Presentator Winfried Baijens doet vanavond opnieuw verslag van de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en van alle slachtoffers van de oorlog met Japan. Naast muzikale bijdragen en sprekers zoals de bejubelde schrijver Yvonne Keuls, zullen er ook weer gedichten worden voorgedragen. Zo leest de Haagse burgemeester Jan van Zanen een bewerking van een gedicht van Wim Kan voor (Er leven haast geen mensen meer…) en zal dichter Robin Block (1980) voordragen uit zijn prijswinnende poëziebundel Handleiding voor ontheemden (2023).
Blocks gedicht ‘Mijn Bloed’ geeft een overzicht van drie generaties, maar bestrijkt tegelijk vierhonderd jaar koloniale geschiedenis. In zijn stormachtige tekst beschrijft hij de plantages waarop voorvaderen werkten, de oorlog die zijn grootvader wegstopt, en de impact daarvan op volgende generaties. Hij schrijft: ‘in mijn bloed galmt het gezang van gevangenen,/de dreun van een geweerkolf – een rode stip/ spat op wit katoen, grootmoeder hurkend/in de kokendhete middagzon/door mijn hoofd loopt een verbogen rails,/een dwaalspoor ingehamerd/bij de volgende generaties://aanpassen! aanpassen!’
In een interview met de VPRO Gids vertelt Block over zijn behoefte aan verbinding met oudere generaties Indische Nederlanders. ‘De eerste generatie was natuurlijk heel erg bezig met een nieuw leven opbouwen en aanpassen, misschien zelfs wel assimileren, om onderdeel te worden van de Nederlandse maatschappij,’ zegt Block. ‘Dat is ook voor een groot deel aan de tweede generatie meegegeven: je moet je diploma’s halen, netjes gekleed zijn en correct Nederlands spreken. Mijn generatie houdt zich meer bezig met de vraag: maar wat is er weggestopt, tijdens al dat aanpassen? Wij willen het immateriële erfgoed van die eerste generatie niet verliezen, die hopen we namelijk door te kunnen geven aan de volgende.’
Het belang van deze intergenerationele verbinding is ook terug te zien in de plechtigheid: zo zal schrijver Yvonne Keuls samen met haar kleindochter Babiche Keuls een toespraak houden. Block: ‘Jongeren van nu kijken kritischer naar onze koloniale geschiedenis dan sommige ouderen, die, gezien alles wat zij hadden meegemaakt, ook niet per se over het verleden wilden praten. Je merkt dat daar een soort spanning zit. En tegelijkertijd is er de wens om, juist tijdens de herdenking, respect en liefde te tonen voor onze veerkrachtige grootouders, op wier schouders we staan.’