‘None but the Lonely Heart’ is een weemoedig, niet zo bekend lied van Frank Sinatra. Het heeft gedragen lijnen en een weelderige orkestbegeleiding. Het is een wonder hoe Sinatra de weemoed laat klinken zonder dat zijn stem kraakt, zucht, hikt, overslaat of hees wordt, zoals je tegenwoordig bij populaire zangers op televisie hoort. Een fansite op internet leert dat hij het lied in 1949 opnam. Het feitenhoekje op dezelfde pagina houdt het op 1950. Er staat ook dat de muziek van Lorenz Hart is en de tekst van Richard Rodgers. Op een andere website wordt 1946 genoemd en Alex Stordahl als componist-bewerker. Het is een warboel en het klopt hooguit half, want het lied werd in 1869 door Tsjaikovski gecomponeerd voor middenstem en piano op een Russische vertaling van Goethe's gedicht Nur wer die Sehnsucht kennt. Dat is weer op andere websites te vinden. De Sinatraliefhebber luistert bij ‘None but the Lonely Heart’ dus naar Tsjaikovski en Goethe. Wie het uit zichzelf had opgemerkt mag het zeggen.
Waarom gaat er geen belletje rinkelen dat er iets bijzonders aan de hand is? Het komt in ieder geval door de orkestratie, die met zwoele strijkers en melancholische blazers een vertrouwde Hollywood-sfeer neerzet. Met het voorspel - dat niet van Tsjaikovski is – waant een mens zich in een bioscoop uit de jaren veertig. En het komt ook omdat Goethe's woorden nogal gewoontjes zijn voor een groot en diepzinnig dichter. Maar de belangrijkste reden is dat je bij een Engelstalig lied niet verwacht dat het van Tsjaikovski is.
Toch is dat in Angelsaksische landen vrij gebruikelijk. Op YouTube staat zelfs een filmpje van een optreden in Michigan 'Aziza Poggi sings ‘None but the Lonely Heart’ in German by Tchaikovsky'. Ze zingt van een Russische componist een Engels liedje in het Duits. Maar zelfs wanneer het lied in het Engels met de oorspronkelijke pianobegeleiding gezongen wordt, staat het Engels de gedachte aan Tsjaikovski in de weg. Een uitvoering in het Russisch laat die als vanzelf weer opkomen. Niet dat het lied er mooier van wordt als er 'Net, tolko tot, kto znal' klinkt. Hooguit raadselachtiger omdat je geen idee hebt waarom de zanger treurt.
Vanavond zingt de Nederlandse mezzosopraan Maria Warenberg vier liederen van Tsjaikovski in het Engels: ‘None but the Lonely Heart’; ‘At the Ball’; ‘My Genius’, ‘my Angel’, ‘my Friend’ en ‘Can it be Day’. De laatste is ook bekend als ‘Whether day dawns’. De ene vertaling is de andere niet. Zo kan een zangeres fijn de tekst kneden en politoeren. En fijn voor de luisteraar is dat Tsjaikovski vanavond bij wijze van uitzondering is te verstaan. Grijp die kans!