VPRO Gids 45

9 november t/m 15 november
Pagina 66 - ‘De Afro-Pool’

De Afro-Pool

Ela Çolak ,

In de vijfde aflevering van De Afro-Europeaan onderzoekt presentator Ikenna Azuike de kleine en zeer gemêleerde Afrikaanse gemeenschap in Polen.

In de jaren zestig werden studenten uit diverse Afrikaanse landen uitgenodigd om te komen studeren in Polen, waar destijds een communistisch regime de scepter zwaaide. Het was een van de manieren waarop ze in bevriende Afrikaanse landen, die zich net hadden losgemaakt van hun koloniale overheerser, hun rode gedachtegoed hoopten te kunnen verspreiden. Veel studenten keerden huiswaarts, slechts een klein aantal bleef. Maar doordat het leven in Polen tegenwoordig zo goedkoop is, trekt het nog altijd jonge Afrikaanse studenten aan, ondanks de extreemrechtse anti-immigrantengeluiden die ook dit land in zijn greep heeft.

In tegenstelling tot Groot-Brittannië en Portugal, landen die presentator Ikenna Azuike eerder bezocht in de documentaireserie De Afro-Europeaan, kent Polen dus geen grote en hechte Afrikaanse gemeenschappen. Daarvoor is de groep te verstrooid en gemêleerd. Toch weten de pakweg vierduizend Afro-Polen elkaar wel op een aantal plekken te vinden. Bijvoorbeeld in een kapperszaak in Warschau, van een voormalige student uit Kameroen, waar de Nigeriaans-Brits-Nederlandse Azuike meteen de warmte van een Afrikaanse gemeenschap ervaart.

Ook worden we in deze aflevering geïntroduceerd aan de Pools-Nigeriaanse James, de enige zwarte pastoor van Polen, en het academische duo James en Larry. De laatste twee zijn bezig met een jarenlang onderzoek, waarin ze in kaart proberen te brengen hoe Afro-Polen het samenleven met hun witte medeburgers ervaren – om zo, waar nodig, dit te kunnen verbeteren. Opvallend: Afro-Polen voelen zich over het algemeen geaccepteerd in dit land, maar velen wuiven ook de omstandigheden waarin ze gediscrimineerd werden weg. De onderzoekers hameren erop dat zogenaamde ‘onwetendheid’ van witte mensen geen excuus mag zijn voor discriminatie, en motiveren de Afro-Polen die racistisch zijn bejegend aan om mensen daarop aan te spreken en eventueel een klacht in te dienen.

Ook de reis van zelfacceptatie die Azuike in de serie doormaakt gaat in deze aflevering verder. Na eerdere louterende ervaringen voelt hij zich trotser als een man van Afrikaanse afkomst, in plaats van dat hij schaamte voelt over zijn huidskleur, zoals in zijn jeugd. Toch maakt een dansles van de Pools-Congolese psychotherapeut Alexandra opnieuw veel bij hem los, als hem gevraagd wordt die trots niet alleen in zijn hoofd maar ook in zijn lichaam te ervaren.