren deze mannen, wat is er waar met hen gebeurd – worden onder leiding van presentator Philip Freriks gedeeld met hun opgespoorde en onwetende nabestaanden. Twee levensverhalen van gewone soldaten, waard om te worden te worden verteld en herinnerd.
Op veilingsites zijn honderden foto’s en fotoalbums van Amerikaanse, Canadese en Duitse soldaten te vinden, ze gaan voor honderden euro’s van de hand. Uniek materiaal voor historici en verzamelaars. U kunt uw eigen oorlogsfoto’s ook kwijt op Oorlogsalbums.nl, bedoeld als publieke galerij waar bezoekers elkaars beelden kunnen bekijken en aanvullen.