‘I think about violence all the time.’ De ogen van professioneel bodybuilder en dopinggebruiker Mike Israetel puilen uit zijn kassen. Zijn gespierde borstkas houdt het zwarte – net iets te kleine – T-shirt onder spanning terwijl zijn kale hoofd glimt. In het interview op YouTube maakt de uitstraling van Mike één ding duidelijk: met deze man wil je geen ruzie.
In Nederland gebruikt bijna een half miljoen mensen doping volgens het Mulier Instituut. Net als Mike ervaren veel sporters dat ze een korter lontje hebben door de anabole steroïden. Roid rage noemen ze het – uitbarstingen die ze wijden aan anabole steroïden, ofwel roids. Een bekend fenomeen, maar de mechanismen erachter blijven een raadsel.
Zorgelijk, vindt hoogleraar en dopinganalyticus Peter van Eenoo van de Universiteit Gent. In het wetenschapsprogramma Focus vertelt hij dat bodybuilders die langdurig grote hoeveelheden doping nemen ineens een plotselinge explosie van agressie kunnen krijgen. ‘Je hebt er legio voorvallen van. Sporters die hun gezin kort en klein slaan, bijvoorbeeld.’
Enkele onderzoeken bevestigen dit geluid. Zo zagen Deense onderzoekers dat dopinggebruikers negen keer vaker achter de tralies belanden. Bij een vijfde van de gevangenen ging het om geweldsdelicten.
Ook dierproeven laten het effect van steroïden zien. Amerikaanse wetenschappers aan Northeastern University dienden ze toe aan hamsters en plaatsten een indringer in hun hok. Wat bleek? De hamsters onder invloed van doping waren agressiever en vielen de indringers sneller aan dan de knaagdieren die het stofje niet hadden gebruikt. ‘Het regelt allerlei processen in je lichaam, ook psychisch,’ legt Van Eenoo uit.
In Focus vertelt sporter Jelte van der Veer (23) dat hij geïrriteerder is tijdens de weken waarin zijn gebruik van anabole steroïden het hoogst ligt. Als mensen het niet met hem eens zijn bijvoorbeeld, heeft hij beduidend minder geduld. ‘Je valt wat meer uit naar mensen. Dat botst ook thuis met mijn vriendin wel eens’
Toch zijn sommige wetenschappers sceptisch. Zij plaatsen hun vraagtekens bij het idee dat anabole steroïden woede-uitbarstingen veroorzaken. Hun theorie? Dopinggebruikers hebben sowieso al een grotere kans op agressieproblemen. Zo gebruiken veel mensen naast anabole steroïden ook andere soorten drugs, bijvoorbeeld cocaïne. Volgens Zweedse onderzoekers van het Karolinska-instituut is het combineren van doping met drugs een van de belangrijkste factoren die bijdraagt aan agressief gedrag bij gebruikers.
Daarnaast speelt ook persoonlijkheid een rol. Mensen die van nature impulsief zijn en sneller risico’s nemen zijn eerder betrokken bij geweldsdelicten. Maar de drempel ligt voor hen ook lager om doping te gebruiken, schrijven onderzoekers uit New York. Een kip-of-eiverhaal dus. Gebruiken agressieve mensen sneller doping of worden ze door anabole steroïden agressief? Terwijl de wetenschap hier nog niet over uit is, verandert er echter niets aan het korte lontje van dopinggebruikers zoals Mike en Jelte. Meer onderzoek is nodig voordat de bom ontploft.