We koersen af op een nachtmerriescenario, deelt Stichting De Noordzee met Zembla (BNNVara) in ‘De schaduwvloot’. De uitzending gaat over de dagelijkse vaart op de Noordzee van oude megaschepen, opgekocht door Rusland en varend onder een onduidelijk te traceren rederij en verzekeringsbedrijf. Deze gigantische zeetankers (denk daarbij aan een lengte van ruim 400 meter met een inhoud vergelijkbaar met 150 olympische zwembaden) verschepen Russische olie. Een aanzienlijk deel van de reusachtige vaartuigen is opgekocht in het buitenland. Het land van Vladimir Poetin lapt zo via een smokkelnetwerk van oude schepen, varend onder de vlag van een land dat niet zo moeilijk doet, internationale sancties aan zijn laars.
Journalisten Jan van Lieshout en Rob Meekes volgden aan de hand van dataonderzoek dat Zembla deed met de onafhankelijke onderzoeksorganisatie Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA), het Russische oliespoor. Dat blijkt twee kanten op te gaan. Enerzijds worden er via de Noordzee dagelijks enorme hoeveelheden ruwe olie verscheept op slecht onderhouden en onherleidbare megaschepen. Ecologische- alsook veiligheidsrampen liggen daarmee op de loer. Anderzijds kopen landen als Turkije, India en China de relatief goedkope Russische olie. Vervolgens bewerken die landen de olie in raffinaderijen. Daarna wordt de ‘witgewassen’ olie als product verscheept naar bijvoorbeeld de Rotterdamse haven waar Nederlandse bedrijven de geboycotte Russische, maar nu dus legaal bewerkte, olie innemen. Juridisch zijn de bedrijven niet in gebreke. Maar als Zembla doorvraagt of het ook ethisch verantwoord is blijft het muisstil. Er valt nu eenmaal geld aan te verdienen en dus gebeurt het. ‘Dit is bloedgeld,’ zegt de Russisch oud-viceminister van Energie Vladimir Milov, nu dissident in Litouwen, in de uitzending. Vanavond toont het programma ook hoeveel geld er verdiend wordt aan de Russische smokkelroute. Geld dat direct naar de oorlogskas van Poetin gaat.