Voor NRC-kunstcriticus Hans den Hartog Jager was Armand Baag dé grote ontdekking van de tentoonstelling Surinaamse School, zo schreef hij in 2020. In het Stedelijk Museum waren in dat jaar allerlei werken uit de Surinaamse schilderkunst uit de twintigste eeuw te zien. Kunst uit de voormalige Nederlandse kolonie was lang onderbelicht gebleven, vond directeur Rein Wolfs. Tijd om meer dan honderd werken van zo’n 35 kunstenaars op te hangen, waaronder die van Armand Baag. Geen enkele van zijn schilderijen had eerder de muren van het Stedelijk gesierd, waardoor er voor een kunstcriticus als Den Hartog Jager wat te ontdekken viel.
Baag had niet het genoegen zelf bij de tentoonstelling aanwezig te zijn; hij stierf in 2001. Zestig jaar daarvoor, in 1941, werd hij geboren in Paramaribo, waar hij een kunstopleiding genoot bij Nola Hatterman. Toen hij twintig was zette hij koers naar Nederland om verder te studeren. Vanaf dat moment zette hij zijn praktijk vanuit hier voort, ging tevens aan de slag als muzikant en componist, en zette een culturele broedplaats en galerie op.
Zijn schilderijen zijn kleurrijk en figuratief. Hij tekende veel portretten, vooral van zwarte mensen. Maar hij maakte ook spiritueel geïnspireerde taferelen met verwijzingen naar de Surinaamse cultuur.
Op ‘Familieportret Baag’ heeft hij zijn moeder, vader en zus Joyce afgebeeld. Ze kijken alle drie de kijker aan met een serieuze, krachtige blik. Zijn moeder, die in het midden staat, houdt een spiegel vast waarop het gezicht van Armand Baag te zien is – zo maakt de schilder zelf ook onderdeel uit van dit familieportret. Typisch Surinaamse elementen sieren verder het werk: de angisa (hoofddoek) van Baags moeder, het suikerriet op de achtergrond en de faya lobi rechtsonder, een rode bloem die de vorm van een vuurwerkbol heeft en die veelvuldig in Suriname voorkomt.
In de aflevering ‘Familieportret Baag van Baag’ van Het geheim van de meester (29 mei, npo2) wordt het doek en het leven van Baag nader onderzocht. Schilder en onderzoeker Lisa Weersma probeert het schilderij te reconstrueren en tracht daarvoor zo dicht mogelijk bij de ervaring van Baag te geraken. Hoe kreeg hij de zwarte huidskleur van zijn gezinsleden zo mooi op het doek? Welke technieken gebruikte hij om de gezichten zo levendig te laten lijken?
In de aflevering komt ook Baags zus Joyce aan het woord, inmiddels een oude vrouw die met veel warmte over haar getalenteerde broer spreekt. Met enig verdriet in haar stem zegt ze dat Baag tijdens zijn leven niet veel aandacht heeft gekregen. ‘Maar liever te laat dan nooit,’ voegt ze eraan toe. Dat moet het Stedelijk Museum ook gedacht hebben; sinds Surinaamse School, sinds de ‘ontdekking’ van Armand Baag, zijn er inmiddels drie schilderijen van de kunstenaar aan de vaste collectie toegevoegd.