Op 20 augustus 1672 werden de broers Johan en Cornelis de Witt, beiden vooraanstaande regenten in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, vermoord door hun politieke tegenstanders. Bij Omroep Max zoomt Huub Stapel vanaf vandaag in op een vrolijker hoofdstuk uit hun leven: na hun studie reisden de broers twee jaar lang door Europa, met veertien gulden zakgeld per dag. Dat was aardig wat want een modaal salaris was destijds één gulden per dag.
De broers namen de boot van Hellevoetsluis naar Le Havre, vanwaar ze per paard verder reisden naar Rouen en Parijs. Daar zagen ze de zevenjarige Louis xiv, die toen al koning was, eten – Stapel vertelt dat je destijds in Frankrijk tegen betaling naar de koninklijke familie kon kijken. De presentator reist de gebroeders de Witt in zijn zesdelige serie met zichtbaar genoegen achterna. Hij praat natuurlijk ook met historici, die hem bijvoorbeeld vertellen wat een ‘grooten tour’ eigenlijk was: in de zeventiende eeuw was het gebruikelijk dat rijke families hun zoons op een grote studiereis door Europa stuurden, om hen zelfredzaam te maken. De gebroeders legden zo’n zesduizend kilometer af door Frankrijk en Engeland. Onderweg promoveerde Johan nog even aan de universiteit van Angers. En wellicht, oppert Stapel, waren er wel vrijages met ‘coquette’ Françaises – maar in het dagboek van de broers is daar niks over te lezen. Het is een vrij zakelijk verslag van hun reis, dat Stapel hier en daar vanuit zijn eigen fantasie tracht aan te vullen. En het lijkt soms wel alsof er meer veranderd is tijdens Stapels leven, dan in de eeuwen die ons verwijderen van de broers de Witt. Want tegenwoordig reizen we met gps en TripAdvisor, maar in Stapels jeugd, vertelt hij, waren er alleen papieren reisgidsjes – net als in de zeventiende eeuw.