Er is één ding waar Nederlanders, onsportief of niet, Europees kampioen in zijn: pakketjes retourneren. Of het nu om kleding, boeken, elektronica, meubels of andere spullen gaat. De Nederlander koopt zijn waar het liefst vanuit foetushouding op de bank, via een laptopscherm. Eén druk op de knop net voor twaalven ’s avonds en de volgende dag – gratis – aan huis geleverd. Het huis waar de postbode die dag vriendelijk wordt onthaald met een dichte deur. Het huis waar de desbetreffende bewoner later die dag gefrustreerd door de gang banjert omdat er bij binnenkomst een briefje op de deurmat lag met: ‘Er was niemand thuis, het pakketje ligt bij de buren’. Na meerdere dagen te hebben aangebeld bij de buren heeft het pakketje dan toch zijn bestemming bereikt. Eindelijk die nieuwe schoenen uit de doos halen. Om vervolgens te concluderen dat maatje 36 echt klein uitvalt. Geen probleem, dan maar weer – ook gratis – terugsturen.
In de seizoensaftrap van de zesdelige serie Wat houdt ons tegen? gaat onderzoeksjournalist Jeroen Smit met klimaatjournalisten Jaap Tielbeke en Daphné Dupont-Nivet op zoek naar een manier om onze (retour)economie te verduurzamen. Wat houdt ons tegen om de online koopdrift aan te pakken? Ondanks alle nadelen van online bestellen, is de verleiding voor veel Nederlanders te groot. Een pakket terugsturen is geen aanslag op de portemonnee – het bedrag wordt netjes teruggestort – maar het klimaat heeft wel degelijk te lijden onder dat massale retourneren. Waar veel kopers niet bij stilstaan, is dat retourneren geen lopendebandwerk is; het zorgt voor overbodig transport en veel van de teruggestuurde producten belanden op de afvalberg. Daarnaast levert het extra kosten op voor de webwinkels zelf. Waarom houden bedrijven deze retoureconomie dan toch in stand?