VPRO Gids 28

13 juli t/m 26 juli
Pagina 130 - ‘Sport is oorlog’

Sport is oorlog

Daan Schneider ,

In 2012 onderging het Nederlands hockeyvrouwenelftal een onorthodoxe training van een ex-militair. Het leverde olympisch goud op, maar ging het niet te ver?

Voetbal is oorlog en hockey is voetbal met een stokkie. Dus hockey is oorlog met een stokkie, moet coach Max Caldas gedacht hebben toen hij het Nederlands hockeyvrouwenelftal moest klaarstomen voor de Olympische Spelen in Londen in 2012. Hij ging voor een onorthodox experiment in zee met de destijds recent door NOC*NSF aangestelde ex-militair Francesco Wessels. Vers uit Irak moest deze ‘coach der coaches’ de medaillespiegel opkrikken met methodes uit het leger. De twee mannen hadden een verrassing in petto voor de vrouwen die na de verloren WK-finale in 2010 door sommigen van ‘verwend gedrag’ werden beticht.

In januari 2012 kwamen de spelers samen op Schiphol voor een weekend Londen. Sticks bleven thuis, het zou een ontspannen teamuitje worden. Maar eenmaal aangekomen op het vliegveld bleek de vlucht naar Alicante te gaan en moesten ze hun telefoon inleveren. Vanaf het vliegveld van Alicante werden ze in een bus naar een afgelegen natuurgebied gevoerd waar een afmattende commandotraining wachtte, geleid door enkele militairen. In overalls moesten ze zakken water de berg op sjouwen, urenlang geblinddoekt in kleermakerszit zitten, nachtelijke parcoursen afleggen om daarmee een dekentje te verdienen voor de koude winternacht. Bij alles gold: niet goed is opnieuw en geen uitzonderingen. Een speler met extreme hoogtevrees moest kruipend de berg op. Geen moment wisten ze hoelang dit nog zou duren en ’s nachts lagen ze rillend lepeltje-lepeltje. De sterspelers moesten geknakt worden om weer soldaten van ze te maken.

Dit schijnt gewerkt te hebben. Nederland won goud op de Olympische Spelen en op moeilijke momenten riepen de spelers ‘Alicante!’ naar elkaar. Codetaal voor: je kunt meer aan dan je denkt, na Alicante kunnen we ons ook nu terug in de wedstrijd vechten!

Francesco Wessels werkte tien jaar lang voor NOC*NSF en organiseerde ook voor andere sporters survivalweekends. In ‘Goud op commando’ van Andere tijden sport legt Wessels voor het eerst zijn methode uit. Het idee: je haalt alle zekerheden weg waardoor iedereen zijn vaste rol kwijtraakt en je met een schone lei aan de teamgeest kunt bouwen. En je wordt er weerbaar en sterk van. 

Of de vrouwen het hier achteraf gezien mee eens zijn kunt u vandaag tussen de regels door ontwaren. Spelers Maartje Paumen, Naomi van As, Kim Lammers, Marilyn Agliotti en Willemijn Bos vertellen hun versie van het verhaal en ook coach Max Caldas blikt terug.

Zijn er grenzen overschreden? Regisseur Tom Kleijn denkt van niet. ‘Toen we dit verhaal indoken dachten we posttraumatische stress aan te treffen, maar dat viel mee. We hebben zestien spelers gesproken, allemaal vonden ze Alicante heftig, sommigen hoeven er niet meer op vakantie maar sommigen vonden het ook gaaf. Ging het te ver? De uitzending stelt die vraag maar beantwoordt hem niet.’