VPRO Gids 19

11 mei t/m 17 mei
Pagina 82 - ‘Koppige Texaan’

Koppige Texaan

Gerhard Busch ,

De Amerikaanse filmmaker Richard Linklater verruilde Texas nooit voor Hollywood of New York, wat hem een volstrekt uniek oeuvre heeft opgeleverd.

‘Wanneer je opgroeit in Huntsville, Texas, komt het niet eens in je op dat je ooit films gaat maken. Ik dacht dan ook dat ik op zijn best schrijver kon worden.’ En dus gaat Richard Linklater (1960) als jongeman een dagboek bijhouden. Immers: ‘Als je schrijver wil worden, schrijf dan elke dag.’

In Richard Linklater: Dream is Destiny zien we hoe hij, samen met documentairemaker Louis Black, die dagboeken doorbladert. Black moet hard lachen als hij ziet waar Linklater als vroege twintiger zijn geld aan uitgaf. Eigenlijk maar aan twee dingen: Pepsi en films.

Dat Linklater aanvankelijk denkt dat hij nooit films zal maken, komt vooral door waar hij woont. Hij leeft in Texas en iedereen weet: films maak je in Los Angeles (Hollywood) of New York. Toch blijft Linklater wonen in Texas en gaat hij daar wel degelijk films maken. Films die hij zelf wil zien, films waarin hij risico’s durft te nemen. Iets wat hem in Hollywood nooit zou zijn gelukt, omdat film daar een product is en de grote studio’s risico’s zoveel mogelijk vermijden.

Het levert de regisseur een bijzonder eigenzinnig oeuvre op. Van de heerlijke Zeitgeist-films Slacker en Dazed and Confused, tot het intrigerende romantische drieluik Before Sunrise, Before Sunset en Before Midnight, en als filmhistorisch hoogtepunt het briljante Boyhood. Waarin Linklater een (uit elkaar vallend) gezin volgt over een periode van twaalf jaar. Opvallend aan die film is dat Linklater en zijn acteurs ook echt over een periode van twaalf jaar scènes hebben opgenomen, zodat we de jonge acteurs letterlijk voor onze ogen zien opgroeien.

De geschiedenis van Boyhood – de opnamen door de jaren heen, de glansrijke vertoning op het festival van Berlijn, de Oscarnominatie voor Linklater – loopt als een rode draad door dit sympathieke portret van de eigenzinnige filmmaker. Kleine kanttekening: de degelijke documentaire (uit 2016 alweer) is niet half zo spannend als Linklaters unieke oeuvre.