VPRO Gids 14

6 april t/m 12 april
Pagina 42 - ‘Historisch hondenweer ’

Historisch hondenweer 

Rick de Gier ,

Aan ambitie geen gebrek: Mathijs Deen maakte een audiodocumentaire over de geschiedenis van de regen en de wind.

Schrijver en radiomaker Mathijs Deen vertelt: ‘Bij OVT proberen we geschiedenis altijd te koppelen aan een actueel thema. Nu hebben we de laatste jaren veel natte perioden gehad, en er wordt voorspeld dat de weersextremen steeds verder zullen toenemen. Daar wilde ik graag iets mee doen. Toen dacht ik aan een boek dat ik ooit las: Regen van de Amerikaanse journalist Cynthia Barnett. In het eerste hoofdstuk beschrijft zij de allereerste keer dat er regen op aarde viel – een fantastisch stukje speculatieve wetenschapsjournalistiek. Ik dacht: als ik dat nou als startpunt neem, kan ik vervolgens de hele geschiedenis schetsen van de regen en de wind.’

Een ambitieus plan. Liep u niet vast in de grootte van het onderwerp?

‘Het was wel even puzzelen ja. Ik geloof niet dat ik voor OVT ooit zo ver ben teruggegaan in het verleden. Als we over geschiedenis praten, bedoelen we doorgaans de periode waar geschreven bronnen over bestaan. Dus ja, vierenhalf miljard jaar terug is wel wat verder dan gebruikelijk. Maar ik vond het een mooie uitdaging. Ik heb het verhaal uiteindelijk opgesplitst in vijf bedrijven. Na die eerste regenval gaan we door naar het Eoceen, toen het zo’n acht miljoen jaar stortregende, en daarna naar het Plioceen, toen er een weertype ontstond zoals we dat nu kennen. Vervolgens bekijken we de tijd van de Grieken en Romeinen, toen het idee opkwam dat het weer niet wordt bepaald door de goden, maar door wetenschappelijk verklaarbare processen – een idee dat trouwens nog heel lang omstreden zou blijven, tot de tijd van Darwin aan toe. Tot slot zoomen we in op het heden, waarin het onderzoek naar klimaatverandering centraal staat.’

Krijgen we ook veel regen en wind te horen?

‘Jawel, al valt het nog niet mee om daar goede opnames van te maken. Regen gaat nog wel, maar wind is notoir moeilijk. Grappig genoeg vond ik de mooiste windgeluiden in een opname van de Mars Rover. Daarnaast laat ik ook mooie muziek horen die associaties van regen en wind oproept.’

Houdt u zelf eigenlijk van stormachtig weer?

‘Laat ik zeggen: vooral in theorie. Net als vrijwel iedereen die vroeger door weer en wind naar school moest fietsen, geniet ik er liever binnen van, behaaglijk achter het raam, dan dat ik er zelf doorheen moet.’