In 2023 opende in Ethiopië aan de grens met Soedan de Grote Renaissancedam, de grootste waterkrachtcentrale van Afrika, met een piekvermogen dat vergelijkbaar is met dat van zes moderne kerncentrales. ‘Dat is de reden waarom energie in Ethiopië zo goedkoop is,’ zegt Frontlinie-presentator en Afrikakenner Bram Vermeulen tegen de VPRO Gids. En dat trekt bitcoinbedrijven aan: volgens The Africa Report van december 2024 is inmiddels 18 procent van de energie-inkomsten in Ethiopië afkomstig uit cryptomining. Dat is omgerekend ongeveer een miljard dollar, een bedrag dat vergelijkbaar is met de jaarlijkse Amerikaanse hulp via USAID, die nu onder Trumps ‘America First’-beleid grotendeels opdroogt. En dat leidt tot grote paniek in Ethiopië, na Oekraïne het land dat de meeste Amerikaanse hulp ontving.’ Ook Europa trekt zich terug uit Afrika. ‘Eigen volk eerst,’ zegt Vermeulen, ‘het geld moet naar defensie.’
De bitcoinminers presenteren zichzelf als de oplossing. Ze gebruiken stroom die anders ongebruikt zou blijven. De inkomsten kunnen worden ingezet om een goed stroomnetwerk te bouwen, zodat heel Ethiopië kan profiteren van de goedkope elektriciteit. ‘Het trickle-down-evangelie,’ zegt Vermeulen, ‘dat verhaal kennen we van de investeerders in goudmijnen en olie-industrie. En we weten wat daarvan terecht is gekomen.’
‘In deze aflevering laten we de botsing zien tussen twee werelden,’ zegt Vermeulen. ‘De oude wereld van hulpverlening, en de nieuwe wereld van cryptovaluta.’ Niemand weet hoe deze nieuwe wereld zal uitpakken. Op het eerste gezicht oogt het succesvol: Addis Abeba ontpopt zich tot een soort Dubai. Vervallen gebouwen maken plaats voor kantoortorens. Een nieuw Afrika, zo lijkt het. Maar wie echt de straten van de stad intrekt, zoals Vermeulen, ziet hoe de overheid etnische minderheden verjaagt en armoede verplaatst naar plekken waar geen camera’s komen. Vermeulen: ‘Het zuiveren van de armoede uit de stad, zo noemen ze het zelf. Wat overblijft is een hele kille, koude wereld.’