VPRO Gids 45

9 november t/m 15 november
Pagina 50 - ‘Gered door haar pen’

Gered door haar pen

Gabrielle Hagedorn ,

Marit Törnqvist werd als Zweeds kind in Nederland gepest, maar vond heil in haar tekentalent. Vorige week won de illustrator en kinderboekenschrijver de Johannes Vermeerprijs.

Je vindt ze terug in haar sprookjesachtige illustraties en verhalen: de berkenbosjes, spiegelgladde meren en stenen stapelmuurtjes uit haar jeugd in Zweden. Kinderboekenillustrator en auteur Marit Törnqvist (1964) werd geboren in Uppsala, waar haar Zweedse vader aan de universiteit werkte en moeder Rita Verschuur de boeken van Astrid Lindgren naar het Nederlands vertaalde. Toen Marit vijf jaar oud was werd vader Egil aangesteld als hoogleraar Scandinavische taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, en verhuisde het gezin naar Nederland. Om de band met hun Zweedse wortels te behouden kochten ze een oude boerderij in het landskap Småland, waar ze alle schoolvakanties doorbrachten.

Op school werd Törnqvist gepest. Ze sprak geen woord Nederlands, want haar ouders hadden nooit rekening gehouden met een eventuele verhuizing. Haar tekentalent was haar redding, hiermee kon ze de pesters op afstand houden. Het wakkerde ook een felle strijdlust aan tegen onrechtvaardigheid.

Op de Gerrit Rietveld Academie volgde ze lessen van docenten als Thé Tjong-Khing en Carl Hollander. Tijdens de eindexamenexpositie kreeg Törnqvist het advies om haar werk eens in haar geboorteland te laten zien, vanwege het Zweedse karakter. Daarop zocht ze contact met Rabén & Sjögren, de uitgeverij van Astrid Lindgren, en mocht ze diens prentenboek Een kalf valt uit de hemel illustreren.

Het was het begin van een vruchtbare samenwerking, maar Törnqvist illustreerde ook vele boeken van Nederlandse auteurs. En schreef eigen boeken, zoals Klein verhaal over liefde en Het gelukkige eiland.

Naast illustreren en schrijven gaat Törnqvist regelmatig de barricades op voor in de klem geraakte asielzoekers en minderjarigen. Ze initieerde boekprojecten voor en met gevluchte kinderen, stelde de misstanden binnen het Zweedse asielbeleid aan de kaak en gaf een stem aan kinderen in de economisch achtergestelde en politiek verwaarloosde wijk Nydala in Malmö, waar rekrutering van minderjarigen door gangs een groot probleem is.

Op 4 november kreeg Marit Törnqvist de prestigieuze Johannes Vermeerprijs uitgereikt. Onlangs werd ze ook genomineerd voor de Astrid Lindgren Memorial Award, voor de zestiende keer. Vannacht vertelt ze erover in Nooit meer slapen.