Een kleine roman over een groot onderwerp. Een van de grootste zelfs: het ontstaan en de ondergang van het leven op aarde. In zijn tweede roman Het eerste verlangen, die opent met een citaat van Charles Darwin, switcht Johannes Westendorp moeiteloos van het jaar 2019 naar het jaar 2361 naar het jaar 2.400.000.000 voor Christus. En ook geografisch sleurt hij de lezer van hot naar her.
We volgen in eerste instantie een Baers witoogeend die ergens in Zuid-China op 3000 meter hoogte een virus uitpoept dat via een raam, via de kooi van een bamboerat, via de handen van een kok in een hotelkeuken uiteindelijk zijn weg vindt naar de luchtwegen van Manfred Schütz, een omhooggevallen hedgefondsmanager die op het punt staat een miljardenklapper te maken door short te gaan op de Hongkongse dollar. Ondertussen, in de buurt van Nijmegen, filosoferen twee (vinden ze zelf) onbeduidende onderzoekers op een tijdelijk kantoor van een klein epidemiologisch onderzoekscentrum over ‘evolutie in omgekeerde richting’: wat als levende organismen over hun piek heen zijn en terugontwikkelen van complex naar eenvoudig tot ze weer een ‘eencelling dingetje’ worden?
Zo lopen er, net als in Westendorps debuutroman De maat van alle dingen (2024), meerdere verhaallijnen door elkaar in een associatief web. Met soepele taal zwiert de schrijver zo langs grote thema’s: het uitsterven van de menselijke soort; hoe virus en kapitaal op vergelijkbaar ongrijpbare wijze achter gastheren dan wel rendement aanhollen; hoe wij daar als feilbare homo sapiens, nieuwkomers in de kosmos, maar weinig grip op hebben. Het resultaat is een enigszins ongrijpbare maar toch fascinerende roman die je achterlaat met het gevoel dat wat wij als een grote ramp ervaren (het uitsterven van de mensheid) eigenlijk niet zo veel zou voorstellen. Vannacht vertelt hij erover bij Nooit meer slapen.